سوره احقاف (46) - نام سرزمین قوم عاد در جنوب عربستان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گسترده‌مهر [و] جاودان‌مهر-
احقاف (46)
-
حم ﴿۱﴾
حاء، میم؛502
احقاف (46)
1
تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿۲﴾
نزول این کتاب از جانب خدای فرا دست و فرزانه است.502
احقاف (46)
2
ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ أَجَلٍ مُسَمًّى وَ الَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ ﴿۳﴾
آسمانها و زمین و مابین آنها را به حق [و با هدف] و برای مدّتی معین آفریده‌ایم(1)، و[لی] انکارورزان از آنچه هشدار داده شدند، رویگردانند.502
احقاف (46)
3
به آیات 48 ابراهیم(14) ، 103 انبیاء(21) ، 1 و 2 تکویر(81) و 1 و 2 انفطار(82) توجّه فرمایید.
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ ائْتُونِي بِكِتابٍ مِنْ قَبْلِ هذا أَوْ أَثارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ ﴿۴﴾
بگو: آیا به آنچه به جای خدا [به نیایش] می‌خوانید توجّه کرده‌اید؟ به من نشان دهید چه چیز از [اجزای] زمین را آفریده‌اند. مگر در [آفرینش] آسمانها شرکتی داشته‌اند(1)؟ اگر راست می‌گویید، از کتب آسمانی پیشین، یا آثار علمی [گذشتگان، دلیلی] بیاورید.502
احقاف (46)
4
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگری در آیات 73 حج(22) و 11 لقمان(31)
وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ هُمْ عَنْ دُعائِهِمْ غافِلُونَ ﴿۵﴾
کیست گمراه‌تر از کسی که به جای خدا افرادی را [به نیایش] می‌خواند که تا روز رستاخیز هم پاسخ او را نمی‌دهند(1) و اساساً از درخواستشان بی‌خبرند؟502
احقاف (46)
5
به آیات 109 مائده(5) ، 28 و 29 یونس(10) ، 14 رعد(13) و 14 فاطر(35)
وَ إِذا حُشِرَ النَّاسُ كانُوا لَهُمْ أَعْداءً وَ كانُوا بِعِبادَتِهِمْ كافِرِينَ ﴿۶﴾
و چون [در قیامت] مردم احضار شوند، [معبودها] دشمنشان خواهند بود و عبادتشان را انکار می‌کنند(1).503
احقاف (46)
6
به آیات 29 یونس(10)، و 63 قصص(28) توجّه فرمایید؛ ضمناً معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگری در آیات 81 و 82 مریم(19) آمده است.
وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ هذا سِحْرٌ مُبِينٌ ﴿۷﴾
و چون آیاتِ ما که روشنگر است، بر آنان خوانده شود، انکارورزان در مورد سخن حقّی که بر آنان رسیده، گویند: این جادویی است آشکار(1)،503
احقاف (46)
7
مفهوم آیه به بیان ساده‌تر در آیه 2 انبیاء(21) آمده است.
أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفِيضُونَ فِيهِ كَفى بِهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۸﴾
بلکه می‌گویند: قرآن را خودش جعل کرده است(1)؛ بگو: اگر آن را جعل کرده باشم، شما [و دیگران] قهر خدا را(2) از من بازنخواهید داشت؛ او به آنچه [به گفتگو] در آن وارد می‌شوید، آگاه‌تر است؛ [و] به عنوان گواه بین من و شما کافی است(3)؛ و اوست آمرزگار و مهربان.503
احقاف (46)
8
به آیات 44-46 حاقه(69) توجّه فرمایید.
برای توجیه افزودن کلمه «قهر» و توضیح چگونگی و شدّت آن، به آیات 44-47 حاقه(69) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 24 شوری(42) آمده است.
اشاره به متن آیه 166 نساء(4) است.
قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْرِي ما يُفْعَلُ بِي وَ لا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما يُوحى إِلَيَّ وَ ما أَنَا إِلاَّ نَذِيرٌ مُبِينٌ ﴿۹﴾
بگو: من پدیده‌ای نوظهور در میان رسولان نیستم(1) و نمی‌دانم سرنوشت من و شما چه خواهد شد(2)؛ تنها از آنچه به من وحی می‌شود پیروی می‌کنم و فقط هشداردهنده‌ای آشکارم.503
احقاف (46)
9
به آیه 56 نجم(53) توجّه فرمایید.
به آیات 188 اعراف(7) و 50 انعام(6) توجّه فرمایید.
قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ كَفَرْتُمْ بِهِ وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ عَلى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَ اسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿۱۰﴾
بگو: به نظر شما اگر [قرآن] از جانب خدا [رسیده] باشد و با آنکه شاهدی از دودمان یعقوب(1) مشابهت آن را [با تورات و حقانیت آن را] گواهی داده و ایمان آورده باشد و شما در برابرش انکار و تکبّر کنید [آیا گمراه و ستمگر نیستید(2)]؟ بی‌گمان خدا ستمگران را هدایت نخواهد کرد.503
احقاف (46)
10
به آیه 43 رعد(13) توجّه فرمایید. ضمناً بعضی از مفسّران گفته‌اند: منظور از شاهد عبداللّه سلام یکی از علمای یهود بوده که در مدینه ایمان آورد، و بنابراین آیه شریفه مدنی است.
جواب شرط حذف شده است؛ این جواب را که افزوده‌ایم، در آیه 52 فصلت(41) جستجو فرمایید.