يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلى فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا ما جاءَنا مِنْ بَشِيرٍ وَ لا نَذِيرٍ فَقَدْ جاءَكُمْ بَشِيرٌ وَ نَذِيرٌ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۹﴾
ای اهل‌کتاب، در دوران فترتِ رسولان(1)، رسول ما به سراغ شما آمده است، در حالی که [حقایق را] برای شما به روشنی بیان می‌کند تا نگویید که: هیچ بشارت‌‌دهنده و هشداردهنده‌ای بر ما مبعوث نشد؛ اینک بشارت‌‌دهنده و هشداردهنده به سراغ شما آمده است؛ و خدا بر هر کاری تواناست.111
مائده (5)
19
فاصله زمانی میان حضرت عیسی‌ع و پیامبر اسلام حدود 600 سال است و در این مدّت هیچ پیامبری مبعوث نشده است؛ آیه اشاره به این دوران دارد.
وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنْبِياءَ وَ جَعَلَكُمْ مُلُوكاً وَ آتاكُمْ ما لَمْ يُؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ ﴿۲۰﴾
[به یاد آر] هنگامی که موسی به قوم خود گفت: ای قوم من، نعمت خدای را بر خود به یاد آورید که میان شما پیامبرانی برانگیخت(1) و [افرادی از] شما را پادشاهان [خودتان] کرد(2) و مزایایی در اختیارتان قرار داد که به هیچ یک از مردم جهان عنایت نکرده بود(3).111
مائده (5)
20
اشاره به پیامبران قیل از موسی مثل یعقوب ع و یوسف(ع) می‌باشد.
اشاره به داود و سلیمان است که موجب اقتدار آن قوم شدند.
از جمله نجات معجزه آسا از اسارت فرعونیان 49 و 50 بقره(2) ، غذای مخصوص (منّ و سلوی، 57 بقره(2)) و جاری شدن دوازده چشمه در صحرا (60 بقره(2)).
يا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَرْتَدُّوا عَلى أَدْبارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ ﴿۲۱﴾
ای قوم من، به سرزمین مقدسی(1) که خدا برایتان مقرّر داشته است درآیید و [از ترس مشکلات] به عقب بازمگردید، که زیانکار خواهید شد.111
مائده (5)
21
وصف «مقدّس» برای آن سرزمین که بخشی از فلسطین امروزی است، از آن جهت آمده، که آن منطقه، محلِ بپاخاستن بسیاری از پیامبران خدا بوده است.
قالُوا يا مُوسى إِنَّ فِيها قَوْماً جَبَّارِينَ وَ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ ﴿۲۲﴾
گفتند: ای موسی، در آن سرزمین گروهی خودکامه هستند که تا بیرون نروند، هرگز به آن درنیاییم؛ و اگر بیرون رفتند، وارد خواهیم شد.111
مائده (5)
22
قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذِينَ يَخافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبابَ فَإِذا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غالِبُونَ وَ عَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۲۳﴾
دو تن از مردان خداترس که خدا بر آنان اِنعام کرده بود گفتند: شما از دروازه شهر بر آنان وارد شوید، همین که به شهر درآیید، پیروز خواهید شد؛ اگر ایمان دارید، تنها بر خدا توکل کنید(1) [و نهراسید].111
مائده (5)
23
برای روشن شدن معنی و مفهوم «توکل» به زیرنویس دوّم آیه 122 آل‌عمران(3) و عبارت قرآنی مربوط مراجعه فرمایید.
قالُوا يا مُوسى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها أَبَداً ما دامُوا فِيها فَاذْهَبْ أَنْتَ وَ رَبُّكَ فَقاتِلا إِنَّا هاهُنا قاعِدُونَ ﴿۲۴﴾
گفتند: ای موسی(1)، مادامی که آنان در آنجا هستند هرگز ما قدم به آن سرزمین نخواهیم گذاشت؛ تو و صاحب‌اختیارت بروید [با آنان] بجنگید، ما همین جا نشسته‌ایم.112
مائده (5)
24
«موسی» از نظر لغوی مترداف «موشه» در عبری به معنی «از آب گرفته» است.
قالَ رَبِّ إِنِّي لا أَمْلِكُ إِلاَّ نَفْسِي وَ أَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنا وَ بَيْنَ الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ ﴿۲۵﴾
[آنگاه] موسی گفت: صاحب‌اختیارا، من جز بر خودم و برادرم تسلطی ندارم؛ میان ما و این منحرفان جدایی انداز.112
مائده (5)
25
قالَ فَإِنَّها مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ ﴿۲۶﴾
[خدا] گفت: [ورود به] آن سرزمین تا چهل سال بر آنان ممنوع گردید و [در این مدّت] در بیابان سرگردان خواهند بود؛ بر این منحرفان افسوس مخور.112
مائده (5)
26
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قالَ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ ﴿۲۷﴾
داستان دو فرزند آدم را به درستی برایشان بازگو که چون قربانی ای نذر کردند، از یکی پذیرفته شد و از دیگری [که پرهیزکار نبود] پذیرفته نشد(1)؛ [به انگیزه حسادت] گفت: تو را می‌کشم؛ پاسخ داد: [گناه از من نیست] خدا فقط از پرواپیشگان می‌پذیرد.112
مائده (5)
27
در مورد کم و کیف اقدامی که کردند و اینکه چگونه روشن شد عملِ یکی در پیشگاه پروردگار قبول شده و عملِ دیگری قبول نشده، در قرآن هیچ توضیحی نیامده است.
لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي ما أَنَا بِباسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ ﴿۲۸﴾
اگر دست به کشتن من بگشایی، من به کشتن تو دست نخواهم زد، که از خدای صاحب‌اختیار جهانیان ترس دارم.112
مائده (5)
28