وَ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِهِ وَ نَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلى وُجُوهِهِمْ عُمْياً وَ بُكْماً وَ صُمًّا مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّما خَبَتْ زِدْناهُمْ سَعِيراً ﴿۹۷﴾
هر که را خدا هدایت کند(1)، راه‌یافته [واقعی] است و کسانی که خدا گمراهشان کند(2)، در برابر خدا کارسازی برای آنان نخواهی یافت، و روز رستاخیز آنان را کور و گنگ و کر، به رو درافتاده(3) احضار می‌کنیم(4)؛ جایگاهشان دوزخ است که هر گاه [حرارتش] فرونشیند، آتشی سوزان بر آنان می‌افزاییم.
سوره اسراء (17) آیه 97
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
97
1
به آیه 11 تغابن(64) و من یؤمن باللّه یهد قلبه توجّه فرمایید.
2
به آیه 27 ابراهیم(14) و یضل اللّه الظالمین توجّه فرمایید.
3
در آیه 48 قمر(54) روشن‌تر بیان شده است.
4
برای توجیه ترجمه «حشر» به بخش پایانی آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
ذلِكَ جَزاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآياتِنا وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَدِيداً ﴿۹۸﴾
این سزای آنان است، به سبب آنکه آیات ما را انکار کردند و گفتند: چگونه وقتی استخوان و خاک شدیم، با آفرینش جدیدی برانگیخته خواهیم شد؟
سوره اسراء (17) آیه 98
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
98
أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ قادِرٌ عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَ جَعَلَ لَهُمْ أَجَلاً لا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلاَّ كُفُوراً ﴿۹۹﴾
آیا توجّه نکردند که خدایی که آسمانها و زمین را آفریده، بر آفرینش همانند آنان قادر است(1)؟ و برای [برانگیزش] آنان زمانی تردیدناپذیر مقرّر داشته است، ولی ستمکاران سر باز زدند [و] جز سرِ انکار نداشتند.
سوره اسراء (17) آیه 99
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
99
1
به آیه 57 غافر(40) توجّه فرمایید.
قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ وَ كانَ الْإِنْسانُ قَتُوراً ﴿۱۰۰﴾
بگو: اگر شما همه خزاین رحمت صاحب‌اختیار مرا در اختیار می‌داشتید، [باز هم] از ترس خرج کردن امساک می‌کردید، که انسان همواره تنگ نظر بوده است.
سوره اسراء (17) آیه 100
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
100
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى تِسْعَ آياتٍ بَيِّناتٍ فَسْئَلْ بَنِي إِسْرائِيلَ إِذْ جاءَهُمْ فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا مُوسى مَسْحُوراً ﴿۱۰۱﴾
به موسی نُه معجزه روشن عطا کردیم(1)؛ وقتی که نزد فرعونیان آمد، فرعون گفت: به نظر من جادوزده می‌آیی؛ از دودمان یعقوب [داستان را] بپرس.
سوره اسراء (17) آیه 101
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
101
1
موارد این معجزات را در آیات 60 بقره(2) ، 108 و 117 و 133 اعراف(7) ، 63 شعراء(26) و 12 نمل(27) ملاحظه فرمایید.
قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلاَّ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً ﴿۱۰۲﴾
[موسی] اظهار داشت: تو به خوبی آگاهی که این [معجزات] را تنها صاحب‌اختیار آسمانها و زمین به عنوان موجبات بصیرت فرستاده است، و تو را [با این روش] نابودشده می‌بینم.
سوره اسراء (17) آیه 102
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
102
فَأَرادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمِيعاً ﴿۱۰۳﴾
[فرعون] تصمیم گرفت همه آنان را از آن سرزمین تبعید و پراکنده کند، ما هم او و همه همراهانش را غرق کردیم؛
سوره اسراء (17) آیه 103
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
103
وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنا بِكُمْ لَفِيفاً ﴿۱۰۴﴾
پس از آن به دودمان یعقوب(1) گفتیم: در آن سرزمین سکونت کنید و چون وعده دیگر فرارسد، شما را گرد هم می‌آوریم.
سوره اسراء (17) آیه 104
صفحه
292
سوره
اسراء (17)
آیه
104
1
به زیرنویس اوّل آیه 83 بقره(2) و نیز زیرنویس آیه 105 اعراف(7) مراجعه فرمایید.
وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً ﴿۱۰۵﴾
قرآن را به حق نازل کردیم، و به حق هم نازل شد(1)؛ و تو را فقط به عنوان بشارت‌‌دهنده و هشداردهنده فرستادیم.
سوره اسراء (17) آیه 105
صفحه
293
سوره
اسراء (17)
آیه
105
1
منظور اینست که جبرئیل و پیامبر و حافظان و کاتبان وحی دخل و تصرفی در آن نکردند.
وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزِيلاً ﴿۱۰۶﴾
قرآن را در بخشهای مختلف، به تدریج نازل کردیم تا به آرامی بر مردم قرائت کنی.
سوره اسراء (17) آیه 106
صفحه
293
سوره
اسراء (17)
آیه
106