فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَ اتَّبِعْ أَدْبارَهُمْ وَ لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَ امْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿۶۵﴾
در پاسی از شب، خانوادهات را کوچ بده و خود به دنبال آنان حرکت کن و هیچ یک از شما نباید واپس نگرد و [مستقیم] به همانجا که مأمور شدهاید بروید(1).
سوره حجر (15) آیه 65
صفحه
265
سوره
حجر (15)
آیه
65
1
تفسیرهای شبر و جلالین گفتهاند: دستور داشتند که به سرزمین شام بروند؛ واللّه اعلم.
وَ قَضَيْنا إِلَيْهِ ذلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِينَ ﴿۶۶﴾
داستان را به اطلاعش رساندیم که صبحگاهان ریشه این قومِ [نابکار] برکنده خواهد شد(1).
سوره حجر (15) آیه 66
صفحه
265
سوره
حجر (15)
آیه
66
1
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 45 انعام(6) آمده است.
وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۶۷﴾
اهل شهر [بیخبر از سرنوشتِ خود] شادیکنان آمدند.
سوره حجر (15) آیه 67
صفحه
265
سوره
حجر (15)
آیه
67
قالَ إِنَّ هؤُلاءِ ضَيْفِي فَلا تَفْضَحُونِ ﴿۶۸﴾
[لوط] گفت: اینان میهمانان(1) منند، مرا شرمسار نکنید؛
سوره حجر (15) آیه 68
صفحه
265
سوره
حجر (15)
آیه
68
1
واژه «ضیف» برای مفرد، مثنی و جمع، مذکر و مؤنّث یکسان به کار میرود.
وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ ﴿۶۹﴾
در برابر خدا پروا کنید و شرمندهام نکنید.
سوره حجر (15) آیه 69
صفحه
265
سوره
حجر (15)
آیه
69
قالُوا أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعالَمِينَ ﴿۷۰﴾
گفتند: مگر ما تو را از [جانبداری و میزبانی] افراد متفرّقه منع نکرده بودیم.
سوره حجر (15) آیه 70
صفحه
265
سوره
حجر (15)
آیه
70
قالَ هؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ ﴿۷۱﴾
[لوط] گفت: اگر قصد [اقدامی] دارید، اینان دختران من هستند(1).
سوره حجر (15) آیه 71
صفحه
266
سوره
حجر (15)
آیه
71
1
به زیرنویس سوّم آیه 78 هود(11) مراجعه فرمایید.
لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ ﴿۷۲﴾
[ای پیامبر] به جان تو سوگند که آنان در مستی خویش سرگشته بودند(1)؛
سوره حجر (15) آیه 72
صفحه
266
سوره
حجر (15)
آیه
72
1
تنها یک بار خدا به جان رسول خود سوگند میخورد، آن هم همین جاست؛ پس از بیان فاجعه وحشتناکی که بر سر پیامبر بزرگوارش «لوط» فرود آمد، به حدّی که حاضر شد دختران خود را سپر بلای میهمانانش کند، با این سوگند و تأکید بر مستی و گمراهی آن قوم نابکار، ایثار پیامبرش را در آن فاجعه و بحران توجیه میکند.
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ ﴿۷۳﴾
سرانجام صبحگاهان، خروشی سهمناک آنان را فرا گرفت؛
سوره حجر (15) آیه 73
صفحه
266
سوره
حجر (15)
آیه
73
فَجَعَلْنا عالِيَها سافِلَها وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ ﴿۷۴﴾
آنگاه آن [شهر] را زیر و زِبَر کردیم و سنگهایی از گِل سختشده بر آنان باریدیم.
سوره حجر (15) آیه 74
صفحه
266
سوره
حجر (15)
آیه
74