فَذَرْنِي وَ مَنْ يُكَذِّبُ بِهذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ ﴿۴۴﴾
مرا با تکذیب کنند [گانِ] این سخن واگذار؛ به تدریج آنان را از جایی که گمان نمی‌برند، به دام می‌اندازیم(1)،566
قلم (68)
44
به آیه 54 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
وَ أُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ ﴿۴۵﴾
و مهلتشان می‌دهم(1)؛ که تدبیر من محکم [و حساب‌‌‌شده] است.566
قلم (68)
45
به آیه 178 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراً فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ ﴿۴۶﴾
مگر از آنان پاداش [رسالت] خواسته‌ای که زیر غرامت[ش] گرانبارند؟!566
قلم (68)
46
أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ ﴿۴۷﴾
یا از عالم غیب آگاهند و [خبرهای نهان را] یادداشت می‌کنند؟566
قلم (68)
47
فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَ لا تَكُنْ كَصاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نادى وَ هُوَ مَكْظُومٌ ﴿۴۸﴾
برای حکم صاحب‌اختیارت پایداری کن و همچون «همدم ماهی»(1)، [کم ظرفیت و شتابزده] مباش(2)، آنگاه که اندوه‌زده [در شکم ماهی] ندا درداد(3).566
قلم (68)
48
منظور از «قرین ماهی»، یونس است؛ وجه این تسمیه از آیات 139-144 صافات(37) روشن می‌شود.
برای توجیه افزوده، به آیه 87 انبیاء(21) توجّه فرمایید.
متن ندای او و اجابت آن را در آیات 87 و 88 انبیاء(21) ملاحظه فرمایید.
لَوْ لا أَنْ تَدارَكَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَراءِ وَ هُوَ مَذْمُومٌ ﴿۴۹﴾
اگر رحمتی از جانب صاحب‌اختیارش شامل حال او نشده بود، نکوهیده به صحرای برهوت می‌افتاد(1).566
قلم (68)
49
این توجّه پروردگارش را در صحرا، در آیه 146 صافات(37) ملاحظه فرمایید.
فَاجْتَباهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۵۰﴾
آنگاه صاحب‌اختیارش او را برگزید و در زمره شایستگانش قرار داد(1).566
قلم (68)
50
چگونگی آن را در آیات 147 و 148 صافات(37) ملاحظه فرمایید.
وَ إِنْ يَكادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿۵۱﴾
وقتی که انکارورزان آیات قرآن را شنیدند [از شدّت خشم] نزدیک بود با دیدگان [خیره و شرربار]شان تو را بزنند(1) و می‌گویند: مسلّماً دیوانه است؛566
قلم (68)
51
برای توجیه افزوده، به آیات 46 اسراء(17) ، 72 حج(22) ، 7 لقمان(31) ، 45 زمر(39) و 8 جاثیه(45) توجّه فرمایید؛ ضمناً شیخ المفسرین طبرسی به نقل از مفسّران دیگر گفته است: «اینکه مفهوم آیه را به چشم زخم تعبیر کرده‌اند، درست نیست». و در المنجد هم آمده است: «اَزلَقَه ببصره: احدّ النظر الیه بسخط، با تندی و خشم به او نگاه کرد».
وَ ما هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ ﴿۵۲﴾
در حالی که قرآن جز یادآوری برای جهانیان نیست.566
قلم (68)
52