وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِيُذِيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۴۶﴾
و از نشانههای [توان و تدبیر] اوست که بادها را بشارتدهنده میفرستد تا [امیدوار شوید] و شما را از رحمت خویش بچشاند و کشتیها(1) به فرمانش روان شوند و از افزونبخشی او [روزی] بجویید و بسا که سپاس دارید(2).409
روم (30)
46
واژه «فُلک» مفرد و جمعش یکسان است. و در اینجا به عنوان جمع آمده است.
به زیرنویس آیه 7 ابراهیم(14) مراجعه فرمایید.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلاً إِلى قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۴۷﴾
قبل از تو رسولانی را بر قومشان فرستادیم و نشانههای روشن بر آنها ارائه کردند، آنگاه از کسانی که [با انکار پیامبران] مرتکب جرم شدند، انتقام گرفتیم؛ و همواره یاری مؤمنان بر عهده ماست(1).409
روم (30)
47
به آیه 51 غافر(40) توجّه فرمایید.
اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّياحَ فَتُثِيرُ سَحاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشاءُ وَ يَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۴۸﴾
خداست که بادها را میفرستد و آنها [توده] ابری را برمیانگیزند و [خدا ابر را] در پهنه آسمان به گونهای که بخواهد میگسترد و به صورت پارههایی(1) درمیآورد، آنگاه باران را مشاهده میکنی که از خلال ابر تراوش کند؛ و چون به هر گروه از بندگانش که بخواهد، فروبارد، شادمان شوند؛409
روم (30)
48
کسَف: جمع کسفَه: قطعه.
وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ ﴿۴۹﴾
و مسلّماً قبل از نزول باران بر آنان، [به خصوص] قبل از [پدیدار شدن ابرهای] آن نومید بودهاند.409
روم (30)
49
فَانْظُرْ إِلى آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذلِكَ لَمُحْيِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۵۰﴾
به آثار رحمت الهی توجّه کن که چگونه زمین را پس از خزان و خشکیاش حیات میبخشد؛ بیگمان همو [به همان شیوه] مردگان را زنده خواهد کرد، و او بر هر کاری تواناست.409
روم (30)
50
وَ لَئِنْ أَرْسَلْنا رِيحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ ﴿۵۱﴾
و اگر بادی [سوزان] بفرستیم که آن [کشته] را [پژمرده و] زردشده بینند، به ناسپاسی بازمیگردند.410
روم (30)
51
فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ ﴿۵۲﴾
البته تو قادر نیستی مردهدلان(1) را شنوا کنی و آوای دعوت[ات] را به گوش کران(2) برسانی، [به ویژه] آنگاه که پشت کرده برگردند.410
روم (30)
52
برای توجیه ترجمه «موتی» به مردهدلان، به آیه 122 انعام(6) توجّه فرمایید. موتی: جمع مَیت: مردگان.
صُمّ: جمع اصمّ: ناشنوا.
وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْيِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ يُؤْمِنُ بِآياتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ ﴿۵۳﴾
و راهنمای کوردلان(1) از گمراهیشان نخواهی بود؛ گفتار [خود] را تنها به گوش افرادی میرسانی که آیات ما را باور دارند و [در برابر حق] تسلیمند.410
روم (30)
53
عُمی: جمع اعمی: نابینا.
اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ ﴿۵۴﴾
خداست آن که شما را در [حالت] ناتوانی آفرید، آنگاه پس از ناتوانی، نیرومندی بخشید و باز پس از نیرومندی، ضعف و پیری پدید آورد؛ هر چه بخواهد، میآفریند؛ و او دانا و تواناست.410
روم (30)
54
وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ ما لَبِثُوا غَيْرَ ساعَةٍ كَذلِكَ كانُوا يُؤْفَكُونَ ﴿۵۵﴾
و روزی که رستاخیز برپا شود، بزهکاران سوگند یاد میکنند [پس از مرگ(1)] جز ساعتی [در گور] به سر نبردهاند(2)؛ [در دنیا هم] این گونه به انحراف کشیده میشدند [و وعده برانگیزش در قیامت را انکار میکردند(3)].410
روم (30)
55
آیه بعد با صراحت میفرماید این درنگ مدت پس از مرگ تا روز قیامت است.
به داستان مرگ موقت صدساله یکی از موحّدین بزرگ در آیه 259 بقره(2) و نیز داستان خواب سیصدساله اصحاب کهف در آیات 10 و 11 و 12 و 19 و 25 کهف(18) توجّه فرمایید.
افک اعراض از حق و تمایل به دروغ و باطل است در مورد مجرمون مورد اشاره در آیه، اعراض از حق، همان تکذیب قیامت در دنیا بوده است. در آیه 9 ذاریات(51) نیز میفرماید یؤفک عنه من افک یعنی کسانی که از حق اعراض داشتند، وعده قیامت را انکار میکردند.