إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ ﴿۱۴﴾
که البته صاحب‌اختیار تو در کمین نشسته است.
سوره فجر (89) آیه 14
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
14
فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ ﴿۱۵﴾
امّا انسان، وقتی صاحب‌اختیارش او را می‌آزماید و مورد اکرام و نعمتش قرار می‌دهد، [با غرور] می‌گوید: [شایستگی داشتم که] صاحب‌اختیارم مرا عزیز و گرامی داشته است(1).
سوره فجر (89) آیه 15
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
15
1
برای روشن‌تر شدن مفهوم آیه، به دو آیه متوالی 55 و 56 مؤمنون(23) توجّه فرمایید.
وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهانَنِ ﴿۱۶﴾
و امّا چون باز او را می‌آزماید و روزی را بر او سخت می‌گیرد، [به جای صبر و تلاش(1)] می‌گوید: صاحب‌اختیارم مرا خوار گردانید(2).
سوره فجر (89) آیه 16
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
16
1
به آیه 155 بقره(2) توجّه فرمایید.
2
به آیات 9 هود(11) و 51 فصلت(41) توجّه فرمایید.
كَلاَّ بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ﴿۱۷﴾
هرگز، بلکه [مشکل این است که] یتیم را گرامی نمی‌دارید،
سوره فجر (89) آیه 17
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
17
وَ لا تَحَاضُّونَ عَلى طَعامِ الْمِسْكِينِ ﴿۱۸﴾
و [یکدیگر را] بر غذا دادن بینوا ترغیب نمی‌کنید،
سوره فجر (89) آیه 18
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
18
وَ تَأْكُلُونَ التُّراثَ أَكْلاً لَمًّا ﴿۱۹﴾
و میراث [ضعیفان] را به تمامی می‌خورید؛
سوره فجر (89) آیه 19
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
19
وَ تُحِبُّونَ الْمالَ حُبًّا جَمًّا ﴿۲۰﴾
و مال [و ثروت] را بسیار دوست می‌دارید.
سوره فجر (89) آیه 20
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
20
كَلاَّ إِذا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿۲۱﴾
هان؛ آنگاه که زمین به سختی و شدّت در هم کوفته شود،
سوره فجر (89) آیه 21
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
21
وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿۲۲﴾
و [فرمان(1)] صاحب‌اختیارت فرا رسد و فرشتگان صف‌زده حضور یابند؛
سوره فجر (89) آیه 22
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
22
1
برای توجیه افزوده، به نیمه دوّم آیه 19 انفطار(82) و الامر یومئذ للّه و نیز آیه 33 نحل(16) توجّه فرمایید.
وَ جِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّى لَهُ الذِّكْرى ﴿۲۳﴾
در آن روز، دوزخ [برابر بزهکاران] آورده شود(1)، در چنین روزی انسان به خود آید(2)، امّا چه سود؟!
سوره فجر (89) آیه 23
صفحه
593
سوره
فجر (89)
آیه
23
1
در مورد بهشتیان نیز همین معنی در آیه 90 شعراء(26) آمده است. ضمناً بنا بر قاعده، فعل ماضی در آغاز کلام آیات 21 و 22، معنی مضارع می‌دهد، مانند آیه 43 اعراف(7) و 24 حج(22).
2
به آیه 27 فرقان(25) توجّه فرمایید.