وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ احْذَرُوا فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّما عَلى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ ﴿۹۲﴾
از خدا و رسول اطاعت کنید و [از گناهان] برحذر باشید؛ و اگر روی برتابید، آگاه باشید که بر عهده رسول ما فقط پیام‌رسانی آشکار است.
سوره مائده (5) آیه 92
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
92
لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا إِذا مَا اتَّقَوْا وَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَ آمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ ﴿۹۳﴾
بر مؤمنانِ نیک‌رفتار در مورد آنچه [قبل از تحریم شراب] چشیده‌اند(1) گناهی نیست، به شرطی که پرواپیشه و مؤمن و نیکوکار باشند، [و اگر دچار لغزش شدند] باز به پروا و ایمان روی آورند و [با تکرار لغزش] باز هم پروا و احسان پیشه کنند؛ [در آن صورت مورد بخشایش خدا قرار می‌گیرند(2)] که خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.
سوره مائده (5) آیه 93
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
93
1
در مورد معنی و مفهوم «طعم» در اینجا، به زیرنویس اوّل آیه 249 بقره(2) مراجعه فرمایید. خدای متعال برای کوچک جلوه دادن گناه کسانی که قبل از تحریم شراب می‌نوشیده‌اند، آن را با کلمه «چشیدن» تعبیر کرده است.
2
برای توجیه افزوده، به آیه 153 اعراف(7) و 119 نحل(16) توجه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۹۴﴾
ای ایمان‌آوردگان، خدا شما را [در حال احرام] به شکاری که در دسترس شما و تیررس شماست می‌آزماید، تا بداند چه کسی در خلوت از [نافرمانی] او می‌ترسد؛ و هر که بعد از این، تجاوز کند، مجازاتی دردناک [در انتظار] دارد.
سوره مائده (5) آیه 94
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
94
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ هَدْياً بالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعامُ مَساكِينَ أَوْ عَدْلُ ذلِكَ صِياماً لِيَذُوقَ وَبالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَ مَنْ عادَ فَيَنْتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَ اللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقامٍ ﴿۹۵﴾
ای ایمان‌آوردگان، در حال احرام(1) شکار نزنید و هر که عمدا بزند، باید جریمه‌ای بپردازد(2) به صورت قربانی حیوانی اهلی در [اطراف] کعبه، همسنگ همان شکار که دو تن عادل همسنگ بودن آن را تصدیق کنند، و یا کفّاره‌ای که غذا دادن بینوایان است [در حدّ همان قربانی]، یا [اگر توان مالی نداشت] به تعداد آن [مساکین] روزه بگیرد، تا وبال کار خویش ببیند؛ از آنچه گذشته، خدا گذشت کرده است؛ و هر که بازگردد، خدا از او انتقام می‌گیرد؛ که خدا فرا دست و دادستان است.
سوره مائده (5) آیه 95
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
95
1
تفصیل احکام حج را در آیات 196-203 بقره(2) ملاحظه فرمایید.
2
اگر قرار بود جمعیت عظیمی که به حج می‌روند، یک درصد آنها هم از شکار استفاده کنند، در فاصله کمی نسل حیوانات آن منطقه نابود می‌شد.
أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَ طَعامُهُ مَتاعاً لَكُمْ وَ لِلسَّيَّارَةِ وَ حُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۹۶﴾
صید دریا و غذای آن بر شما حلال گردید(1) تا برای شما و [سایر] کاروانیان برخورداری باشد، و[لی] شکار خشکی مادام که در احرام هستید بر شما حرام شده است. در برابر خدایی که به پیشگاه او احضار(2) می‌شوید، پروا کنید.
سوره مائده (5) آیه 96
صفحه
124
سوره
مائده (5)
آیه
96
1
صید دریا، آن مشکل و محدودیت شکار خشکی را که در زیرنویس آیه قبل 95 مائده(5) ذکر شده، ندارد و نسل ماهیان دریا با صید در بخشی از ساحل مضمحل نمی‌شود.
2
برای توجیه ترجمه «حشر» به بخش آخر آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ وَ الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ الْهَدْيَ وَ الْقَلائِدَ ذلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۹۷﴾
خدا، خانه با حرمت کعبه و ماه حرام(1) و قربانیهای عادی و نشاندار را وسیله قوام [کار] مردم قرار داد، تا بدانید که خدا به هر چه در آسمانها و زمین است آگاه است و به هر چیزی داناست.
سوره مائده (5) آیه 97
صفحه
124
سوره
مائده (5)
آیه
97
1
به زیرنویس اول آیه 217 بقره(2) مراجعه فرمایید.
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ وَ أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۹۸﴾
آگاه باشید که خدا سخت‌کیفر و [در عین حال] آمرزگاری است مهربان.
سوره مائده (5) آیه 98
صفحه
124
سوره
مائده (5)
آیه
98
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ ﴿۹۹﴾
رسول وظیفه‌ای جز پیام‌رسانی ندارد و خدا هر چه را آشکار و پنهان دارید می‌داند.
سوره مائده (5) آیه 99
صفحه
124
سوره
مائده (5)
آیه
99
قُلْ لا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَ الطَّيِّبُ وَ لَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يا أُولِي الْأَلْبابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۰۰﴾
بگو: هرگز پلید و پاک یکسان نیستند، هرچند فراوانی پلید تو را به شگفت آرد؛ ای خردمندان(1)، در برابر خدا پروا کنید، بسا که رستگار شوید.
سوره مائده (5) آیه 100
صفحه
124
سوره
مائده (5)
آیه
100
1
الباب: جمع لُبّ: عقل، خرد، مغز.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَ اللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ ﴿۱۰۱﴾
ای ایمان‌آوردگان، از اموری پرس وجو مکنید که اگر بر شما آشکار شود، ناراحتتان می‌کند؛ اگر [صبر کنید و] پرسش آن را به هنگام نزول آیات قرآن واگذارید، [به موقع] برای شما آشکار خواهد شد؛ خدا از آن [پرسشهای بیجا] درگذشت؛ و خدا آمرزگاری است بردبار.
سوره مائده (5) آیه 101
صفحه
124
سوره
مائده (5)
آیه
101