عَيْناً يَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَها تَفْجِيراً ﴿۶﴾
چشمه‌ای که بندگان [خاصّ] خدا از آن می‌نوشند و [به هر جا که خواهند] روانش می‌سازند.579
انسان (76)
6
يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً ﴿۷﴾
[همان بندگان که] به نذر [خود] وفا می‌کنند و از روزی که آسیب آن فراگیر است، می‌ترسند؛579
انسان (76)
7
وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً ﴿۸﴾
و غذا[ی خود] را با وجود دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند(1)؛579
انسان (76)
8
به آیه 92 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید. قید «علی حبه» در آیه اشاره به همان موضوعی است که به طور روشن در آیه 267 بقره(2) آمده است؛ ضمناً بعضی از مفسّران تصریح کرده‌اند که آیه درباره حضرت علی و همسر و فرزندانشان علیهم السلام نازل شده است.
إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً ﴿۹﴾
[با این نیت که] شما را برای خشنودی خدا اطعام می‌کنیم و از شما پاداش و سپاسی نمی‌خواهیم؛579
انسان (76)
9
إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً ﴿۱۰﴾
ما از صاحب‌اختیار خود در مورد روزی که گرفته و دشوار است، می‌ترسیم.579
انسان (76)
10
فَوَقاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِكَ الْيَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً ﴿۱۱﴾
خدا هم آنان را از آسیب آن روز نگاه می‌دارد و طراوت و سرور به آنان ارزانی می‌دارد(1)؛579
انسان (76)
11
به آیه 24 مطففین(83) توجّه فرمایید.
وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً ﴿۱۲﴾
و در برابر پایداری ای که کردند، بهشت و آزادی(1) به آنان پاداش می‌دهد(2)،579
انسان (76)
12
واژه «حریر» غالبا پارچه حریر تلقی شده، ولی پارچه حریر در کنار نعمات بی‌نهایت بهشت جمع معقولی نیست و دور از ذهن می‌باشد. تعبیر آزادی برای این واژه اولین بار در یادداشت‌‌های تفسیری شادروان مهندس عباس تاج مطرح شده است.
درست عکس وضعیتی که کافران خواهند داشت؛ با آیه 4 انسان(همین سوره) مقایسه فرمایید؛ همین مقایسه مؤید معنی‌ای است که برای «حریر» انتخاب کرده‌ایم.
مُتَّكِئِينَ فِيها عَلَى الْأَرائِكِ لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً ﴿۱۳﴾
در حالی که بر تختها(1) تکیه زده‌اند؛ نه حرارت آفتاب را احساس می‌کنند و نه سرمای سخت را؛579
انسان (76)
13
ارائک: جمع اریکه: تخت.
وَ دانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلالُها وَ ذُلِّلَتْ قُطُوفُها تَذْلِيلاً ﴿۱۴﴾
سایه‌هایش در نزدیکی آنان است و میوه‌هایش(1) به سهولت در دسترس است.579
انسان (76)
14
قطوف: جمع قِطف: میوه رسیده.
وَ يُطافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَ أَكْوابٍ كانَتْ قَوارِيرَا ﴿۱۵﴾
و ظرفهای سیمین و جامهای(1) بلورین پیرامون آنان گردانده می‌شود،579
انسان (76)
15
اکواب: جمع کوب: جام در حال حاضر به فنجان می‌گویند
قَوارِيرَا مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوها تَقْدِيراً ﴿۱۶﴾
بلورهای(1) نقره فام که آنها را متناسب اندازه کرده‌اند.579
انسان (76)
16
قواریر: جمع قاروره: ظرف شیشه‌ای و بلورین.
وَ يُسْقَوْنَ فِيها كَأْساً كانَ مِزاجُها زَنْجَبِيلاً ﴿۱۷﴾
در آنجا از قدحی نوشانیده می‌شوند که آمیزه آن زنجبیل است؛579
انسان (76)
17
عَيْناً فِيها تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً ﴿۱۸﴾
از چشمه‌ای در بهشت به نام سلسبیل(1).579
انسان (76)
18
به آیه 6 انسان(همین سوره) توجّه فرمایید.
وَ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ إِذا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَنْثُوراً ﴿۱۹﴾
و نوجوانانی همواره شاداب گرد آنان [به خدمت] می‌گردند که ایشان را چون ببینی، مرواریدهایی پراکنده می‌پنداری.579
انسان (76)
19
وَ إِذا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيماً وَ مُلْكاً كَبِيراً ﴿۲۰﴾
و چون بدانجا نظر افکنی، نعمتی فراوان و فرمانروایی باعظمتی خواهی دید.579
انسان (76)
20
عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ وَ حُلُّوا أَساوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً ﴿۲۱﴾
بر اندامشان جامه‌های سبزرنگ از دیبای ظریف و نیز دیبای ستبر است، و به دستواره‌های سیمین آراسته شده‌اند؛ و صاحب‌اختیارشان آشامیدنی پاک به آنان می‌نوشاند.579
انسان (76)
21
إِنَّ هذا كانَ لَكُمْ جَزاءً وَ كانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُوراً ﴿۲۲﴾
این [نعمات] به عنوان پاداش در اختیار شماست و تلاشتان مورد نظر [خدا] بوده است.579
انسان (76)
22
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلاً ﴿۲۳﴾
ما قرآن را تدریجاً بر تو نازل کردیم؛579
انسان (76)
23
فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَ لا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ كَفُوراً ﴿۲۴﴾
برای حکم صاحب‌اختیارت پایداری کن و از [هیچ] گناهکار یا ناسپاسی از میان آنان اطاعت مکن؛579
انسان (76)
24
وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً ﴿۲۵﴾
و ویژگی[های] صاحب‌اختیارت را بامداد و شبانگاه [همواره] یاد کن؛579
انسان (76)
25