قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ ﴿۳۲﴾
بگو: از خدا و رسول اطاعت کنید(1)؛ و اگر روی برتابند، [بدانند که] خدا انکارورزان را دوست ندارد.
سوره آل‌عمران (3) آیه 32
صفحه
54
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
32
1
کلمه «تَوَلَّوْا» در اصل «تَتَوَلَّوْا» می‌باشد.
إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ ﴿۳۳﴾
خدا آدم و نوح و [افرادی از] خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر تمامی جهانیان برگزید،
سوره آل‌عمران (3) آیه 33
صفحه
54
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
33
ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۳۴﴾
در حالی که [از نظر تقوا] فرزندانی مشابه یکدیگر بودند؛ و خدا شنوایی داناست.
سوره آل‌عمران (3) آیه 34
صفحه
54
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
34
إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ ما فِي بَطْنِي مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۳۵﴾
[به یاد آر] آنگاه که همسر عمران اظهار داشت: صاحب‌اختیارا، من عهد کرده‌ام فرزندی که در رحم دارم، آزاد [از قید و بندهای دنیایی] در خدمت [معبد] تو باشد؛ از من بپذیر که شنوا و دانا تویی، تو.
سوره آل‌عمران (3) آیه 35
صفحه
54
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
35
فَلَمَّا وَضَعَتْها قالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُها أُنْثى وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما وَضَعَتْ وَ لَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثى وَ إِنِّي سَمَّيْتُها مَرْيَمَ وَ إِنِّي أُعِيذُها بِكَ وَ ذُرِّيَّتَها مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ ﴿۳۶﴾
و چون وضع حمل کرد، [با افسوس] گفت: صاحب‌اختیارا، من دخترزاده‌ام [که قادر به انجام وظیفه در پرستشگاه نیست] - در حالی که خدا به حالِ فرزندی که او [به دنیا] آورد، داناتر است و هیچ پسری چون این دختر نیست(1) - و او را مریم نام نهادم و او و فرزندانش را از [وسوسه‌های] شیطان طردشده، در پناه تو قرار می‌دهم.
سوره آل‌عمران (3) آیه 36
صفحه
54
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
36
1
البته منظور پسران زمانه‌اند، ضمناً در عبارت لیس الذکر کالانثی الف و لام در «الذکر» جنس و در «الانثی» عهد است.
فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً وَ كَفَّلَها زَكَرِيَّا كُلَّما دَخَلَ عَلَيْها زَكَرِيَّا الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزْقاً قالَ يا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هذا قالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ ﴿۳۷﴾
آنگاه صاحب‌اختیارش مریم را به نیکویی پذیرفت و [نهال وجودش را] به تربیتی شایسته پرورش داد و زکریا را به سرپرستی او گماشت(1)؛ هر گاه زکریا در محراب [عبادت] بر مریم وارد می‌شد، غذایی [شگفت آور] در کنار او می‌دید؛ [با تعجب] پرسید: مریم، این [روزی] از کجا برای تو رسیده است؟ [مریم] گفت: از جانب خدا؛ البته خدا هر که را بخواهد، بی‌دریغ روزی می‌بخشد.
سوره آل‌عمران (3) آیه 37
صفحه
54
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
37
1
آیه 44 آل‌عمران(همین سوره) نشان می‌دهد که برای سرپرستی مریم که یتیم بود، چند تن از علما داوطلب بودند و زکریا به قید قرعه (و به خواست خدا) انتخاب شد. زکریا همسر خاله مریم بود.
هُنالِكَ دَعا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ ﴿۳۸﴾
در این هنگام زکریا [که به کرامت مریم پی برد] صاحب‌اختیارش را ندا داد [و] گفت: صاحب‌اختیارا، از جانب خود فرزندی پاک [سرشت هم] به من ببخش؛ به راستی که شنوای درخواستی.
سوره آل‌عمران (3) آیه 38
صفحه
55
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
38
فَنادَتْهُ الْمَلائِكَةُ وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيى مُصَدِّقاً بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ سَيِّداً وَ حَصُوراً وَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿۳۹﴾
در حالی که [زکریا] در محراب به نماز ایستاده بود، فرشتگان ندایش دادند که: خدا تو را به [ولادت] یحیی بشارت می‌دهد(1) که [عیسی(2)] مخلوق [برگزیده] خدا(3) را تصدیق می‌کند و بزرگوار و خویشتن دار است و پیامبری است از شایستگان.
سوره آل‌عمران (3) آیه 39
صفحه
55
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
39
1
این بخش از آیه نشان می‌دهد که نامگذاری فرزند زکریا به «یحیی» از جانب خدای متعال بوده است. در آیه 7 مریم(19) نیز به این نامگذاری از طرف خدا تصریح شده است.
2
از نظر توجیه افزوده، با آیه 45 آل‌عمران(همین سوره) مقایسه فرمایید.
3
«کلمه» در قرآن به معنی مخلوق نیز به کار رفته است؛ به آیات 109 کهف(18) و 27 لقمان(31) توجّه فرمایید.
قالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلامٌ وَ قَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَ امْرَأَتِي عاقِرٌ قالَ كَذلِكَ اللَّهُ يَفْعَلُ ما يَشاءُ ﴿۴۰﴾
گفت: صاحب‌اختیارا، چگونه فرزندی خواهم داشت، در حالی که سنین پیری‌ام فرا رسیده و همسرم نازاست؟ گفت: [مشیت خدا] چنین است و خدا آنچه بخواهد می‌کند.
سوره آل‌عمران (3) آیه 40
صفحه
55
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
40
قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلاَّ تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَيَّامٍ إِلاَّ رَمْزاً وَ اذْكُرْ رَبَّكَ كَثِيراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ ﴿۴۱﴾
[زکریا] گفت: صاحب‌اختیارا، نشانه‌ای برایم مقرّر دار؛ گفت: نشانه تو [این است که] تا سه روز قادر به تکلّم با مردم نخواهی بود، مگر به اشاره(1)؛ و[لی] صاحب‌اختیار خویش را فراوان یاد کن و شبانگاه و بامداد [او را] تقدیس کن.
سوره آل‌عمران (3) آیه 41
صفحه
55
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
41
1
درخواست ذکریا برای نشانه به همان علت بود که درخواست ابراهیم در آیه 260 بقره(2). لیطمئن قلبی