وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَحِيمِ ﴿۱۰﴾
و کسانی که انکار ورزیدند و آیات ما را دروغ شمردند، دوزخیاند.109
مائده (5)
10
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۱﴾
ای ایمانآوردگان، نعمت خدای را بر خود به یاد آورید، آنگاه که گروهی میخواستند بر شما دست یابند و خدا دستشان را از [آزار] شما بازداشت(1). در برابر خدا پروا کنید؛ و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند(2).109
مائده (5)
11
در مورد اینکه این موضوع مربوط به چه موقعی است، مفسّران نظرهای مختلفی دادهاند و قول قویتر این است که کفّار قریش در حدیبیه از جنگ بازایستادند، با آنکه قصد جنگ داشتند؛ واللّه اعلم.
معنای توکل انجام وظیفه خدایی و سپردن نتیجه کار به خداست، بدون هیچ نگرانی و اضطراب از آینده؛ به آیه 122 آلعمران(3) که همین معنی را میرساند، توجه فرمایید.
وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيباً وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ ﴿۱۲﴾
خدا از دودمان یعقوب(1) پیمان گرفت و از میان آنان دوازده سالار [برای دودمانهای دوازدهگانه] برانگیخت؛ و اعلام داشت که: من با شما هستم؛ اگر نماز برپا دارید و زکات بپردازید و به رسولان من باور آورید و یاریشان کنید و [با کمک به نیازمندان] به خدا وام نیکو(2) دهید، قطعاً بدیهای شما را میزدایم(3) و شما را به باغهایی [از بهشت] درآورم که نهرها در دامن آن جاری است؛ پس هر که بعد از این پیام راه انکار پوید، راه درست را گم کرده است.109
مائده (5)
12
به زیرنویس اوّل آیه 83 بقره(2) در مورد بنیاسرائیل توجّه فرمایید.
هرگونه انفاق در راه کمک به بندگان خدا، با توجّه به آیات 245 بقره(2) و 160 انعام(6) با نتیجه قطعی پاداش بزرگتری در پیشگاه خدا همراه است، و این انفاقها به مثابه وامی به خداست که بازپرداخت حتمی و بیشتری دارد؛ لذا «وام نیکو» نامیده شده است.
به زیرنویس آیه 7 عنکبوت(29) مراجعه فرمایید.
فَبِما نَقْضِهِمْ مِيثاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَ جَعَلْنا قُلُوبَهُمْ قاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ نَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلى خائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ ﴿۱۳﴾
آنگاه به خاطر پیمان شکنیشان، آنان را نفرین کردیم و دلهاشان را سخت گرداندیم؛ کلمات(1) [کتاب] را از مفهوم اصلیاش تحریف میکنند و بهرهای را که یادآور شده بودند، به فراموشی سپردند؛ و پیوسته بر خیانتی از آنان آگاه میشوی، مگر عدّه قلیلی از ایشان؛ پس از آنان در گذر و چشم بپوش، که خدا نیکوکاران را دوست میدارد.109
مائده (5)
13
کلِم: جمع کلمَه.