قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿۳۹﴾
بگو: ای قوم من، همه امکانات خود را به کار گیرید، من هم [به وظایف خود] عمل می‌کنم؛462
زمر (39)
39
مَنْ يَأْتِيهِ عَذابٌ يُخْزِيهِ وَ يَحِلُّ عَلَيْهِ عَذابٌ مُقِيمٌ ﴿۴۰﴾
به زودی خواهید دانست که کیست آنکه مجازاتی بدو رسد که رسوایش کند و چه کسی است که مجازاتی پاینده بر او فرود آید(1).462
زمر (39)
40
معنی و مفهوم مجموعه در آیه 39 و 40، در آیه 135 انعام(6) نیز آمده است.
إِنَّا أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدى فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ ﴿۴۱﴾
این کتاب را برای [هدایت] مردم، به حق بر تو نازل کردیم؛ هر که هدایت شود، به سود خود اوست و هر که گمراه گشت، به زیان خویش گمراه شده است؛ و تو کارگزارشان نیستی.463
زمر (39)
41
اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِها وَ الَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنامِها فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَ يُرْسِلُ الْأُخْرى إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ﴿۴۲﴾
خداست که جانها را در لحظه مرگ می‌گیرد(1) و [نیز] جانی را که نمرده است، به هنگام خوابش [می‌گیرد(2)]؛ آنگاه جانهایی را که حکم مرگ بر او رانده است، نگاه می‌دارد و جان بقیه را بازمی‌فرستد تا هنگام معین [مرگ]؛ که در این [امر] برای اندیشمندان نشانه‌هایی است [از رستاخیز].463
زمر (39)
42
تناقضی با آیات 28 نحل(16) و 11 سجده(32) ندارد؛ چرا ؟
برای توجیه افزوده به ابتدای آیه 60 انعام(6) توجّه فرمایید.
أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ شُفَعاءَ قُلْ أَ وَ لَوْ كانُوا لا يَمْلِكُونَ شَيْئاً وَ لا يَعْقِلُونَ ﴿۴۳﴾
مگر غیر خدا را مددکار خود انتخاب کرده‌اند؟! بگو: اگر توان و درکی نداشته باشند چطور(1)؟463
زمر (39)
43
معنی و مفهوم این آیه، به بیان دیگر در آیه 18 یونس(10) آمده است.
قُلْ لِلَّهِ الشَّفاعَةُ جَمِيعاً لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۴۴﴾
بگو: شفاعت و امداد به تمامی در اختیار خداست، که حاکمیت آسمانها و زمین خاصّ اوست؛ و نهایتاً به پیشگاه او بازگردانده می‌شوید.463
زمر (39)
44
وَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ إِذا ذُكِرَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۴۵﴾
هنگامی که خدا به یکتایی یاد شود(1)، دلهای کسانی که به آخرت باور ندارند می‌رمد؛ و چون از معبودهای غیر خدا یاد شود، به ناگاه شاد می‌گردند(2).463
زمر (39)
45
منظور این است که نام خدایان ایشان در کنار نام خدا ذکر نشود، و مصداق روشن آن کلمه «لا اله الا اللّه » است.
مفهوم اکراه انکارورزان از توحید و استقبال از شرک، به بیان دیگر در آیات 46 اسراء(17) ، 34-36 صافات(37) و 12 غافر(40) آمده است.
قُلِ اللَّهُمَّ فاطِرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ عالِمَ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبادِكَ فِي ما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۴۶﴾
بگو: بارخدایا، ای آفریننده آسمانها و زمین، ای دانای نهان و آشکار، تو خود میان بندگانت در موارد اختلافشان داوری خواهی کرد.463
زمر (39)
46
وَ لَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ مِنْ سُوءِ الْعَذابِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ بَدا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ ما لَمْ يَكُونُوا يَحْتَسِبُونَ ﴿۴۷﴾
اگر دوبرابر آنچه در زمین است در اختیار ستمگران باشد، همه را برای نجات خود از سختی مجازاتِ روز رستاخیز فدا می‌کنند [ولی پذیرفتنی نیست(1)]؛ و از جانب خدا بر آنان اموری آشکار می‌گردد که تصوّر[ش را هم] نمی‌کردند(2).463
زمر (39)
47
برای توجیه افزوده، به آیه 91 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 36 مائده(5) ، نیمه دوّم 70 انعام(6) ، 18 رعد(13) ، 15 حدید(57) و 11-14 معارج(70) آمده است.
در مقابل این توصیف بزهکاران، توصیف نعیم بهشتیان در آیه 17 سجده(32) آمده است: فَلا تَعلَمُ نَفسٌ ما أُخفِی لَهُم مِن قُرَّةِ أَعینٍ جَزاءً بِما کانُوا یعمَلُونَ.
وَ بَدا لَهُمْ سَيِّئاتُ ما كَسَبُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ ﴿۴۸﴾
دستاورد زشتشان بر آنان آشکار می‌شود(1) و مجازاتی که استهزایش می‌کردند، دامنگیرشان خواهد شد.464
زمر (39)
48
به آیه 30 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.