وَ ما أَمرُنا إِلاَّ واحِدَةٌ کَلَمحٍ بِالبَصَرِ ﴿۵۰﴾
فرمان ما جز یک [اراده] نیست، همچون چشم بر هم زدنی [یا کمتر(1)].531
قمر (54)
50
به آیه 40 نحل(16) توجّه فرمایید.
وَ لَقَد أَهلَکنا أَشیاعَکُم فَهَل مِن مُدَّکِرٍ ﴿۵۱﴾
همفکران شما را [در گذشته] هلاک کردیم؛ آیا پندپذیری هست(1)؟531
قمر (54)
51
کلمه «مدّکر» در اصل «مذتکر» بوده است که ادغام شده و اسم فاعل باب افتعال از «ذکر» است.
وَ کُلُّ شَیءٍ فَعَلُوهُ فِی الزُّبُرِ ﴿۵۲﴾
رفتارشان به تمامی در نامههای اعمال ثبت شده(1)،531
قمر (54)
52
به آیه 18 ق(50) توجّه فرمایید.
وَ کُلُّ صَغِیرٍ وَ کَبِیرٍ مُستَطَرٌ ﴿۵۳﴾
و هر کوچک و بزرگی [در آن] به قلم رفته است(1).531
قمر (54)
53
به آیات 30 آلعمران(3) و 49 کهف(18) که روشنتر بیان کرده است، توجّه فرمایید.
إِنَّ المُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ ﴿۵۴﴾
پرواپیشگان در باغهایی [از بهشت] و [کنار] نهر[ها] جای دارند؛531
قمر (54)
54
فِی مَقعَدِ صِدقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقتَدِرٍ ﴿۵۵﴾
در مجلسی شایسته و در قلمرو پادشاهی توانا.531
قمر (54)
55
سوره رحمان (55) - رحمتآور در مقیاس وسیع
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گستردهمهر [و] جاودانمهر-
رحمان (55)
-
الرَّحْمنُ ﴿۱﴾
خدای رحمان،531
رحمان (55)
1
عَلَّمَ الْقُرْآنَ ﴿۲﴾
خواندن را آموزش داد.531
رحمان (55)
2
خَلَقَ الْإِنْسانَ ﴿۳﴾
انسان را آفرید،531
رحمان (55)
3
عَلَّمَهُ الْبَيانَ ﴿۴﴾
[و] سخن گفتنش آموخت.531
رحمان (55)
4
الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ ﴿۵﴾
خورشید و ماه با حسابی [دقیق] در گردشند(1).531
رحمان (55)
5
به آیه 5 یونس(10) و نیمه اوّل آیه 189 بقره(2) و 12 اسراء(17) توجّه فرمایید.
وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ ﴿۶﴾
ستاره و درخت [و هر موجود دیگر، با تبعیت از قوانین تکوینی جهان] به سجده مشغولند(1).531
رحمان (55)
6
منظور این است که از ستاره تا درخت همه چیز در حال سجده است. برای توجیه ترجمه، و افزودن عبارت «و هر موجود دیگر»، این آیه را با نیمه اول آیه 18 حج(22) که همین معنی و مفهوم به بیان کاملتر در آن مطرح شده، مقایسه فرمایید؛ به آیه 49 نحل(16) هم توجه فرمایید.
وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِيزانَ ﴿۷﴾
و آسمان را برافراشت و میزان [عدالت] را مقرّر داشت،531
رحمان (55)
7
أَلاَّ تَطْغَوْا فِي الْمِيزانِ ﴿۸﴾
که در سنجش تعدی نکنید؛531
رحمان (55)
8
وَ أَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لا تُخْسِرُوا الْمِيزانَ ﴿۹﴾
و سنجش [حقوق دیگران] را به عدالت برآورد کنید و در سنجش زیان مرسانید.531
رحمان (55)
9
وَ الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ ﴿۱۰﴾
زمین را برای [زندگی] آدمیان مقرّر داشت،531
رحمان (55)
10
فِيها فاكِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذاتُ الْأَكْمامِ ﴿۱۱﴾
که در آن [هرگونه] میوه و درختان خرما [با شکوفههای] پوشش دار(1) است.531
رحمان (55)
11
اکمام: جمع کمّ: غلاف.
وَ الْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَ الرَّيْحانُ ﴿۱۲﴾
و [نیز] حبوباتِ برگدار و گیاهانِ خوشبو؛531
رحمان (55)
12
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ ﴿۱۳﴾
پس کدام یک از مظاهر قدرتِ(1) صاحباختیارتان را انکار میکنید؟!531
رحمان (55)
13
آلاء: جمع اِلْی بر وزن اِسم. سعدی علیه الرّحمه، مضمون این آیه را به زیبایی سروده است : چشمی که تو را بیند و در قدرت بیچون مدهوش نماند نتوان گفت که بیناست.
خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ ﴿۱۴﴾
انسان را از گِلی همچون سفال آفرید،531
رحمان (55)
14
وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ ﴿۱۵﴾
و جن(1) را از شعلهای از آتش؛531
رحمان (55)
15
جان و جن هر دو به یک معنی است.
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ ﴿۱۶﴾
پس کدام یک از مظاهر قدرتِ صاحباختیارتان را انکار میکنید؟!531
رحمان (55)
16