وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۶۲﴾
بسیاری از آنان را می‌بینی که در گناه و تجاوز و حرامخواری می‌شتابند؛ به راستی رفتار زشتی دارند.118
مائده (5)
62
لَوْ لا يَنْهاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَصْنَعُونَ ﴿۶۳﴾
چرا الهیون و علمای مذهبی، آنان را از گفتار گنه‌آلود و حرامخواریشان بازنمی‌دارند؟ به راستی رفتار زشتی دارند.118
مائده (5)
63
وَ قالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ يَداهُ مَبْسُوطَتانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشاءُ وَ لَيَزِيدَنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْياناً وَ كُفْراً وَ أَلْقَيْنا بَيْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ كُلَّما أَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ ﴿۶۴﴾
یهودیان گفتند: دست خدا بسته است(1)! دستهاشان بسته باد که به خاطر این گفتار مورد نفرین قرار گرفتند؛ دو دست(2) [توانای] او گشوده است(3)، آن گونه که بخواهد [بی‌دریغ] می‌بخشد. آیاتی که از جانب صاحب‌اختیارت بر تو نازل شده است، بر طغیان و انکار بسیاری از آنان می‌افزاید؛ و [به کیفر آن] تا روز رستاخیز میانشان دشمنی و کینه ایجاد کردیم؛ هر گاه که آتشی برای جنگ افروختند، خدا آن را فرونشاند. پیوسته در زمین به تبهکاری می‌کوشند؛ و خدا تبهکاران را دوست ندارد.118
مائده (5)
64
اشاره نیش دار یهودیان به موضوع آیات 11 حدید(57) و 17 تغابن(64) است؛ و نیز در همین مضمون می‌گفتند خدا نیازمند است و ما بی‌نیاز هستیم؛ به آیه 181 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
واژه «یدا» در آیه، در اصل «یدان» بوده که «نون» تثنیه طبق قاعده، در اثر اضافه شدن به ضمیر «ه» حذف شده است. این واژه در آیات 57 کهف(18) و 40 نبأ(78) و نیز واژه «یداک» در آیه 10 حج(22) از همین مقوله است.
بسته بودن دست کنایه از بخل و باز بودن آن کنایه از بخشندگی است؛ به آیه 29 اسراء(17) توجه فرمایید.
وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتابِ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَكَفَّرْنا عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأَدْخَلْناهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿۶۵﴾
اگر اهل‌کتاب ایمان می‌آوردند و پرواپیشه می‌شدند، بدیهایشان را می‌زدودیم(1) و به باغهای بهشتِ سرشار از نعمت واردشان می‌کردیم(2).119
مائده (5)
65
به زیرنویس آیه 7 عنکبوت(29) مراجعه فرمایید.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 69 مائده(همین سوره) آمده است.
وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ ساءَ ما يَعْمَلُونَ ﴿۶۶﴾
اگر آنان به تورات و انجیل و هر آنچه از جانب صاحب‌اختیارشان نازل شده است، عمل می‌کردند، از نعمتهای آسمان و زمین برخوردار می‌شدند؛ برخی از آنان گروهی میانه‌رو هستند؛ و بسیاری [دیگر] رفتار زشتی دارند.119
مائده (5)
66
يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ ﴿۶۷﴾
ای رسول، آنچه از [جانب] صاحب‌اختیارت بر تو نازل شده است ابلاغ کن؛ در غیر این صورت، رسالتش را انجام نداده‌ای. خدا تو را از [گزند] مردم حفظ خواهد کرد؛ که خدا انکارورزان را هدایت نخواهد کرد.119
مائده (5)
67
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لَسْتُمْ عَلى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَ لَيَزِيدَنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْياناً وَ كُفْراً فَلا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ ﴿۶۸﴾
بگو: ای اهل‌کتاب، شما بر هیچ [آیین درستی] نیستید تا [با تکیه بر آن] بتوانید تورات و انجیل و هرآنچه از جانب صاحب‌اختیارتان نازل شده است را برپا دارید؛ و آیاتی که از جانب صاحب‌اختیارت بر تو نازل شده است، بر طغیان و انکار بسیاری از آنان می‌افزاید؛ پس بر [احوال] این انکارورزان افسوس مخور.119
مائده (5)
68
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ الصَّابِئُونَ وَ النَّصارى مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿۶۹﴾
در حقیقت [از میان] کسانی که [به آیین اسلام] ایمان آورده‌اند و یهودیان و [حتی] صابئان(1) و نیز مسیحیان، کسانی که به خدا و روز واپسین باور دارند و به شایستگی عمل کنند، ترس و اندوهی نخواهند داشت(2).119
مائده (5)
69
به زیرنویس اوّل آیه 62 بقره(2) رجوع فرمایید.
به آیات 127 انعام(6) و 28 رعد(13) توجّه فرمایید؛ ضمناً مفهوم آیه به بیان دیگر در نیمه دوّم آیه 123 طه(20) آمده است.
لَقَدْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ رُسُلاً كُلَّما جاءَهُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى أَنْفُسُهُمْ فَرِيقاً كَذَّبُوا وَ فَرِيقاً يَقْتُلُونَ ﴿۷۰﴾
از دودمان(1) یعقوب پیمان گرفتیم و رسولانی بر آنان فرستادیم(2)، و[لی] هر گاه فرستاده‌ای پیامی خلاف پسند نفسشان آورد، گروهی را دروغ‌پرداز می‌شمردند و گروهی را به قتل می‌رساندند(3).119
مائده (5)
70
به زیرنویس اوّل آیه 83 بقره(2)آیه 105 اعراف(7) توجّه فرمایید.
پیامبران بنی‌اسرائیل که پس از موسی‌ع آمدند، دیانت جدیدی نیاوردند، بلکه مصلحینی بودند که همان تعالیم تورات را تبلیغ می‌کردند و وحی الهی نیز به آنها می‌رسید.
زکریا و یحیی از پیامبران بنی‌اسرائیل هر دو به دست قومشان کشته شدند. یهویان معاصر عیسی هم قصد کشتن او را داشتند، ولی موفق نشدند. آیه 157 نساء(4)
وَ حَسِبُوا أَلاَّ تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَ صَمُّوا ثُمَّ تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِما يَعْمَلُونَ ﴿۷۱﴾
و بر این پندار بودند که آزمایش و عقابی نخواهد بود(1)، در نتیجه کور و کر شدند، [آنگاه به خود آمدند و توبه کردند] خدا [نیز به رحمت خود] بر آنان بازگشت؛ باز هم بسیاری از آنان [در مقابل حقایق] کور و کر شدند؛ و خدا به آنچه می‌کنند بیناست.120
مائده (5)
71
کلمه «أَلاّ» تشکیل شده از «اَن» ناصبه و «لا» ی نفی.