يُرِيدُونَ أَنْ يَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَ ما هُمْ بِخارِجِينَ مِنْها وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ ﴿۳۷﴾
همواره می‌خواهند از آتش خارج شوند، و[لی] از آن خارج شدنی نیستند و مجازاتی پاینده دارند(1).114
مائده (5)
37
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 22 حج(22) و 107 و 108 مؤمنون(23) آمده است.
وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُما جَزاءً بِما كَسَبا نَكالاً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۳۸﴾
دست مرد یا زن سارق را به سزای عملشان ببرید(1)، به عنوان عقوبتی از جانب خدا؛ و خدا فرا دست و فرزانه است.114
مائده (5)
38
برای روشن شدن معنی دقیق «فاقطعوا ایدیهما» و درک کم و کیف بریدن، با آیه 31 یوسف(12) مقایسه فرمایید. فلما رأینه اکبر نه و قطعن ایدیهن
فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۳۹﴾
و هر که پس از کردار نابجا [و ارتکاب سرقت] توبه نموده و به اصلاح [خود] پردازد، خدا [به رحمت خویش] بر او بازمی‌گردد، که خدا آمرزگاری است مهربان(1).114
مائده (5)
39
بر پایه این آیه، اگر سارق، مال سرقت شده را پس داد و از عمل خود اظهار ندامت کرد، مجازات او ساقط می‌شود و با توجّه به آیه بعدی، می‌گوید این فرمانروای هستی است که سارقِ نادم را بخشیده است.
أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۴۰﴾
مگر نمی‌دانی که خداست که فرمانروایی آسمانها و زمین خاصّ اوست؟ هر که را بخواهد [و سزاوار ببیند] مجازات خواهد کرد(1) و هر که را بخواهد [و شایسته بداند] می‌بخشد(2)؛ و خدابر هر کاری تواناست.114
مائده (5)
40
خواست خدا در چنین مواردی قانونمند و بسته به روش خود انسانهاست؛ برای روشن شدن این مسأله، به بعضی از آیات زیر توجه فرمایید: 165 اعراف(7) ، 26 ، 45 و 85 نحل(16) ، 19 و 23 نور(24) ، 213 شعراء(26) ، 42 سبأ(34) ، 10 فاطر(35) ، 47 زمر(39) و 10 بروج(85).
قانونمندی خواست خدا را در این مورد، در زیرنویس سوّم آیه 284 بقره(2) ملاحظه فرمایید.
يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ هادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَواضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هذا فَخُذُوهُ وَ إِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَ مَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِيمٌ ﴿۴۱﴾
ای رسول، کسانی که به راه کفر و انکار می‌شتابند و به لفظ ابراز ایمان می‌کنند و[لی] دلهاشان ناباور است، ترا اندوهگین نکنند؛ و [نیز] یهودیانی که به گفتار دروغ، فراوان توجّه می‌کنند و جاسوس گروهی دیگرند که نزد تو نیامده‌اند؛ کلمات [کتاب] را از مفهوم اصلی‌اش تحریف می‌کنند(1)؛ [به یکدیگر] می‌گویند: اگر این [حکمِ تحریف‌شده] به شما عرضه شد، بپذیرید وگرنه کناره بگیرید. هر که را خدا [به علت تباهی رفتارش] به آزمایش و بلا افکند، در برابر خدا هرگز کمترین اثری برای او نخواهی داشت؛ آنان کسانی هستند که خدا نخواسته است دلهاشان را پاک کند؛ در دنیا رسوایی و در آخرت مجازاتی بزرگ خواهند داشت.114
مائده (5)
41
به آیه 75 بقره(2) توجه فرمایید.