كَمَثَلِ الشَّيْطانِ إِذْ قالَ لِلْإِنْسانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ ﴿۱۶﴾
و همچون داستان شیطان که به انسان گفت: انکار کن؛ و چون انکار ورزید [و سقوط کرد]، گفت: من از تو بَری و بریده‌ام و از [عقاب] خدا - صاحب‌اختیار جهانیان - می‌ترسم(1).
سوره حشر (59) آیه 16
صفحه
547
سوره
حشر (59)
آیه
16
1
مفهوم این آیه با توضیح بیشتر در آیات 48 انفال(8) و 22 ابراهیم(14) آمده است؛ به آیه 120 نساء(4) هم توجّه فرمایید.
فَكانَ عاقِبَتَهُما أَنَّهُما فِي النَّارِ خالِدَيْنِ فِيها وَ ذلِكَ جَزاءُ الظَّالِمِينَ ﴿۱۷﴾
سرانجامِ هر دو این است که هر دو جاودانه در آتشند؛ و کیفر ستمگران همین است.
سوره حشر (59) آیه 17
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
17
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ ﴿۱۸﴾
ای ایمان‌آوردگان، در برابر خدا پروا کنید و هر کس باید توجّه کند که برای فردا[ی قیامت] چه پیش اندیشی کرده است(1)، و در برابر خدا پروا کنید؛ که خدا به همه کردارتان آگاه است.
سوره حشر (59) آیه 18
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
18
1
در این رابطه به آیه 110 بقره(2) توجّه فرمایید.
وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ ﴿۱۹﴾
همچون کسانی نباشید که خدا را از یاد بردند، خدا هم آنان را نسبت به خودشان به فراموشی انداخت(1) [و فرصتها را به باد دادند]؛ آنان به حقیقت منحرفند.
سوره حشر (59) آیه 19
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
19
1
در این زمینه به آیات 51 اعراف(7) و 126 طه(20) و 14 سجده(32) و 34 جاثیه(45) توجّه فرمایید.
لا يَسْتَوِي أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ ﴿۲۰﴾
دوزخیان و بهشتیان هرگز یکسان نیستند؛ تنها بهشتیان کامیابند(1).
سوره حشر (59) آیه 20
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
20
1
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 18 سجده(32) ، 28 ص(38) و 21 جاثیه(45) آمده است.
لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ ﴿۲۱﴾
اگراین قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم، مشاهده می‌کردی که از مهابت خدا(1) فروتن و متلاشی می‌شد؛ و این مثلها را برای مردم می‌زنیم(2)، بسا که اندیشه کنند.
سوره حشر (59) آیه 21
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
21
1
به زیرنویس آیه 28 انبیاء(21) توجّه فرمایید.
2
برای روشن شدن منظور آیه از این مثل، به آیه 23 زمر(39) توجّه فرمایید.
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ ﴿۲۲﴾
اوست خدایی که معبودی جز او نیست، دانای نهان و آشکار است و رحمان و رحیم(1).
سوره حشر (59) آیه 22
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
22
1
در مورد مفهوم رحمان و رحیم، به زیرنویس آیه 2 فصّلت(41) مراجعه فرمایید.
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۲۳﴾
اوست خدایی که معبودی جز او نیست، فرمانفرمای بس مقدّس و عاری از هر نقص، ایمنی‌بخش و نگاهبان و فرادست، با جبروت و کبریا(1)؛ خدا از آنچه [در قدرت با او] شریک می‌پندارند، منزّه است.
سوره حشر (59) آیه 23
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
23
1
دو صفت جبار و متکبر از صفات زشت انسانهاست. این دو صفت برازنده خداست که بی‌نهایت است؛ و در مورد انسانها خیالی و تصوری است.
هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۲۴﴾
اوست خدای آفریننده و هستی‌بخش و صورتگر که نیکوترین صفات خاصّ اوست؛ هر چه در آسمانها و زمین است [با تبعیت بی‌چون و چرا از قوانین تکوین] او را تقدیس می‌کند؛ و اوست فرادست و فرزانه.
سوره حشر (59) آیه 24
صفحه
548
سوره
حشر (59)
آیه
24