انتخاب آیه

بر اساس
نام سوره
شماره آیه

يَقُولُ يا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَياتِي ﴿۲۴﴾

[با حسرت‌] گوید: کاش برای حیات [ابدی ا‌] م(1) پیش اندیشی کرده بودم؛
سوره فجر (89) آیه 24
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

24

1

به آیات 64 عنکبوت(29) و 7 روم(30) توجّه فرمایید.

فَيَوْمَئِذٍ لا يُعَذِّبُ عَذابَهُ أَحَدٌ ﴿۲۵﴾

در آنروز کسی [جز خودش] موجب مجازات و دربند شدن او نشود(1).
سوره فجر (89) آیه 25
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

25

1

به آیه 44 یونس(10) «إِنَّ اللَّهَ لا یَظلِمُ النَّاسَ شَیئاً وَ لکِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُم یَظلِمُونَ» که مضمون آن در هشت آیه دیگر نیز تکرار شده است توجّه فرمایید، همچنین آیه 39 اعراف(7) « فَذُوقُوا العَذابَ بِما کُنتُم تَکسِبُون» و نیز آیه 52 یونس(10) «هَل تُجزَونَ إِلاَّ بِما کُنتُم تَکسِبُون».

وَ لا يُوثِقُ وَثاقَهُ أَحَدٌ ﴿۲۶﴾

ترجمه این آیه، در آیه قبل ادغام شده است.
سوره فجر (89) آیه 26
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

26

يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿۲۷﴾

ای نفس آرام و مطمئن(1)،
سوره فجر (89) آیه 27
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

27

1

به آیه 28 رعد(13) توجّه فرمایید؛ ضمناً عکس این وضعیت را در مورد افراد‌‌ بی‌پرهیز در آیات 8 و 9 نازعات(79) ملاحظه فرمایید.

ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً ﴿۲۸﴾

به سوی ‌صاحب‌اختیارت بازگرد؛ خشنود و مورد پسند؛
سوره فجر (89) آیه 28
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

28

فَادْخُلِي فِي عِبادِي ﴿۲۹﴾

در صف بندگان [خاصّ‌] من داخل شو،
سوره فجر (89) آیه 29
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

29

وَ ادْخُلِي جَنَّتِي ﴿۳۰﴾

و به بهشت من درآی(1).
سوره فجر (89) آیه 30
صفحه

594

سوره

فجر (89)

آیه

30

1

در آیات 27-30 به خاطر مؤنث بودن واژه «نفس» همه ضمیرها مؤنث آمده. عکس این حالت در آیات 73 هود(11) و 33 احزاب(33) آمده است.

سوره بلد (90) - شهر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدای گسترده‌مهر [و‌‌] جاودان‌مهر
صفحه

-

سوره

بلد (90)

آیه

-

لا أُقْسِمُ بِهذَا الْبَلَدِ ﴿۱﴾

سوگند یاد می‌کنم به این سرزمینِ [مقدّس مکه(1)‌]،
سوره بلد (90) آیه 1
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

1

1

حرف «لا» در اینجا برای تأکید و زیبایی کلام آمده است و در ترجمه نمی‌آید؛ مؤید این نظر، آیه بعدی است؛ زیرا منزل داشتن پیامبر بر حرمت شهر مکه می‌افزاید و دلیلی بر سوگند خوردن است، نه سوگند نخوردن. آیه 3 تین(95) نیز که در آن به شهر مکه سوگند یاد شده و هذا البلد الامین، تأیید دیگری بر این نظر است؛ به آیه 75 واقعه(56) و زیرنویس آن نیز که به صورت دیگری ضرورت حذف «لا» در ترجمه اثبات شده است، توجّه فرمایید. در آیه 65 نساء(4) هم آمده است: فلا و ربک لا یؤمنون حتی... ضمناً در حال حاضر هم عرب در محاورات خود به هنگام سوگند خوردن می‌گویند: لا واللّه.

وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهذَا الْبَلَدِ ﴿۲﴾

در حالی که تو در این سرزمین سکونت داری،
سوره بلد (90) آیه 2
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

2

وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ ﴿۳﴾

و سوگند به پدری [بزرگ‌] و فرزندی که به وجود آورد(1)،
سوره بلد (90) آیه 3
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

3

1

بعضی از مفسّران گفته‌اند که منظور، حضرت ابراهیم و فرزندش اسماعیل است و بعضی دیگر گفته‌اند که منظور، حضرت آدم و انبوه فرزندانش می‌باشد. فرض اوّل با توجّه به اینکه ابراهیم و اسماعیل مأمور تجدید بنای خانه کعبه بودند، با دو آیه قبل متناسب است و فرض دوّم با آیه بعدی تناسب دارد.

