وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذا هُمْ مِنَ الْأَجْداثِ إِلى رَبِّهِمْ يَنْسِلُونَ ﴿۵۱﴾
و در صدادهنده بزرگ دمیده شود، آنگاه همه از گورها(1) به پیشگاه صاحب‌اختیارشان می‌شتابند(2).443
یس (36)
51
اجداث: جمع جَدَث: قبر، گور.
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 7 و 8 قمر(54) ، 43 معارج(70) و 13 و 14 نازعات(79) آمده است.
قالُوا يا وَيْلَنا مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هذا ما وَعَدَ الرَّحْمنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ ﴿۵۲﴾
می گویند: وای به حال ما، چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ این همان وعده [خدای] رحمان(1) است و پیامبران راست می‌گفتند(2).443
یس (36)
52
با حالت پشیمانی، اشاره به گفتار مغرورانه خودشان است در دنیا؛ به آیه 60 فرقان(25) توجّه فرمایید.
اولین سخن منکران وقتی از خواب مرگ برمی‌خیزند، حاکی از احساس ترس و ملامت نفس است، درست برعکس ایمان آوردگان، به آیه 103 انبیاء(21) توجه فرمایید.
إِنْ كانَتْ إِلاَّ صَيْحَةً واحِدَةً فَإِذا هُمْ جَمِيعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ ﴿۵۳﴾
[وقوع رستاخیز] جز یک خروش سخت نیست، و ناگهان همه جمع می‌شوند [و] در پیشگاه ما حاضر خواهند شد(1).443
یس (36)
53
به آیه 77 نحل(16) توجّه فرمایید.
فَالْيَوْمَ لا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ لا تُجْزَوْنَ إِلاَّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۵۴﴾
امروز هیچ کس ذرّه‌ای مورد ستم قرار نخواهد گرفت و جز در برابر آنچه کرده‌اید، مجازات نخواهید شد.443
یس (36)
54
إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فاكِهُونَ ﴿۵۵﴾
بهشتیان در آن روز در مشغولیتی [خاصّ] شادمانند(1).444
یس (36)
55
به آیات 23 طور(52) و 17-24 واقعه(56) توجّه فرمایید.
هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فِي ظِلالٍ عَلَى الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ ﴿۵۶﴾
آنان و همسرانشان در سایه‌ها(1) بر تختها(2) تکیه زده‌اند(3).444
یس (36)
56
ظلال: جمع ظِلّ: سایه.
ارائک: جمع اَریکه: تخت.
توصیف سایه بهشتیان را که در آیات 30 واقعه(56) و 41 مرسلات(77) آمده، با توصیف سایه دوزخیان که در آیات 42-44 واقعه(56) و 29-31 مرسلات(77) آمده است مقایسه فرمایید.
لَهُمْ فِيها فاكِهَةٌ وَ لَهُمْ ما يَدَّعُونَ ﴿۵۷﴾
در آنجا [هرگونه] میوه و هر چه بخواهند در اختیار دارند؛444
یس (36)
57
سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ ﴿۵۸﴾
[گفته می‌شود] سلام [بر شما به عنوان] سخنی از جانب صاحب‌اختیار مهربان(1).444
یس (36)
58
به آیات 23 و 24 رعد(13) توجّه فرمایید.
وَ امْتازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ ﴿۵۹﴾
ای بزهکاران، امروز [از صف پرواپیشگان] جدا شوید(1).444
یس (36)
59
به آیات 28 ص 38 و 21 جاثیه (45) توجّه فرمایید.
أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿۶۰﴾
ای بنی‌آدم(1)، مگر به شما سفارش نکردم(2) که شیطان را بندگی نکنید(3)، که او دشمن آشکار شماست؟444
یس (36)
60
به زیرنویس اوّل آیه 26 اعراف(7) مراجعه فرمایید.
به زیرنویس اول آیه 183 آل‌عمران(3) مراجعه فرمایید.
به آیه 27 اعراف(7) توجّه فرمایید.