مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِيلاً ﴿۲۳﴾
بعضی از مؤمنان، [بزرگ] مردانی هستند که بر سر آنچه با خدا پیمان بستند، صادقانه ایستادند(1)؛ پارهای از آنان [عهد خود را] تا پایان ادا کردند [و جان باختند] و پارهای دیگر [با مقاومت مردانه خود] در انتظارِ [شهادت] ند و [عهد خود را] هرگز تغییر ندادند؛421
احزاب (33)
23
به بخش پایانی آیه 10 فتح(48) توجّه فرمایید.
لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ إِنْ شاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً ﴿۲۴﴾
[این صحنههای آزمایش پیش میآید] تا خدا راستگویان را به خاطر صداقت [در عهد]شان پاداش دهد و دورویان را اگر بخواهد، مجازات کند(1) و یا [اگر به توبه درآمدند، به رحمت خود] بر آنان بازگردد، که خدا آمرزگاری است مهربان.421
احزاب (33)
24
سیوطی نویسنده «الاتقان» توضیح داده است که «عذاب» در قرآن غالبا به معنی مجازات است؛ آیات 18 و 118 مائده(5) و بسیاری آیات دیگر، مؤید نظر اوست.
وَ رَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنالُوا خَيْراً وَ كَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتالَ وَ كانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزاً ﴿۲۵﴾
خدا [سپاه] انکارورزان را لبریز از خشم و ناکام، [از اطراف مدینه] بازگرداند(1)؛ و [حمایتِ] خدا مؤمنین را در جنگ کفایت کرد، و خدا نیرومندی است فرا دست.421
احزاب (33)
25
به آیه 9 احزاب(همین سوره) توجّه فرمایید.
وَ أَنْزَلَ الَّذِينَ ظاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ صَياصِيهِمْ وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقاً ﴿۲۶﴾
خدا گروهی از اهلکتاب را که به یاری احزاب برخاسته بودند(1)، از دژهای(2) [محکم]شان به زیر کشید؛ و در دلهاشان هراس افکند، [به گونهای که] گروهی را به قتل رساندید و گروهی را به اسارت گرفتید.421
احزاب (33)
26
اشاره به یهودیان مدینه است که با وجود پیمانی که با پیامبرص داشتند که با دشمنان پیامبر همدست نشوند، جنگ احزاب به تحریک و قول همکاری آنان در گرفت. پس از شکست طوایف عرب در این جنگ، مسلمانان به جنگ یهودیان که عهدشکنی کرده بودند و عامل اصلی جنگ احزاب بودند، رفتند و آنان را قلع و قمع کردند.
صیاصی: جمع صیصیه: قلعه، دژ.
وَ أَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيارَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ وَ أَرْضاً لَمْ تَطَؤُها وَ كانَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيراً ﴿۲۷﴾
و شما را وارث سرزمین و خانهها و اموالشان کرد، و اراضی [اطراف آن را] که پای بر آن ننهاده بودید [به شما واگذاشت]؛ و خدا بر هر کاری تواناست.421
احزاب (33)
27
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَياةَ الدُّنْيا وَ زِينَتَها فَتَعالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَ أُسَرِّحْكُنَّ سَراحاً جَمِيلاً ﴿۲۸﴾
ای پیامبر، به همسرانت بگو: اگر زندگی دنیا و زیور آن را میخواهید، بیایید هدایایی به شما بدهم(1) و شما را به شیوهای نیکو رها سازم.421
احزاب (33)
28
اجرای دستوری است که در آیات 236 و 241 بقره(2) برای عموم مردم رسیده است.
وَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِناتِ مِنْكُنَّ أَجْراً عَظِيماً ﴿۲۹﴾
و اگر مشتاق خدا و رسولش و سرای آخرت هستید، خدا برای نیکوکارانِ شما پاداشی بزرگ آماده کرده است.421
احزاب (33)
29
يا نِساءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَيْنِ وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيراً ﴿۳۰﴾
ای همسرانِ پیامبر، هر که از شما مرتکب گناه آشکاری گردد، [از آنجا که بازتاب سوئی در اجتماع خواهد داشت] مجازات او دوچندان خواهد بود و این بر خدا آسان است.421
احزاب (33)
30
وَ مَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَيْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً كَرِيماً ﴿۳۱﴾
و [متقابلاً] هر که از شما فرمانبردار خدا و رسولش باشد و به شایستگی عمل کند، پاداش او را [نیز] دوبرابر خواهیم داد(1)، و روزی فاخر برایش فراهم کنیم.422
احزاب (33)
31
این پاداش دوبرابر، خاصّ همسران پیامبرص نیست، به آیات 52 -54 قصص(28) و 28 حدید(57) توجّه فرمایید.
يا نِساءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً ﴿۳۲﴾
ای همسران پیامبر، اگر پروا داشته باشید، [مقام والایی خواهید داشت، به گونهای که] هم سطح هیچ یک از [سایر] زنان نخواهید بود، پس در گفتار ناز و نرمش به کار نبرید که بیماردل به طمع افتد و به شیوهای شایسته سخن گویید.422
احزاب (33)
32