وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ لا يَطْعَمُها إِلاَّ مَنْ نَشاءُ بِزَعْمِهِمْ وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها وَ أَنْعامٌ لا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا افْتِراءً عَلَيْهِ سَيَجْزِيهِمْ بِما كانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۱۳۸﴾
به تصور خویش گفتند این دامها و کشت‌ها [که تقدیم خدایان می‌شود، خوردنش] ممنوع است و جز کسانی که ما بخواهیم، نباید کسی از آن بخورد؛ و سواری بر دامهای دیگری تحریم شده است(1) و بر دامهای دیگری به هنگام ذبح نام خدا را نمی‌برند، که افترایی است بر خدا؛ به زودی [خدا] کیفر دروغهایی که می‌بافند به آنان خواهد داد.
سوره انعام (6) آیه 138
صفحه
146
سوره
انعام (6)
آیه
138
1
به آیه 103 مائده(5) و زیرنویس آن توجّه فرمایید.
وَ قالُوا ما فِي بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى أَزْواجِنا وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ ﴿۱۳۹﴾
و گفتند: جنین و بچه‌ای که در شکم این دامهاست ویژه(1) مردان ماست و بر زنان ما حرام شده است؛ امّا اگر [بچه حیوان] مرده [متولّد شده] باشد، همه در آن شریکند؛ [خدا] به سبب این گفتار [ناهنجار]شان مجازاتشان خواهد کرد؛ زیرا که او فرزانه‌ای است آگاه.
سوره انعام (6) آیه 139
صفحه
146
سوره
انعام (6)
آیه
139
1
افزودن «تاء» در آخر واژه «خالص» به منظور مبالغه است، مثل «علاّمه».
قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلادَهُمْ سَفَهاً بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ حَرَّمُوا ما رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِراءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَ ما كانُوا مُهْتَدِينَ ﴿۱۴۰﴾
کسانی که فرزندانشان را به سفاهت و نادانی کشتند و نعمتی را که خدا روزی‌شان کرده بود با افترا به خدا حرام شمردند، به راستی زیانکار شدند؛ آنان گمراه شدند و راه‌یافته نبودند.
سوره انعام (6) آیه 140
صفحه
146
سوره
انعام (6)
آیه
140
وَ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشاتٍ وَ غَيْرَ مَعْرُوشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشابِهاً وَ غَيْرَ مُتَشابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿۱۴۱﴾
اوست که باغهایی با داربست و بدون [نیاز به] داربست پدید آورد و نیز نخلستان و کشتزار با میوه‌های گوناگون و زیتون و انار به صورت مشابه و غیرمشابه؛ هنگامی که به بار می‌نشیند، از میوه آن بخورید و هنگام برداشت، حق [مستمندان را نیز از] آن بپردازید(1) و اسراف نکنید، که خدا اسرافکاران را دوست ندارد.
سوره انعام (6) آیه 141
صفحه
146
سوره
انعام (6)
آیه
141
1
به آیات 24 و 25 معارج(70) توجّه فرمایید.
وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿۱۴۲﴾
از دامها برخی را باربر و برخی را ذبح شونده [برای مصرف غذایی آفرید(1)]؛ از آنچه خدا روزی شما کرده است بخورید و [با تحریم بی‌موردِ پاره‌ای از آنها] پیرو گامهای شیطان مشوید، که او دشمن آشکار شماست.
سوره انعام (6) آیه 142
صفحه
146
سوره
انعام (6)
آیه
142
1
برای توجیه ترجمه «فرش» که در کنار «حموله» قرار گرفته است، این آیه را با آیات 5-7 نحل(16) مقایسه فرمایید؛ راغب نیز همین معنی را تصریح کرده است.