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي كَبَدٍ ﴿۴﴾

که انسان را در تعادل(1) آفریده‌ایم.
سوره بلد (90) آیه 4
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

4

1

به آیات 14 مؤمنون(23) ، 7 انفطار(82) و 4 تین(95) توجّه فرمایید. راغب گفته است: «کبد السماء»، یعنی میانه آسمان. ضمناً «کبد» به معنی مشقّت و سختی هم هست، ولی پذیرش این معنی در اینجا مغایر با آیات فراوانی از قرآن است؛ از جمله: آیات 185 بقره(2) یرید اللّه بکم الیسر و لا یرید بکم العسر و 38 بقره(2) ، 19 و 20 عبس(80) ، 5 -7 لیل(92)، بخش پایانی دو آیه 4 و 7 طلاق(65) ، 5 و 6 انشراح(94) و غیره. مجموعه دو آیه 4 و 5 این سوره را با در نظر گرفتن همین معنی برای «کبد»، با مجموعه دو آیه 4 و 5 تین(95) مقایسه فرمایید؛ بیان واحدی را استنباط خواهید کرد.

أَ يَحْسَبُ أَنْ لَنْ يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ ﴿۵﴾

آیا می‌پندارد که هرگز هیچ کس قادر نیست بر او دست یابد؟!
سوره بلد (90) آیه 5
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

5

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مالاً لُبَداً ﴿۶﴾

می گوید: مال فراوانی را [در مبارزه‌] تباه کردم.
سوره بلد (90) آیه 6
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

6

أَ يَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ ﴿۷﴾

مگر می‌پندارد که هیچ کس او را نمی‌بیند؟!
سوره بلد (90) آیه 7
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

7

أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ ﴿۸﴾

آیا برای او دو چشم نیافریده‌ایم؟
سوره بلد (90) آیه 8
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

8

وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ ﴿۹﴾

و زبان و دو لب؟
سوره بلد (90) آیه 9
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

9

وَ هَدَيْناهُ النَّجْدَيْنِ ﴿۱۰﴾

و دو راه [خیر و شرّ‌] را به او ننمودیم(1)؟
سوره بلد (90) آیه 10
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

10

1

به آیات 3 انسان(76) و 8 شمس(91) و نیمه اوّل آیه 29 کهف(18) توجّه فرمایید.

فَلاَ اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ ﴿۱۱﴾

ولی او به کاری که مهمّ بود، [شجاعانه‌] اقدام نکرد.
سوره بلد (90) آیه 11
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

11

وَ ما أَدْراكَ مَا الْعَقَبَةُ ﴿۱۲﴾

خبر نداری آن کار بااهمیت چیست!
سوره بلد (90) آیه 12
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

12

فَكُّ رَقَبَةٍ ﴿۱۳﴾

آزاد کردن اسیر،
سوره بلد (90) آیه 13
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

13

أَوْ إِطْعامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ ﴿۱۴﴾

یا طعام دادن در روز واماندگی،
سوره بلد (90) آیه 14
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

14

يَتِيماً ذا مَقْرَبَةٍ ﴿۱۵﴾

[خاصّه‌] به یتیمی از خویشاوندان،
سوره بلد (90) آیه 15
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

15

أَوْ مِسْكِيناً ذا مَتْرَبَةٍ ﴿۱۶﴾

یا بینوایی خاک نشین.
سوره بلد (90) آیه 16
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

16

ثُمَّ كانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ ﴿۱۷﴾

آنگاه [از این رهگذر‌] در زمره مؤمنانی قرار گیرد که یکدیگر را به شکیبایی و مهربانی [به خلق‌] توصیه می‌کنند.
سوره بلد (90) آیه 17
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

17

أُولئِكَ أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿۱۸﴾

آنان سعادتمندند؛
سوره بلد (90) آیه 18
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

18

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا هُمْ أَصْحابُ الْمَشْأَمَةِ ﴿۱۹﴾

و کسانی که آیات ما را انکار کردند، تیره روزند.
سوره بلد (90) آیه 19
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

19

عَلَيْهِمْ نارٌ مُؤْصَدَةٌ ﴿۲۰﴾

آتشی غیرقابل‌گریز بر آنان مقرّر شده است.
سوره بلد (90) آیه 20
صفحه

594

سوره

بلد (90)

آیه

20