وَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَكُمْ وَ لا أَنْفُسَهُمْ يَنْصُرُونَ ﴿۱۹۷﴾
کسانی را که به جای خدا [به راز و نیاز] می‌خوانید، توان یاری شما و [حتّی] خویشتن را ندارند(1).176
اعراف (7)
197
به آیه 116 نساء(4) و زیرنویس مربوطه توجّه فرمایید.
وَ إِنْ تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدى لا يَسْمَعُوا وَ تَراهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ وَ هُمْ لا يُبْصِرُونَ ﴿۱۹۸﴾
اگر آن بت پرستان را به راه هدایت دعوت کنید، نمی‌شنوند؛ و می‌بینی که به سویت چشم دوخته‌اند، امّا بصیرت و بینش ندارند(1).176
اعراف (7)
198
به نیمه دوّم آیه 179 اعراف(همین سوره) توجّه فرمایید.
خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلِينَ ﴿۱۹۹﴾
[برای هدایتشان] طریق گذشت [و مدارا] پیش گیر و به نیکیها دعوت کن؛ [چنانچه نپذیرند] از آن جاهلان روی گردان.176
اعراف (7)
199
وَ إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿۲۰۰﴾
و هر گاه از جانب شیطان وسوسه‌ای تو را فرا گرفت، به خدا پناه بر، که او شنوا و داناست(1).176
اعراف (7)
200
مفهوم دو آیه اخیر به بیان دیگر در آیات 97 و 98 مؤمنون(23) آمده است.
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ ﴿۲۰۱﴾
هر گاه پرواپیشگان را وسوسه شیطانی فرا گیرد، به یاد [خدا] می‌افتند و در دم [به خود آیند و] بصیرت یابند(1)176
اعراف (7)
201
به آیه 99 نحل(16) توجه فرمایید. ضمناً مصداق روشن آیه مورد بحث را در آیات 23 و 24 یوسف(12) ملاحظه فرمایید.
وَ إِخْوانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الغَيِّ ثُمَّ لا يُقْصِرُونَ ﴿۲۰۲﴾
[ولی افراد بی‌پروا] برادران(1) [شیطان‌‌صفت]شان آنان را به راه تباهی می‌کشند و کوتاهی نمی‌کنند(2).176
اعراف (7)
202
با آیه 27 اسراء(17) مقایسه فرمایید.
به آیه 100 نحل(16) توجّه فرمایید.
وَ إِذا لَمْ تَأْتِهِمْ بِآيَةٍ قالُوا لَوْ لا اجْتَبَيْتَها قُلْ إِنَّما أَتَّبِعُ ما يُوحى إِلَيَّ مِنْ رَبِّي هذا بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿۲۰۳﴾
و [چون نزول وحی به تأخیر افتد] اگر آیتی برای آنها نیاوری، [با اعتراض] گویند: چرا خود آیتی برنگزیدی؟ بگو: من تنها آنچه از جانب صاحب‌اختیارم وحی می‌شود پیروی می‌کنم؛ این [قرآن] موجب بصیرتهایی از سوی پروردگار شماست و هدایت و رحمتی است برای اهل ایمان.176
اعراف (7)
203
وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۲۰۴﴾
وقتی که قرآن خوانده می‌شود، گوش فرا دهید و خاموش باشید(1)، بسا که مورد رحمت قرار گیرید.176
اعراف (7)
204
از این روست که در نمازهای جماعت، چون امام آیات را با صدای بلند می‌خواند، ضرورت دارد که اقتداکنندگان با سکوت خود، گوش فرا دارند و آیات را تکرار نکنند.
وَ اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ وَ لا تَكُنْ مِنَ الْغافِلِينَ ﴿۲۰۵﴾
صاحب‌اختیارت را در درون خویش به زاری و با ترس [از عقوبتش]، بدون آوای بلند(1)، بامداد و شبانگاه یاد کن و از یاد او غافل مباش.176
اعراف (7)
205
معنی و مفهوم این آیه، به بیان دیگر در آیه 55 اعراف(همین سوره) نیز آمده است. ضمناً به زیرنویس آن آیه نیز توجّه فرمایید.
إِنَّ الَّذِينَ عِنْدَ رَبِّكَ لا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ يُسَبِّحُونَهُ وَ لَهُ يَسْجُدُونَ ﴿۲۰۶﴾
آنان که مقرّب صاحب‌اختیار تو هستند، از بندگی‌اش گردنکشی نمی‌کنند و او را تقدیس نموده و [فقط] بر او سجده می‌برند(1).176
اعراف (7)
206
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 38 فصلت(41) آمده است.