وَ نَبِّئهُم أَنَّ الماءَ قِسمَةٌ بَینَهُم کُلُّ شِربٍ مُحتَضَرٌ ﴿۲۸﴾
و به آنان اعلام کن که آب [چشمه] میانشان سهمیه‌بندی شده است؛ هر نوبت آب آماده حضور [صاحب نوبت] خواهد بود(1).530
قمر (54)
28
به آیه 155 شعراء(26) که روشن‌تر بیان کرده است، توجّه فرمایید.
فَنادَوا صاحِبَهُم فَتَعاطی فَعَقَرَ ﴿۲۹﴾
ولی آنان همدستِ [جسورتر]شان را ندا دادند، او هم دست به کار شد و [شتر را] پی کرد.530
قمر (54)
29
فَکَیفَ کانَ عَذابِی وَ نُذُرِ ﴿۳۰﴾
[دیدید که] مجازات و هشدار من چگونه بود؟530
قمر (54)
30
إِنَّا أَرسَلنا عَلَیهِم صَیحَةً واحِدَةً فَکانُوا کَهَشِیمِ المُحتَظِرِ ﴿۳۱﴾
بر سرشان یک خروشِ سهمناک فرستادیم و همگی همچون شاخه‌های خشک [مورد استفاده] حصارساز، شدند(1).530
قمر (54)
31
«حَظَرَ یَحظُرُ حَظراً» : منع کردن و بازداشتن. منظور پناهگاه و حصاری است که با شاخه‌های خشک برای بازداشتن احشام و گوسفندان از پراکندگی می‌سازند؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 67 هود(11) آمده است.
وَ لَقَد یَسَّرنَا القُرآنَ لِلذِّکرِ فَهَل مِن مُدَّکِرٍ ﴿۳۲﴾
قرآن را برای پند گرفتن آسان ساختیم؛ آیا پندپذیری هست؟530
قمر (54)
32
کَذَّبَت قَومُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ ﴿۳۳﴾
قوم لوط هم هشداردهندگان(1) را دروغ‌پرداز شمردند؛530
قمر (54)
33
«نذر» هم جمع «نذیر» است به معنای بیم‌دهندگان، هم مصدر است به معنای انذار یا بیم دادن.
إِنَّا أَرسَلنا عَلَیهِم حاصِباً إِلاَّ آلَ لُوطٍ نَجَّیناهُم بِسَحَرٍ ﴿۳۴﴾
طوفانی ریگبار بر سرشان فرستادیم [که همه هلاک شدند]، به جز خانواده لوط که سحرگاهان نجاتشان دادیم(1)،530
قمر (54)
34
ترتیب نجاتشان را در آیه 81 هود(11) ملاحظه فرمایید.
نِعمَةً مِن عِندِنا کَذلِکَ نَجزِی مَن شَکَرَ ﴿۳۵﴾
[به خاطرِ] رحمتی از جانب ما؛ و به هر که سپاسگزاری کند، این گونه پاداش می‌دهیم.530
قمر (54)
35
وَ لَقَد أَنذَرَهُم بَطشَتَنا فَتَمارَوا بِالنُّذُرِ ﴿۳۶﴾
لوط آنان را از به قهر گرفتن ما هشدار داد، ولی در برابرِ هشدار به جدل پرداختند(1)،530
قمر (54)
36
به نیمه دوّم آیه 29 عنکبوت(29) توجّه فرمایید.
وَ لَقَد راوَدُوهُ عَن ضَیفِهِ فَطَمَسنا أَعیُنَهُم فَذُوقُوا عَذابِی وَ نُذُرِ ﴿۳۷﴾
و [با سوء نظر] از او درخواست تسلیم میهمانانش را داشتند، ما هم دیدگانشان را محو کردیم؛ [و گفتیم:] مجازات و [نتایج بی‌توجّهی به] هشدار مرا بچشید.530
قمر (54)
37
وَ لَقَد صَبَّحَهُم بُکرَةً عَذابٌ مُستَقِرٌّ ﴿۳۸﴾
و صبحگاهان مجازاتی پایدار آنان را فرا گرفت.530
قمر (54)
38
فَذُوقُوا عَذابِی وَ نُذُرِ ﴿۳۹﴾
اینک مجازات و [نتایج بی‌توجّهی به] هشدار مرا بچشید.530
قمر (54)
39
وَ لَقَد یَسَّرنَا القُرآنَ لِلذِّکرِ فَهَل مِن مُدَّکِرٍ ﴿۴۰﴾
قرآن را برای پند گرفتن آسان ساختیم؛ آیا پندپذیری هست؟530
قمر (54)
40
وَ لَقَد جاءَ آلَ فِرعَونَ النُّذُرُ ﴿۴۱﴾
هشداردهندگان به سراغ فرعونیان [نیز] آمدند؛530
قمر (54)
41
کَذَّبُوا بِآیاتِنا کُلِّها فَأَخَذناهُم أَخذَ عَزِیزٍ مُقتَدِرٍ ﴿۴۲﴾
و[لی] آنان تمامی آیات ما را دروغ شمردند؛ ما هم به سان فرادستی مقتدر گریبانشان را [به قهر] گرفتیم(1).530
قمر (54)
42
به آیات 50 بقره(2) ، 78 طه(20) و 40 ذاریات(51) توجّه فرمایید.
أَ کُفَّارُکُم خَیرٌ مِن أُولئِکُم أَم لَکُم بَراءَةٌ فِی الزُّبُرِ ﴿۴۳﴾
آیا انکارورزانِ شما بر آنان برتری دارند؛ یا حکم برائتی از کتب پندآموز آسمانی [پیشین] دارید؟530
قمر (54)
43
أَم یَقُولُونَ نَحنُ جَمِیعٌ مُنتَصِرٌ ﴿۴۴﴾
یا می‌گویند که ما گروهی همپشتِ یکدیگر هستیم [پس حتماً پیروزیم]؟530
قمر (54)
44
سَیُهزَمُ الجَمعُ وَ یُوَلُّونَ الدُّبُرَ ﴿۴۵﴾
به زودی جمع[شان] در هم شکسته شده و فراری خواهند شد.530
قمر (54)
45
بَلِ السَّاعَةُ مَوعِدُهُم وَ السَّاعَةُ أَدهی وَ أَمَرُّ ﴿۴۶﴾
وعده‌گاهشان رستاخیز است که [روزگاری] سخت‌تر و تلختر است.530
قمر (54)
46
إِنَّ المُجرِمِینَ فِی ضَلالٍ وَ سُعُرٍ ﴿۴۷﴾
مسلّماً بزهکاران در گمراهی و سردرگمی‌اند(1).530
قمر (54)
47
یکی از معانی «سُعُر» دیوانگی یا سردرگمی، و معنای دیگرش جهنم و آتش سوزان است..
یَومَ یُسحَبُونَ فِی النَّارِ عَلی وُجُوهِهِم ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ ﴿۴۸﴾
روزی که به رو درافتاده در آتش کشیده شوند؛ [به آنان خطاب می‌شود:] تماس با آتش(1) را بچشید.530
قمر (54)
48
«سقر» اسم خاصّ دوزخ است و به علت مؤنّث بودن، غیر منصرف می‌باشد؛ از این روی با آنکه مضاف الیه است، کسره نگرفته. عبارت «فی سَقَرَ» در آیه 42 مدثر(74) از همین مقوله است.
إِنَّا کُلَّ شَیءٍ خَلَقناهُ بِقَدَرٍ ﴿۴۹﴾
مطمئناً هر چیز را به اندازه آفریده‌ایم(1).530
قمر (54)
49
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 21 حجر(15) آمده است.