لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ ﴿۴﴾
هر چه در آسمانها و زمین است متعلّق به خداست؛ و او والا و بزرگ است.483
شوری (42)
4
تَكادُ السَّماواتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَ الْمَلائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَلا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۵﴾
نزدیک است آسمانها [از گفتارِ ناهنجارِ مشرکان(1)] از فراز خود بشکافد، و[لی] فرشتگان، صاحب‌اختیار خود را با ستایش تقدیس می‌کنند و برای ساکنان زمین [که توبه کرده‌اند(2)] آمرزش می‌طلبند؛ آگاه باشید که خدا آمرزگار و مهربان است.483
شوری (42)
5
برای توجیه افزوده، به آیات 90 و 91 مریم(19) توجّه فرمایید.
برای توجیه افزوده، با آیه 7 غافر(40) مقایسه فرمایید.
وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ ﴿۶﴾
خدا خود مراقبِ [رفتارِ] کسانی است که غیر او را کارساز خود انتخاب کرده‌اند و تو کارگزار آنان نیستی.483
شوری (42)
6
وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى وَ مَنْ حَوْلَها وَ تُنْذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَ فَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ ﴿۷﴾
قرآن را این گونه به زبان فصیح بر تو وحی کردیم(1) تا اهل مکه و ساکنان اطرافش را(2) هشدار دهی و [به خصوص] از روز غیرقابل تردید محشر(3) هشدار دهی؛ [آن روز] گروهی بهشتی‌اند و گروهی در آتش سوزان.483
شوری (42)
7
تناقضی با آنچه در آیه 97 بقره(2) در مورد عامل نزول وحی آمده، ندارد؛ چرا ؟
منظور این نیست که قرآن مربوط به آن منطقه است، بلکه در سالهای اوّل وحی چنین بوده است؛ به آیات 158 اعراف(7)، و 1 فرقان(25) و 28 سبأ(34) توجّه فرمایید. لازم به ذکر است که حتّی قبل از این دستور، پیامبر اکرم(ص) فقط موظّف به انذار خویشان نزدیک بوده است؛ به آیه 214 شعراء(26) توجّه فرمایید.
برای توجیه ترجمه «یوم الجمع» به آیات 103 هود(11) و 9 تغابن(64) توجّه فرمایید.
وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لكِنْ يُدْخِلُ مَنْ يَشاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَ الظَّالِمُونَ ما لَهُمْ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ ﴿۸﴾
اگر خدا می‌خواست، همه مردم را امّتی واحد [و موحّد] قرار می‌داد(1)، ولی [پدیده اختیار را مقرّر داشت و بر اساس آن(2)] هر که را بخواهد، به رحمت خویش درآورد(3)؛ و شرک‌‌‌ورزان(4) هیچ کارساز و یاوری نخواهند داشت.483
شوری (42)
8
برای روشن‌تر شدن آیه و توجیه افزوده، به آیه 9 نحل(16) توجّه فرمایید؛ و نیز در مورد توجیه افزوده، به آیات 99 یونس(10) و 13 سجده(32) هم توجّه فرمایید.
برای توجیه افزوده، به آیه 3 انسان(76) توجّه فرمایید.
به زیرنویس آیه 74 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
برای روشن شدن معنی و مفهوم «ظلم» در اینجا به آیه 13 لقمان(31) انَّ الشّرک لظلمٌ عظیم توجّه فرمایید.
أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَ هُوَ يُحْيِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۹﴾
مگر غیر خدا را کارساز خود انتخاب کرده‌اند؟ و حال آنکه کارساز [جهانیان] خداست و اوست که مردگان را زنده می‌کند و بر هر کاری تواناست.483
شوری (42)
9
وَ مَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِنْ شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيبُ ﴿۱۰﴾
[بگو:] هر اختلافی بین شماست، داوری‌اش با خداست(1)، چنین است خدا، صاحب‌اختیار من، تنها بر او توکل کرده‌ام و به پیشگاهش بازمی‌آیم.483
شوری (42)
10
به آیه 59 نساء(4) توجّه فرمایید.
فاطِرُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً وَ مِنَ الْأَنْعامِ أَزْواجاً يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ ﴿۱۱﴾
آفریننده آسمانها و زمین است؛ برای شما همسرانی از [جنسِ] خودتان قرار داد و از دامها نیز جفت‌هایی آفرید؛ نفوس شما را در این [شرایط] افزایش می‌دهد؛ هیچ چیز همانند خدا نیست، و هم او شنوا و بیناست.484
شوری (42)
11
لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۱۲﴾
کلیدهای(1) [خزائن](2) آسمانها و زمین در اختیار اوست(3)؛ روزی را بر هر که بخواهد، فراخی بخشد و یا محدود گرداند؛ که بر هر چیزی داناست.484
شوری (42)
12
مقالید: جمع مِقلاد: کلید.
برای توجیه افزوده به بخش میانی آیه 7 منافقون(63) «وَ لِلَّهِ خَزائِنُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ» توجه فرمایید.
به آیات 21 حجر(15) و 7 منافقون(63) توجّه فرمایید.
شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسى وَ عِيسى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ يُنِيبُ ﴿۱۳﴾
از دین همان را برای شما مقرّر کرد که به نوح توصیه کرده بود و نیز آنچه به تو وحی کردیم و آنچه به ابراهیم و موسی و عیسی توصیه کردیم، اینکه: دین را برپا نگاه دارید و در مورد آن فرقه فرقه نشوید(1)؛ [قبول] مفاد دعوت تو بر مشرکان دشوار است(2)؛ خداست که هر کس را بخواهد [برای رسالت]، به سوی خویش برمی‌گزیند و هر که را [به درگاه او] بازآید، به سوی خود هدایت خواهد کرد.484
شوری (42)
13
به آیه 159 انعام(6) توجّه فرمایید.
نمود این دشواری بر مشرکان را در آیات 72 حج(22) ، 5 و 26 فصلت(41) و 8 جاثیه(45) ملاحظه فرمایید.