سوره تغابن (64) - زیانمند شدن
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گستردهمهر [و] جاودانمهر-
تغابن (64)
-
يُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱﴾
هر چه در آسمانها و زمین است [با بروز استعدادهای طبیعی و خداداده خود] خدای را تقدیس میکند؛ فرمانروایی و ستایش(1) خاصّ اوست و او بر هر کاری تواناست.556
تغابن (64)
1
حمد در زبان عرب به معنای سپاس و ستایش - هر دو - آمده است؛ سپاس در برابر نعمت و ستایش در برابر کمالات ذاتی او. برای توضیح بیشتر به زیرنویس آیه 34 فاطر(35) مراجعه فرمایید.
هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كافِرٌ وَ مِنْكُمْ مُؤْمِنٌ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۲﴾
اوست که شما را آفرید، ولی بعضی از شما [ربوبیت خدای را] انکار میکنند و بعضی ایمان دارند(1)؛ و خدا به آنچه میکنید بیناست.556
تغابن (64)
2
به آیه 3 انسان(76) توجّه فرمایید.
خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ ﴿۳﴾
آسمانها و زمین را به حق [و با هدف] آفرید و شما را صورتگری کرد و صورتهایتان را نیکو آراست(1)؛ و سرانجام در پیشگاه اوست.556
تغابن (64)
3
به آیه 4 تین(95) توجّه فرمایید.
يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَعْلَمُ ما تُسِرُّونَ وَ ما تُعْلِنُونَ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ ﴿۴﴾
آنچه در آسمانها و زمین است، میداند و نیز هر چه پنهان و آشکار کنید میداند؛ و خدا به راز دلها داناست.556
تغابن (64)
4
أَ لَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ فَذاقُوا وَبالَ أَمْرِهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۵﴾
مگر اخبار انکارورزان پیشین به شما نرسیده است که وبال رفتار خویش را چشیدند و مجازاتی دردناک [در انتظار] دارند.556
تغابن (64)
5
ذلِكَ بِأَنَّهُ كانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَقالُوا أَ بَشَرٌ يَهْدُونَنا فَكَفَرُوا وَ تَوَلَّوْا وَ اسْتَغْنَى اللَّهُ وَ اللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۶﴾
این [مجازات] از آن جهت بود که رسولانشان نشانههای روشن بر آنان ارائه کردند، ولی آنان گفتند: آیا آدمیانی(1) ما را هدایت میکنند(2)؟ آنگاه انکار کردند و روی برتافتند، و خدا [نیز از ایمان آنان] بینیازی ورزید، که خدا بینیاز و شایسته ستایش است.556
تغابن (64)
6
واژه «بَشَر» برای مفرد. و مثنّی و جمع یکسان به کار میرود؛ و در اینجا به عنوان جمع آمده است.
پاسخ این ادّعای جاهلانه را در آیات 43 نحل(16) و 8 انبیاء(21) ملاحظه فرمایید.
زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ لَنْ يُبْعَثُوا قُلْ بَلى وَ رَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِما عَمِلْتُمْ وَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿۷﴾
انکارورزان تصوّر کردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد؛ بگو: آری، به صاحباختیارم سوگند که قطعاً برانگیخته خواهید شد و به کارهایی که کردهاید، خبر داده خواهید شد؛ و این بر خدا آسان است(1).556
تغابن (64)
7
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 78 و 79 یس(36) آمده است.
فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۸﴾
پس به خدا و رسولش و آن نور(1) که نازل کردهایم، ایمان آورید، که خدا از اعمال شما آگاه است.556
تغابن (64)
8
مراد از «نور» را در آیه 52 شوری(42) جستجو فرمایید.
يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذلِكَ يَوْمُ التَّغابُنِ وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ يَعْمَلْ صالِحاً يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿۹﴾
روزی که [خدا] شما را در عرصه محشر(1) گرد میآورد، آن [روز]، روز احساس غبن است(2)؛ و هر که به خدا ایمان آورد و به شایستگی عمل کند، بدیهایش را میزداید و او را به باغهایی [از بهشت] درمیآورد که نهرها در دامن آن جاری است و جاودانه در آن به سر خواهد برد؛ این است کامیابی بزرگ.556
تغابن (64)
9
برای توجیه ترجمه «یوم الجمع»، به آیات 103 هود(11) ، 7 شوری(42) و 49 و 50 واقعه(56) توجّه فرمایید.
به آیات 77 آلعمران(3) و 47 زمر(39) توجّه فرمایید.
وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ خالِدِينَ فِيها وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۱۰﴾
کسانی که انکار ورزیدند و آیات ما را دروغ شمردند، جاودانه دوزخیاند؛ و بد سرانجامی است.557
تغابن (64)
10