فَأَثابَهُمُ اللَّهُ بِما قالُوا جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ ذلِكَ جَزاءُ الْمُحْسِنِينَ ﴿۸۵﴾
خدا نیز به پاداش گفتارشان آنان را به باغهایی [از بهشت] پاداش داد که نهرها در دامن آن جاری است و جاودانه در آن به سر برند؛ پاداش نیکوکاران همین است(1).
سوره مائده (5) آیه 85
صفحه
122
سوره
مائده (5)
آیه
85
1
اشاره به فضیلت گروهی از مسیحیان حبشه است که همراه جعفر طیار به خدمت پیامبر آمدند. به هر حال این موضوع، تخصیص بر آیه نمی‌زند.
وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَحِيمِ ﴿۸۶﴾
و کسانی که انکار ورزیدند و آیات ما را دروغ شمردند، دوزخی‌اند.
سوره مائده (5) آیه 86
صفحه
122
سوره
مائده (5)
آیه
86
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَيِّباتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿۸۷﴾
ای ایمان‌آوردگان(1)، نعمتهای پاکیزه‌ای که خدا بر شما حلال کرده است، حرام تلقّی نکنید و [از حّد] تجاوز مکنید، که خدا متجاوزان را دوست ندارد.
سوره مائده (5) آیه 87
صفحه
122
سوره
مائده (5)
آیه
87
1
به زیرنویس آیه 29 نساء(4) و زیرنویس اول آیه 267 بقره(2) توجه فرمایید.
وَ كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلالاً طَيِّباً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ ﴿۸۸﴾
از آنچه خدا روزی شما کرده است، حلال و پاکیزه بخورید و در برابر خدایی که به او ایمان دارید، پروا کنید.
سوره مائده (5) آیه 88
صفحه
122
سوره
مائده (5)
آیه
88
لا يُؤاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمانِكُمْ وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساكِينَ مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ ذلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمانِكُمْ إِذا حَلَفْتُمْ وَ احْفَظُوا أَيْمانَكُمْ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۸۹﴾
خدا شما را به خاطر سوگندهای بیهوده [و بی‌اختیار]تان بازخواست نمی‌کند، ولی نسبت به [شکستن] سوگندهایی که به اراده یاد کرده‌اید بازخواست می‌کند؛ و کفّاره آن، اطعام ده بینواست از متوسط غذای خانواده خویش(1)، یا [تهیه] لباس آنان، یا آزاد کردن یک اسیر(2)؛ و هر که [توان این موارد را در خود] نیافت، سه روز روزه بگیرد؛ این کفّاره سوگندهای شماست که یاد می‌کنید و [می‌شکنید؛ حرمتِ] سوگندهای خود را پاس دارید؛ خدا آیات خود را این گونه برای شما به روشنی بیان می‌کند، بسا که سپاس دارید(3).
سوره مائده (5) آیه 89
صفحه
122
سوره
مائده (5)
آیه
89
1
کلمه «اهلیکم» در اصل «اهلین کم» بوده که «ن» جمع به علت اضافه شدن حذف شده است. همین کلمه در آیه 6 تحریم(66) نیز از همین مقوله است.
2
معنی تحت‌اللفظ آن «آزاد کردن گردن» است.
3
به زیرنویس آیه 185 بقره(2) مراجعه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۹۰﴾
ای ایمان‌آوردگان، مِی و قمار و بتها و ابزار قرعه کشی [و بخت آزمایی] پلید و از کار[های] شیطان است؛ از آنها دوری کنید، بسا که رستگار شوید.
سوره مائده (5) آیه 90
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
90
إِنَّما يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِي الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ وَ يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ ﴿۹۱﴾
شیطان می‌خواهد از طریق مِی و قمار، میان شما دشمنی و کینه برانگیزد و شما را از یاد خدا و نماز بازدارد؛ آیا دست بردار هستید؟
سوره مائده (5) آیه 91
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
91
وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ احْذَرُوا فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّما عَلى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ ﴿۹۲﴾
از خدا و رسول اطاعت کنید و [از گناهان] برحذر باشید؛ و اگر روی برتابید، آگاه باشید که بر عهده رسول ما فقط پیام‌رسانی آشکار است.
سوره مائده (5) آیه 92
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
92
لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جُناحٌ فِيما طَعِمُوا إِذا مَا اتَّقَوْا وَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَ آمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ ﴿۹۳﴾
بر مؤمنانِ نیک‌رفتار در مورد آنچه [قبل از تحریم شراب] چشیده‌اند(1) گناهی نیست، به شرطی که پرواپیشه و مؤمن و نیکوکار باشند، [و اگر دچار لغزش شدند] باز به پروا و ایمان روی آورند و [با تکرار لغزش] باز هم پروا و احسان پیشه کنند؛ [در آن صورت مورد بخشایش خدا قرار می‌گیرند(2)] که خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.
سوره مائده (5) آیه 93
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
93
1
در مورد معنی و مفهوم «طعم» در اینجا، به زیرنویس اوّل آیه 249 بقره(2) مراجعه فرمایید. خدای متعال برای کوچک جلوه دادن گناه کسانی که قبل از تحریم شراب می‌نوشیده‌اند، آن را با کلمه «چشیدن» تعبیر کرده است.
2
برای توجیه افزوده، به آیه 153 اعراف(7) و 119 نحل(16) توجه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنالُهُ أَيْدِيكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۹۴﴾
ای ایمان‌آوردگان، خدا شما را [در حال احرام] به شکاری که در دسترس شما و تیررس شماست می‌آزماید، تا بداند چه کسی در خلوت از [نافرمانی] او می‌ترسد؛ و هر که بعد از این، تجاوز کند، مجازاتی دردناک [در انتظار] دارد.
سوره مائده (5) آیه 94
صفحه
123
سوره
مائده (5)
آیه
94