أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ ﴿۷۸﴾
مگر ندانستهاند که خدا اسرار و نجوای آنان را میداند و دانای رازهای نهان است؟199
توبه (9)
78
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقاتِ وَ الَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۷۹﴾
کسانی که از مؤمنانِ [توانگر] که داوطلبانه انفاق میکنند(1) و نیز از آن دسته که [برای انفاق] به بیش از توان [ناچیز] خود دسترسی ندارند، عیبجویی و تمسخر میکنند، خدا تمسخرشان [را تلافی] خواهد کرد و مجازاتی دردناک [در انتظار] دارند.199
توبه (9)
79
«مطّوّعین» در اصل «متطوّعین» است.
اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِينَ ﴿۸۰﴾
چه برای آنان آمرزش بخواهی و چه نخواهی [بیتفاوت است]؛ اگر هفتاد بار [هم] برای آنان آمرزش بخواهی(1)، هرگز خدا نمیبخشدشان؛ زیرا آنان خدا و رسولش را انکار کردند(2)؛ و خدا منحرفان را هدایت نخواهد کرد.200
توبه (9)
80
عدد هفتاد از باب کثرت است که در فارسی هم به کار میرود.
به آیات 113 و 114 توبه(همین سوره) و 6 و 7 منافقون(63) توجّه فرمایید.
فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ ﴿۸۱﴾
تنزدگان [از شرکت در جنگ تبوک]، پس از [حرکت] رسول خدا، به خانهنشینی خود شادمان شدند(1) و مبارزه با اموال و جانهای خود در راه خدا را خوش نداشتند و میگفتند: در این هوای گرم رهسپار [جنگ] نشوید؛ به آنان بگو: آتش دوزخ سوزانتر است، اگر درمییافتند.200
توبه (9)
81
برخلاف کسانی که در آیه 102 توبه(همین سوره) ذکرشان رفته و از گناهانشان محزون بودند.
فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلاً وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۸۲﴾
به سزای دستاوردشان باید کم بخندند و فراوان بگریند.200
توبه (9)
82
فَإِنْ رَجَعَكَ اللَّهُ إِلى طائِفَةٍ مِنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَداً وَ لَنْ تُقاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخالِفِينَ ﴿۸۳﴾
اگر خدا تو را [از جنگ تبوک، پیروز] به سوی گروهی از ایشان [به مدینه] بازگردانید(1) و از تو اجازه خروج [برای جنگ دیگری] خواستند، بگو: شما هرگز [برای جنگ] همراه من [از شهر] خارج نخواهید شد، و در کنار من با هیچ دشمنی جنگ نخواهید کرد؛ زیرا این شما بودید که از آغاز، تن به [کنار] نشستن دادید، پس با [سایر] خانه نشینان [به جای خود] بنشینید(2).200
توبه (9)
83
«رَجَعَ» از افعال دووجهی است که در مواردی میتواند لازم باشد آیه 150 اعراف(7) و در مواردی میتواند متعدی باشد مثل آیه مورد بحث و نیز آیه 40 طه(20).
به آیه 87 توبه(همین سوره) توجّه فرمایید.
وَ لا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ ﴿۸۴﴾
هرگز بر هیچ یک از آنان که از دنیا میرود اقامه نماز مکن و بر گورشان مایست؛ آنان خدا و رسولش را انکار کردند و در حال انحراف جان سپردند.200
توبه (9)
84
وَ لا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ ﴿۸۵﴾
اموال و فرزندانشان تو را به شگفتی نیاورد؛ خدا میخواهد آنان را به همین [وسیله] در دنیا به رنج افکنَد و در حالِ انکار جان سپرند.200
توبه (9)
85
وَ إِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَ جاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُوا الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قالُوا ذَرْنا نَكُنْ مَعَ الْقاعِدِينَ ﴿۸۶﴾
وقتی که سورهای نازل گردد که به خدا ایمان آورید و همراه رسولش به مبارزه برخیزید، توانگرانِ(1) آنان از تو اجازه [معافیت] میخواهند و میگویند: بگذار تا همراه وانشستگان باشیم.200
توبه (9)
86
لفظ «اولوا» به معنی صاحبان یا دارندگان، جمع است و مفرد آن میشود «ذو».
رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوالِفِ وَ طُبِعَ عَلى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لا يَفْقَهُونَ ﴿۸۷﴾
راضی شدند که در کنار زمین گیرها(1) باشند، لذا بر دلهاشان مُهر [غفلت] زده شده است(2) و [حقایق را] درنمییابند.201
توبه (9)
87
خوالف: جمع خالفه: بازمانده.
علت آن را در آیات 10 بقره(2) ، 125 توبه(همین سوره) ، نیمه دوّم آیه 5 صف(61) و 3 منافقون(63) جستجو فرمایید.