قالَ يا إِبْلِيسُ ما لَكَ أَلاَّ تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ ﴿۳۲﴾
[خدای] گفت: ای ابلیس، چرا با خضوع‌‌کنندگان همراهی نکردی؟264
حجر (15)
32
قالَ لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿۳۳﴾
گفت: من برای بشری که از گِل [بازمانده] از لجنی دیرپا آفریده‌ای، سرِ خضوع ندارم!264
حجر (15)
33
قالَ فَاخْرُجْ مِنْها فَإِنَّكَ رَجِيمٌ ﴿۳۴﴾
گفت: از آن [مقام] خارج شو که [از درگاهِ ما] مطرودی؛264
حجر (15)
34
وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلى يَوْمِ الدِّينِ ﴿۳۵﴾
و تا روز جزا مورد نفرین [من(1)] قرار داری.264
حجر (15)
35
برای توجیه افزوده، با آیه 78 ص(38) مقایسه فرمایید.
قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿۳۶﴾
گفت: صاحب‌اختیارا، پس تا روزی که [انسانها] برانگیخته می‌شوند، مرا مهلت ده.264
حجر (15)
36
قالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ ﴿۳۷﴾
[خدا] گفت: مهلت خواهی داشت،264
حجر (15)
37
إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿۳۸﴾
تا روز [رستاخیز(1)] آن وقت مقرّر.264
حجر (15)
38
از نظر توجیه افزوده و روشن شدن روزی که وقت آن معلوم است، با آیات 49 و 50 واقعه(56) مقایسه فرمایید.
قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۳۹﴾
گفت: صاحب‌اختیارا، از آنجا که مرا در راه تباهی واگذاردی(1)، [باطل را] در زمین برای بنی‌آدم می‌آرایم(2) و همگی آنان را به راه تباهی خواهم کشید،264
حجر (15)
39
به بخش پایانی آیه 74 غافر(40) توجّه فرمایید.
به آیه 36 زخرف(43) توجه فرمایید.
إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ ﴿۴۰﴾
مگر بندگانِ اخلاص‌یافته‌ات را از بین آنان(1).264
حجر (15)
40
توضیح آن را در آیات 99 و 100 نحل(16) ملاحظه فرمایید.
قالَ هذا صِراطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ ﴿۴۱﴾
گفت: این [اخلاص] راه راستی است که [تضمین آن] بر عهده من است.264
حجر (15)
41
إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ ﴿۴۲﴾
بر بندگان [خاصّ] من سلطه‌ای نخواهی داشت(1)، مگر بیراهانی که پیرو تو باشند(2).264
حجر (15)
42
به آیات 200 و 201 اعراف(7) توجّه فرمایید.
با آیه 22 ابراهیم(14) مقایسه فرمایید.
وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿۴۳﴾
و دوزخ وعده‌گاه همه آنان است،264
حجر (15)
43
لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِكُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ﴿۴۴﴾
که هفت در(1) دارد و هر دری خاصّ گروهی از آنان است(2).264
حجر (15)
44
عدد هفت در قرآن به عنوان عدد تکثیر نیز به کار رفته است؛ به آیه 27 لقمان(31) توجّه فرمایید.
گروهی از راه غیبت جهنمی خواهند شد و گروهی از راه ارتشاء، سرقت، تکبّر، دروغ و غیره.
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ ﴿۴۵﴾
و[لی] پرواپیشگان در باغهایی [از بهشت] و [کنار] چشمه‌سارها(1) به سر می‌برند.264
حجر (15)
45
عیون: جمع عَین، چشمه‌ها.
ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنِينَ ﴿۴۶﴾
[به آنان گویند:] با سلامت و امنیت به بهشت درآیید.264
حجر (15)
46
وَ نَزَعْنا ما فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ ﴿۴۷﴾
هرگونه کینه‌ای را از سینه بهشتیان بزداییم و برادرانه بر تختهایی(1) رویاروی هم [تکیه زنند].264
حجر (15)
47
سرر: جمع سَریر، تخت ها.
لا يَمَسُّهُمْ فِيها نَصَبٌ وَ ما هُمْ مِنْها بِمُخْرَجِينَ ﴿۴۸﴾
نه هیچ رنجی به آنها می‌رسد و نه هیچ‌گاه از آنجا خارجشان کنند.264
حجر (15)
48
نَبِّئْ عِبادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۴۹﴾
بندگانم را آگاه کن که من آمرزگار و مهربانم؛264
حجر (15)
49
وَ أَنَّ عَذابِي هُوَ الْعَذابُ الْأَلِيمُ ﴿۵۰﴾
و [در عین حال] مجازات من مجازاتی است دردناک(1).264
حجر (15)
50
مفهوم مجموعه دو آیه اخیر به بیان دیگر در آیه 3 غافر(40) آمده است.
وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ ﴿۵۱﴾
و آنان را از [داستان فرشتگانِ] میهمان ابراهیم آگاه کن(1).264
حجر (15)
51
برای توجیه افزوده و اطلاع بیشتر به آیه 69 هود(11) توجّه فرمایید.