وَ إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِيداً قالُوا مَعْذِرَةً إِلى رَبِّكُمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿۱۶۴﴾
و آنگاه که جمعی از ایشان [به دیگران] گفتند: چرا گروهی(1) را که [سرانجام] خدا هلاکشان خواهد کرد یا به مجازاتی سخت گرفتار خواهد ساخت، [بیهوده] اندرز می‌دهید؟ [خیرخواهان] اظهار داشتند: [این اندرزها] برای اعتذار [و انجام وظیفه] در پیشگاه صاحب‌اختیار شماست و بسا که [مؤثّر باشد و] پرواپیشه شوند.
سوره اعراف (7) آیه 164
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
164
1
به زیرنویس آیه 159 اعراف(همین سوره) مراجعه فرمایید.
فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ أَنْجَيْنَا الَّذِينَ يَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَ أَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذابٍ بَئِيسٍ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ ﴿۱۶۵﴾
همین که تذکرات را به فراموشی سپردند، کسانی را که از بدی نهی می‌کردند، نجات دادیم و ستمگران را به کیفر انحرافشان به مجازاتی سخت گرفتار کردیم(1).
سوره اعراف (7) آیه 165
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
165
1
در آیه تصریح شده که شرط نجات، اظهار مخالفت و نهی از ظلم و بدی هاست؛ در غیر این صورت کسانی که مرتکب خلاف نشدند اما با سکوتشان زمینه رفتار خلاف را فراهم می‌کنند نیز گرفتار خواهند شد، به آیه 25 انفال(8) توجّه فرمایید.
فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ ما نُهُوا عَنْهُ قُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِينَ ﴿۱۶۶﴾
و آنگاه که از [ترک] مناهی سر باز زدند، به آنان خطاب کردیم: بوزینه‌هایی مطرود باشید.
سوره اعراف (7) آیه 166
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
166
وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ مَنْ يَسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذابِ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ الْعِقابِ وَ إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۶۷﴾
و [نیز به یاد آر] آنگاه که صاحب‌اختیارت اعلام کرد تا روز رستاخیز کسی را بر آن متمردان یهود برمی‌انگیزد که آنان را به سختی آزار دهد؛ بی‌گمان صاحب‌اختیار تو سریع کیفر(1) و [در عین حال] آمرزگاری است مهربان.
سوره اعراف (7) آیه 167
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
167
1
سرعت عِقاب اشاره به سرعت گذر عمر و رسیدن انسان به لحظه مرگ و مواجهه با کیفر است، و تناقضی با مهلت مقرر برای آزمون در آیات 178 آل‌عمران(3) و 42 ابراهیم(14) ندارد.
وَ قَطَّعْناهُمْ فِي الْأَرْضِ أُمَماً مِنْهُمُ الصَّالِحُونَ وَ مِنْهُمْ دُونَ ذلِكَ وَ بَلَوْناهُمْ بِالْحَسَناتِ وَ السَّيِّئاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۱۶۸﴾
دودمان یعقوب را در زمین به صورت گروههایی پراکنده ساختیم، گروهی از آنان شایسته و گروهی دیگر ناشایسته‌اند؛ و آنان را به نیکیها و بدیها آزمودیم، بسا که [به حکم حق] بازگردند(1).
سوره اعراف (7) آیه 168
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
168
1
به آیه 2 عنکبوت(29) توجّه فرمایید.
فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتابَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هذَا الْأَدْنى وَ يَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنا وَ إِنْ يَأْتِهِمْ عَرَضٌ مِثْلُهُ يَأْخُذُوهُ أَ لَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِمْ مِيثاقُ الْكِتابِ أَنْ لا يَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ وَ دَرَسُوا ما فِيهِ وَ الدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ ﴿۱۶۹﴾
آنگاه پس از آنان جانشینانی ناشایسته آمدند(1) که وارث کتاب آسمانی شدند، و[لی] متاع این [جهان] پست‌تر را [به ناحق] دریافت می‌کنند و می‌گویند آمرزیده خواهیم شد؛ و اگر بهره مشابهی به دستشان افتد، آن را هم می‌ربایند؛ مگر آن عهد که در کتاب تورات است - و مندرجات آن را آموخته‌اند - از آنان گرفته نشده است که درباره خدا جز به حق سخن نگویند(2)؟ سرای آخرت برای پرواپیشگان بهتر است؛ آیا خردورزی نمی‌کنید؟
سوره اعراف (7) آیه 169
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
169
1
خَلَف به معنی فرزندان صالح است و خَلْف به معنی فرزندان ناصالح.
2
این میثاق را در آیه 187 آل‌عمران(3) ملاحظه فرمایید.
وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ ﴿۱۷۰﴾
کسانی که به کتاب [خدا] چنگ می‌زنند و نماز برپا می‌دارند، [اصلاحگرند و] به راستی پاداش اصلاحگران را تباه نخواهیم کرد.
سوره اعراف (7) آیه 170
صفحه
172
سوره
اعراف (7)
آیه
170