فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ قالَ أَصْحابُ مُوسى إِنَّا لَمُدْرَكُونَ ﴿۶۱﴾
چون دو گروه یکدیگر را مشاهده کردند، یاران موسی گفتند: به دام افتادیم.370
شعراء (26)
61
قالَ كَلاَّ إِنَّ مَعِي رَبِّي سَيَهْدِينِ ﴿۶۲﴾
[موسی] گفت: هرگز، صاحب‌اختیار من با من است(1) و مرا هدایت خواهد کرد.370
شعراء (26)
62
به آیه 46 طه(20) توجّه فرمایید: قالَ لا تَخافا إِنَّنِی مَعَکما أَسمَعُ وَ أَری.
فَأَوْحَيْنا إِلى مُوسى أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ فَكانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ ﴿۶۳﴾
سپس به موسی وحی کردیم که: چوبدست خود را به رود(1) [نیل] بزن؛ آنگاه [رود] از هم شکافت و هر پاره‌ای چون کوهی عظیم شد.370
شعراء (26)
63
در زبان عرب، کلمات «یم» و «بحر» به معنای دریا، برای آبهای وسیع و رودهای بزرگ هم بکار می‌رود و اینجا منظور از بحر، رود نیل است.
وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الْآخَرِينَ ﴿۶۴﴾
و فرعونیان را به آنجا کشاندیم [و به دام انداختیم].370
شعراء (26)
64
وَ أَنْجَيْنا مُوسى وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ ﴿۶۵﴾
و موسی را با همه همراهانش نجات دادیم.370
شعراء (26)
65
ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ ﴿۶۶﴾
آنگاه دیگران را غرق کردیم.370
شعراء (26)
66
إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۶۷﴾
به راستی در این [امور] نشانه‌ای است [از تدبیر خدا]، و[لی] بیشترشان سرِ ایمان نداشتند.370
شعراء (26)
67
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ ﴿۶۸﴾
و بی‌گمان صاحب‌اختیار تو فرادست و مهربان است.370
شعراء (26)
68
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْراهِيمَ ﴿۶۹﴾
داستان ابراهیم را بر آنان بازگو.370
شعراء (26)
69
إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما تَعْبُدُونَ ﴿۷۰﴾
هنگامی که به پدر و قومش گفت: چه چیز را بندگی می‌کنید؟370
شعراء (26)
70
قالُوا نَعْبُدُ أَصْناماً فَنَظَلُّ لَها عاكِفِينَ ﴿۷۱﴾
گفتند: بتهایی را بندگی می‌کنیم که پیوسته سر بر آستان‌شان داریم.370
شعراء (26)
71
قالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ ﴿۷۲﴾
گفت: آیا وقتی آنها را [به نیایش] می‌خوانید، آوای شما را می‌شنوند؟370
شعراء (26)
72
أَوْ يَنْفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ ﴿۷۳﴾
یا سود و زیانی برای شما دارند؟370
شعراء (26)
73
قالُوا بَلْ وَجَدْنا آباءَنا كَذلِكَ يَفْعَلُونَ ﴿۷۴﴾
گفتند: [نه] ولی دیدیم که پدران ما بر این شیوه بودند.370
شعراء (26)
74
قالَ أَ فَرَأَيْتُمْ ما كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ ﴿۷۵﴾
گفت: آیا توجّه کرده‌اید که آنچه را که شما و نیاکانتان بندگی می‌کردید،370
شعراء (26)
75
أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ ﴿۷۶﴾
ترجمه این آیه، در آیه قبل ادغام شده است.370
شعراء (26)
76
فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلاَّ رَبَّ الْعالَمِينَ ﴿۷۷﴾
همه آنها را در مقابل و دشمن [عقیده] خود می‌دارم(1) مگر صاحب‌اختیار جهانیان(2) که مرا آفریده و هدایتم کرده است؛370
شعراء (26)
77
واژه «عدوّ» برای مفرد، مثنّی و جمع، و مذکر و مؤنّث یکسان به کار می‌رود؛ و در اینجا این واژه جمع محسوب می‌شود. ضمناً ابراهیم‌ع بت‌‌ها را به این اعتبار که مورد پرستش و وسیله گمراهی مشرکان بودند، در تقابل عقیده توحیدی می‌شمرد، نه به دلیل ویژگی ذاتی مجسمه‌هایی از سنگ و چوب.
استثناء در آیه مورد بحث، منقطع است؛ در زبان عربی، استثناء به دو صورت متصل و منقطع به کار می‌رود. برخلاف استثناء متصل، در استثناء منقطع، ماهیت مستثنی متفاوت از ماهیت مستثنی عنه است و معنای جمله مقدّم، بدون لحاظ جمله استثناء نیز، صحیح و کامل است. این نوع استثناء در فارسی و سایر زبانها وجود ندارد. موارد دیگری از استثناء منقطع را در آیات 62 مریم(19) ، 88 شعراء(همین سوره) ، 41 دخان(44) و 25 واقعه(56) ملاحظه فرمایید.
الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ ﴿۷۸﴾
ترجمه این آیه، در آیه قبل ادغام شده است.370
شعراء (26)
78
وَ الَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَ يَسْقِينِ ﴿۷۹﴾
و طعام و آشامیدنی‌ام از [لطف] اوست؛370
شعراء (26)
79
وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ ﴿۸۰﴾
و چون بیمار شوم، شفا می‌بخشد؛370
شعراء (26)
80
وَ الَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ ﴿۸۱﴾
و آن که مرا می‌میراند، سپس زندگی [دوباره] می‌بخشد؛370
شعراء (26)
81
وَ الَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ ﴿۸۲﴾
و آن که چشم امید از او دارم که در روز جزا لغزشم را ببخشاید.370
شعراء (26)
82
رَبِّ هَبْ لِي حُكْماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ ﴿۸۳﴾
صاحب‌اختیارا، مرا دانشِ توأم با بینش بخش و به شایستگان ملحق ساز؛370
شعراء (26)
83