أَمَّنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ ﴿۶۰﴾
[آیا طاغوتها مقدّمند] یا آن که آسمانها و زمین را آفرید و از آسمان بارانی فرود آورد؛ پس بدان باران بوستانهایی(1) خرّم رویاندیم که رویاندن درختانش کار شما نبود؛ چگونه در کنار خدا معبود دیگری هست؟ حقّا که گروهی کج راه هستند.
سوره نمل (27) آیه 60
صفحه
381
سوره
نمل (27)
آیه
60
1
حدائق: جمع حدیقه: باغ.
أَمَّنْ جَعَلَ الْأَرْضَ قَراراً وَ جَعَلَ خِلالَها أَنْهاراً وَ جَعَلَ لَها رَواسِيَ وَ جَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حاجِزاً أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ ﴿۶۱﴾
یا آن کس که زمین را قرارگاه [شما] مقرّر داشت و در آن نهرها و کوههای ثابت(1) پدید آورد و منابع آبها[ی شور و شیرین] را از هم مجزا کرد(2) [با آنکه در اصل یکی هستند]؟ چگونه در کنار خدا، معبود دیگری هست؟ حقّا که بیشترشان نمی‌دانند.
سوره نمل (27) آیه 61
صفحه
381
سوره
نمل (27)
آیه
61
1
رواسی: جمع راسیه: کوههای محکم و پابرجا.
2
به زیرنویس آیه 53 فرقان(25) توجّه فرمایید.
أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِيلاً ما تَذَكَّرُونَ ﴿۶۲﴾
یا آن که درمانده‌ای را - به گاهی که او را [به کمک] می‌خواند پاسخ می‌دهد(1) و گزند را [از او] برمی‌دارد و شما را جانشینان [پیشینیان در] زمین می‌سازد؟ چگونه در کنار خدا معبود دیگری هست؟ و[لی] عدّه قلیلی [از شما] پند می‌پذیرید(2).
سوره نمل (27) آیه 62
صفحه
381
سوره
نمل (27)
آیه
62
1
به آیه 186 بقره(2) توجّه فرمایید.
2
واژه «تَذَکرون» در اصل «تَتَذَکرون» است.
أَمَّنْ يَهْدِيكُمْ فِي ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَنْ يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ تَعالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۶۳﴾
[آیا طاغوتها قابل ستایشند] یا آن که شما را در تاریکیهای خشکی و دریا [به وسیله ماه و ستارگان(1)] راه می‌نماید و پیش از(2) باران رحمتش، بادها را بشارت‌‌آور می‌فرستد؟ چگونه در کنار خدا معبود دیگری هست؟ خدا از آنچه [در قدرت با او] شریک می‌پندارند والاتر است.
سوره نمل (27) آیه 63
صفحه
381
سوره
نمل (27)
آیه
63
1
برای توجیه افزوده، با آیه 97 انعام(6) مقایسه فرمایید.
2
واژه «یدَی» در آیه، در اصل «یدین» بوده که نون تثنیه طبق قاعده، در اثر اضافه شدن به کلمه بعدی حذف شده است. این واژه در آیات 57 اعراف(7) و 48 فرقان(25) و چند آیه دیگر از همین مقوله است.
أَمَّنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ ﴿۶۴﴾
یا آن که آفرینش را آغاز می‌کند و سپس تکرار می‌کند(1) و آن که از آسمان و زمین شما را روزی می‌دهد؟ چگونه در کنار خدا، معبود دیگری هست؟ بگو: اگر راست می‌گویید، دلیلتان را بیاورید.
سوره نمل (27) آیه 64
صفحه
382
سوره
نمل (27)
آیه
64
1
به آیه 79 یس(36) توجّه فرمایید.
قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ ﴿۶۵﴾
بگو: در آسمانها و زمین، کسی جز خدا از غیب آگاه نیست؛ و نمی‌فهمند که چه زمانی برانگیخته می‌شوند.
سوره نمل (27) آیه 65
صفحه
382
سوره
نمل (27)
آیه
65
بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِي الْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِنْها بَلْ هُمْ مِنْها عَمُونَ ﴿۶۶﴾
دانشِ آنان درباره آخرت به بن بست رسیده است(1)؛ بلکه در آن تردید دارند؛ بلکه از [درک] آن کوردلند(2).
سوره نمل (27) آیه 66
صفحه
382
سوره
نمل (27)
آیه
66
1
کلمه «ادّارک» در اصل «تَدارَک» و ماضی باب تفاعل است.
2
معنی و مفهوم آیه به بیان دیگر و روشن‌تر در آیات 29 و 30 نجم(53) آمده است. ضمناً «عمون» جمع «عمی» (نابینا) و در اینجا به معنی کوردل است.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَ إِذا كُنَّا تُراباً وَ آباؤُنا أَ إِنَّا لَمُخْرَجُونَ ﴿۶۷﴾
انکارورزان می‌گویند: وقتی که ما و پدرانمان [یکسره] خاک شدیم، چگونه از گور خارج خواهیم شد؟
سوره نمل (27) آیه 67
صفحه
382
سوره
نمل (27)
آیه
67
لَقَدْ وُعِدْنا هذا نَحْنُ وَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلاَّ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿۶۸﴾
این وعده‌ها قبل از این هم به ما و پدرانمان داده شده است؛ اینها [چیزی] جز افسانه‌های پیشینیان نیست.
سوره نمل (27) آیه 68
صفحه
382
سوره
نمل (27)
آیه
68
قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ ﴿۶۹﴾
بگو: جهانگردی کنید و ببینید سرانجامِ بزهکاران چگونه بود.
سوره نمل (27) آیه 69
صفحه
382
سوره
نمل (27)
آیه
69