قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ ﴿۱۱﴾
بگو: من مأمورم با خلوصِ اعتقاد، خدای را بندگی کنم،460
زمر (39)
11
وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ ﴿۱۲﴾
و مأمور شده‌ام نخستین کسی [در این امّت] باشم که تسلیم [محض در مقابل خدا(1)] است.460
زمر (39)
12
برای توجیه افزوده، به آیه 131 بقره(2) توجّه فرمایید.
قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿۱۳﴾
بگو: اگر در برابر صاحب‌اختیارم نافرمان باشم، از مجازات روزی بزرگ می‌ترسم.460
زمر (39)
13
قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دِينِي ﴿۱۴﴾
بگو: تنها خدای را با خلوصِ اعتقاد خود بندگی می‌کنم،460
زمر (39)
14
فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ ﴿۱۵﴾
شما هم هر چه را جز او خواهید، بندگی کنید؛ بگو: زیانکاران [واقعی] کسانی هستند که [به طمع دنیا] خود و خانواده‌شان(1) را در رستاخیز به زیان انداختند؛ آگاه باشید که این است همان زیان آشکار.460
زمر (39)
15
کلمه «اهلیهم» در اصل «اهلینهم» بوده که به علت اضافه شدن، «نون» آن حذف شده است. اهلین و اهلون جمع اهل می‌باشد.
لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَ مِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبادَهُ يا عِبادِ فَاتَّقُونِ ﴿۱۶﴾
بر فرازشان و زیر پایشان طبقاتی(1) است از آتش؛ این است آنچه خدا بندگانش را از آن می‌ترساند(2)؛ ای بندگان من، در برابر من پروا کنید.460
زمر (39)
16
ظُلَ: جمع ظُلَّه: سایبان.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 39 انبیاء(21) آمده است.
وَ الَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوها وَ أَنابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرى فَبَشِّرْ عِبادِ ﴿۱۷﴾
بشارت برای کسانی است که از بندگی طاغوتها [و امرای خودکامه(1)] اجتناب ورزیدند و به درگاه خدا بازگشتند؛ پس بندگان [ویژه] مرا(2) بشارت ده،460
زمر (39)
17
کلمه «طاغوت» هم به عنوان جمع به کار می‌رود، مثل همین آیه؛ و هم به عنوان مفرد، مثل آیه 60 نساء(4).
کلمه «عبادِ» در اصل «عبادی» بوده که «یاء» حذف شده و به جای آن کسره گرفته است.
الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ ﴿۱۸﴾
همانان که به کلام قرآن(1) گوش فرا می‌دهند و از بهترین آن پیروی می‌کنند؛ آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده است و خردمندند.460
زمر (39)
18
مؤید اینکه معنی «قول» در اینجا کلام قرآن است، آیه 68 مؤمنون(23) و نیز آیات 13 و 14 طارق(86) است. با این فرض آیه مورد بحث هم معنی با نیمه اول آیه 55 زمر(همین سوره) است و این تأیید دیگری است بر این نظر؛ همین تعبیر در آیه 145 اعراف(7) به کار رفته است که باز هم تأیید دیگری است. علاوه بر آن باید توجه داشت که این آیه دنباله کلام آیه قبلی است و لزوما باید با آن هماهنگی داشته باشد.
أَ فَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذابِ أَ فَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِي النَّارِ ﴿۱۹﴾
آیا کسی که فرمان مجازات بر او محقّق شده است [قادر به گریز است(1)]؟ آیا تو می‌توانی آن را که در آتش است، رهایی بخشی؟!460
زمر (39)
19
چه کسانی‌اند ؟ به آیه 39 بقره(2) توجّه فرمایید.
لكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِها غُرَفٌ مَبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعادَ ﴿۲۰﴾
لیکن کسانی که از صاحب‌اختیارشان پروا دارند، [در بهشت] غرفه‌های چندطبقه خواهند داشت که نهرها از کنارش جاری است؛ خدا [به درستی] وعده داده است(1) و خلف وعده نخواهد کرد.460
زمر (39)
20
«وَعدَ اللَّهِ» مفعول مطلق فعل حذف‌شده است و تقدیر آن «وَعدَ اللَّهِ َوعداً» است به معنی خدا وعده داده است، وعده‌ای چنین و چنان.