لَهُمْ دارُ السَّلامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ هُوَ وَلِيُّهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۲۷﴾
آنان نزد صاحب‌اختیارشان جایگاهی امن و آرام دارند(1) و خدا به پاداش رفتارشان کارسازشان است.
سوره انعام (6) آیه 127
صفحه
144
سوره
انعام (6)
آیه
127
1
به آیه 62 مریم(19) توجّه فرمایید؛ وضعشان در دنیا هم در آیه 62 یونس(10) آمده است.
وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً يا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَ قالَ أَوْلِياؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنا أَجَلَنَا الَّذِي أَجَّلْتَ لَنا قالَ النَّارُ مَثْواكُمْ خالِدِينَ فِيها إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ ﴿۱۲۸﴾
روزی که خدا همه را احضار نماید، [خطاب می‌کند:] ای گروه جن، بسیاری از آدمیان را به پیروی خود کشاندید؛ و انسانهایی که هوادار آنها بودند، گویند: صاحب‌اختیارا، ما از یکدیگر بهره‌مند شدیم تا به اجلی که مقرّر داشتی رسیدیم. گوید: آتش جایگاه شماست که جاودانه در آن به سر برید، مگر اینکه خدا بخواهد(1)؛ که صاحب‌اختیار تو فرزانه‌ای است دانا.
سوره انعام (6) آیه 128
صفحه
144
سوره
انعام (6)
آیه
128
1
طبری به نقل از ابن عباس می‌گوید: «این استثناء از این جهت است که خدا، کار دوزخیان را به مشیت خودش واگذار نموده است.»
وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضاً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۱۲۹﴾
و به همین گونه ستمگران را به [سزای] دستاوردشان، به یکدیگر وامی گذاریم(1).
سوره انعام (6) آیه 129
صفحه
144
سوره
انعام (6)
آیه
129
1
همان معنی این دعای معروف را دارد: اللّهم اشغل الظّالمین بالظّالمین.
يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتِي وَ يُنْذِرُونَكُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا قالُوا شَهِدْنا عَلى أَنْفُسِنا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ شَهِدُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كانُوا كافِرِينَ ﴿۱۳۰﴾
ای گروه جن و انس، آیا رسولانی از میان خودتان نیامدند که آیات مرا بر شما حکایت می‌کردند و شما را از دیدار امروزتان هشدار می‌دادند؟ پاسخ خواهند داد: بر ضدّ خویش گواهی می‌دهیم. زندگی دنیا آنان را فریب داد و [ناگزیر] بر ضدّ خویش گواهی دادند که حق را انکار می‌کردند.
سوره انعام (6) آیه 130
صفحه
144
سوره
انعام (6)
آیه
130
ذلِكَ أَنْ لَمْ يَكُنْ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُها غافِلُونَ ﴿۱۳۱﴾
این [هشدارها] از آن جهت است که صاحب‌اختیار تو هیچ‌گاه شهرها را در حالی که مردم آن بی‌خبر و غافل باشند، به ستم نابود نمی‌کند(1).
سوره انعام (6) آیه 131
صفحه
144
سوره
انعام (6)
آیه
131
1
معنی و مفهوم این آیه بیان دیگر در آیه 165 نساء(4) و نیز بخش پایانی آیه 15 اسراء(17) آمده است.
وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ ﴿۱۳۲﴾
هر گروه درجاتی متناسب با اعمالشان دارند؛ و صاحب‌اختیار تو از آنچه می‌کنند غافل نیست(1).
سوره انعام (6) آیه 132
صفحه
145
سوره
انعام (6)
آیه
132
1
در این رابطه به آیه 42 ابراهیم(14) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 162 و 163 آل‌عمران(3) آمده است.
وَ رَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ ما يَشاءُ كَما أَنْشَأَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ ﴿۱۳۳﴾
صاحب‌اختیارت بی‌نیاز و دارای رحمت است(1)؛ اگر اراده کند شما را می‌برد و پس از شما نسلی دیگر را به خواست خود جانشین [شما] خواهد کرد، چنان که شما را نیز از نسل گروهی دیگر پدید آورد(2).
سوره انعام (6) آیه 133
صفحه
145
سوره
انعام (6)
آیه
133
1
مشمولین رحمت را در نیمه دوّم آیه 156 اعراف(7) جستجو فرمایید.
2
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 133 نساء(4) و 19 و 20 ابراهیم(14) آمده است.
إِنَّ ما تُوعَدُونَ لَآتٍ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ ﴿۱۳۴﴾
هر آنچه به شما وعده داده می‌شود، به وقوع خواهد پیوست، و شما [خدای را] به تنگ نخواهید آورد(1).
سوره انعام (6) آیه 134
صفحه
145
سوره
انعام (6)
آیه
134
1
برای توجیه افزوده، به آیه 2 توبه(9) توجّه فرمایید.
قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿۱۳۵﴾
بگو: ای قوم من، همه امکانات خود را به کار گیرید، من هم [به وظایف خود] عمل می‌کنم؛ به زودی خواهید دانست که آسایش آخرت متعلّق به کیست؛ به راستی ستمگران رستگار نخواهند شد(1)
سوره انعام (6) آیه 135
صفحه
145
سوره
انعام (6)
آیه
135
1
معنی و مفهوم این آیه، در مجموعه آیات 39 و 40 زمر(39) نیز آمده است.
وَ جَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَ الْأَنْعامِ نَصِيباً فَقالُوا هذا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَ هذا لِشُرَكائِنا فَما كانَ لِشُرَكائِهِمْ فَلا يَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَ ما كانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلى شُرَكائِهِمْ ساءَ ما يَحْكُمُونَ ﴿۱۳۶﴾
[مشرکان] برای خدا سهمی از کشت و دامها که خودش پدید آورده است، قائل شدند و به تصوّر خودشان گفتند: این بخش ویژه خداست و این بخش ویژه معبودهای ما؛ سهمی که برای معبودان قائل می‌شدند به خدا نمی‌رسد، ولی سهم خدا به معبودها تعلق می‌گیرد؛ [به راستی] داوری بدی می‌کنند!
سوره انعام (6) آیه 136
صفحه
145
سوره
انعام (6)
آیه
136