قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَمْلِكُونَ مِثْقالَ ذَرَّةٍ فِي السَّماواتِ وَ لا فِي الْأَرْضِ وَ ما لَهُمْ فِيهِما مِنْ شِرْكٍ وَ ما لَهُ مِنْهُمْ مِنْ ظَهِيرٍ ﴿۲۲﴾
بگو: افرادی را که به جای خدا [معبود خود] تصوّر کرده‌اید، [بر حوایج خود] بخوانید(1)؛ همسنگ ذرّه‌ای در آسمانها و زمین اختیار ندارند؛ نه در [تدبیر] آسمان و زمین شرکتی دارند و نه از جانب آنان حمایتی برای خدا وجود دارد(2).
سوره سبأ (34) آیه 22
صفحه
430
سوره
سبأ (34)
آیه
22
1
به آیه 48 نساء(4) توجّه فرمایید.
2
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 56 اسراء(17) آمده است.
وَ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلاَّ لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قالُوا ما ذا قالَ رَبُّكُمْ قالُوا الْحَقَّ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ ﴿۲۳﴾
در برابر او شفاعت [و اِمدادهای غیبی فرشتگان(1)] سودمند نیست، مگر برای کسی که خدا برای او اذن داده باشد؛ وقتی که اضطراب از قلوب فرشتگان فرو نشست، [به مقامهای بالاترشان(2)] می‌گویند: صاحب‌اختیارتان چه گفت؟ می‌گویند: [به] حق [دستور داد]، که والا و بزرگ است(3).
سوره سبأ (34) آیه 23
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
23
1
با آیه 26 نجم(53) مقایسه فرمایید.
2
برای توجیه افزوده، به آیه 164 صافات(37) توجّه فرمایید.
3
از نظر هراس و اضطراب فرشتگان شفیع، با آیات 26-28 انبیاء(21) مقایسه فرمایید.
قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ وَ إِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلى هُدىً أَوْ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ ﴿۲۴﴾
بگو: چه کسی از آسمانها و زمین به شما روزی می‌دهد؟ [در مقابل سکوت یا مغلطه آنان] بگو: خدا، و مسلّماً [یکی از بین] ما و شما بر راه هدایت است، یا در گمراهی آشکار.
سوره سبأ (34) آیه 24
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
24
قُلْ لا تُسْئَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنا وَ لا نُسْئَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿۲۵﴾
بگو: شما از جرایمی که ما مرتکب می‌شویم، بازخواست نمی‌شوید و ما هم در مورد عملکرد شما بازخواست نخواهیم شد(1).
سوره سبأ (34) آیه 25
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
25
1
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 134 بقره(2) و 41 یونس(10)آمده است؛ ضمناً تعبیر «اجرمنا» برای طرف خود و «تعملون» برای طرف مقابل، بر اساس دستوری است که در آیه 125 نحل(16) و جادلهم بالتی هی احسن آمده است.
قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنا رَبُّنا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنا بِالْحَقِّ وَ هُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِيمُ ﴿۲۶﴾
و اضافه کن: صاحب‌اختیارمان [روز رستاخیز] همه ما را گرد می‌آورد، آنگاه میان ما به حق داوری خواهد کرد، که او داور داناست.
سوره سبأ (34) آیه 26
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
26
قُلْ أَرُونِيَ الَّذِينَ أَلْحَقْتُمْ بِهِ شُرَكاءَ كَلاَّ بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۲۷﴾
بگو: کسانی را که [در توان و تدبیر] با خدا شریک فرض کرده‌اید، به من نشان دهید [که آیا اختیار و تأثیری در جهان دارند]، هرگز! بلکه تنها اوست خدای فرا دست و فرزانه.
سوره سبأ (34) آیه 27
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
27
وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيراً وَ نَذِيراً وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ ﴿۲۸﴾
تو را فقط به عنوان بشارت‌‌دهنده و هشداردهنده برای تمامی مردم(1) فرستاده‌ایم(2)، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.
سوره سبأ (34) آیه 28
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
28
1
حرف «ة» در کلمه «کافّة» برای مبالغه است.
2
مغایرتی با آیات 214 شعراء(26) و 7 شوری(42) ندارد؛ چرا ؟ ضمناً معنی و مفهوم آیه مورد بحث به بیان دیگر در آیات 158 اعراف(7) و 1 فرقان(25) آمده است.
وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ ﴿۲۹﴾
و می‌گویند: اگر راست می‌گویید، این وعده[ی رستاخیز] کی فرا می‌رسد؟!
سوره سبأ (34) آیه 29
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
29
قُلْ لَكُمْ مِيعادُ يَوْمٍ لا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ ساعَةً وَ لا تَسْتَقْدِمُونَ ﴿۳۰﴾
بگو: [همین قدر بدانید که] میعاد شما روزی است که نه لحظه‌ای از آن به تأخیر افتید و نه به پیش.
سوره سبأ (34) آیه 30
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
30
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَنْ نُؤْمِنَ بِهذَا الْقُرْآنِ وَ لا بِالَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ لَوْ تَرى إِذِ الظَّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ يَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ الْقَوْلَ يَقُولُ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ ﴿۳۱﴾
انکارورزان گفتند: ما این قرآن و [کتب] قبل از آن را هرگز باور نخواهیم داشت؛ کاش آنگاه که این ستمگران در پیشگاه صاحب‌اختیارشان بازداشت می‌شوند، می‌دیدی که [چگونه] سخن یکدیگر را رد می‌کنند؛ آنان که [در دنیا] مقهور بوده‌اند، به سروری‌خواهان گویند: اگر شما نبودید، ما ایمان می‌آوردیم.
سوره سبأ (34) آیه 31
صفحه
431
سوره
سبأ (34)
آیه
31