إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ ﴿۵۵﴾
کارساز شما تنها خدا است(1) و [دوستان و همراهان شما] رسول خدا و مؤمنانی هستند که نماز برپا می‌دارند و با خضوع و فروتنی انفاق می‌کنند(2).117
مائده (5)
55
"در قرآن واژه «وَلِیّ و مَولی» در رابطه دو طرفه مابین مَولی و عبد، در مورد خدا و مؤمنان با عبارتهای « اللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا - َ اللَّهُ وَلِیُّ المُؤمِنِین - اللَّهُ وَلِیُّ المُتَّقِین - أَولِیاءَ اللَّه » بکار رفته است. همچنین در روابط انسانی مابین مؤمنان، غیرمؤمنان و شیطان، عبارتهای « مَوالی - أَولِیاء - أَولِیاءَ الشَّیطان» آمده است. | معنای «وَلِیّ و مَولی» در مورد خدا «کارساز» و در مورد انسانها «دوست، یاور، همراه و خویشاوند» است. | انحصار ولایت خدایی الله، با کلمات مُفرد «وَلِیّ و مَولی»، در آیات 257 بقره(2)، 68 آلعمران(3)، 45 نساء(4)، 196 اعراف(7)، 40 انفال(8)، 30 و 62 یونس(10)، 44 کهف(18)، 78 حج(22)، 11 محمد(47) ؛ | و نفی ولایت خدایی از دیگران (مِن دونِ الله) در آیات 173 نساء(4) ، 51 و 70 انعام(6)، 74 و 116 توبه(9)، 102 کهف(18) ، 22 عنکبوت(29)، 3 زمر(39) و آیات 6 ، 8 ، 9 و 31 شوری(42) آمده است. | همچنین در مورد خویشاوندان و وارثان، کلمات «مَوالِی و أَولَی بـِ » در آیات 33 نساء(4)، 75 انفال(8)، 5 مریم(19) و 5 احزاب(33)؛ و ولایت به معنای دوستی، پیوند، همراهی و پشتیبانی اصناف مردمانِ مؤمن و غیرمؤمن، با کلمات «اولِیاء و مَوالِی» غالباً بصورت جمع، در آیات 28 آلعمران(3)، 139 و 144 نساء(4)، 51 و 57 مائده(5)، 72 و 73 انفال(8)، 71 توبه(9) و 19 جاثیه(45)؛ و رابطه شیطان و پیروانش با کلمات «وَلِیّ و أَولِیاء الشَّیطان» در آیات 175 آلعمران(3)، 76 نساء(4) و 63 نحل(16) ذکر شده است.
در آیات 262-264 بقره(2) می‌فرماید انفاق‌‌های خود را با منّت و آزار، تباه نکنید؛ بدیهی است وقتی انفاق با فروتنی انجام گیرد جایی برای منّت و آزار باقی نمی‌ماند. در بخش انتهایی آیه 54 توبه(9)، در مورد انفاقِ دورویان، عکس این توصیف آمده است: «وَ لا یُنفِقُونَ إِلاَّ وَ هُم کارِهُون»."
وَ مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ ﴿۵۶﴾
و هر که خدا را به کارسازی و رسولش و مؤمنان را به دوستی و همراهی برگزیند، [از گروه خداست و] به راستی گروه خدا پیروز است.117
مائده (5)
56
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُواً وَ لَعِباً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ الْكُفَّارَ أَوْلِياءَ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ﴿۵۷﴾
ای ایمان‌آوردگان، کسانی از اهل‌کتاب پیش از خودتان را که دین شما را به استهزاء و بازیچه گرفتند، و نیز کفرورزان را به دوستی [خود] انتخاب مکنید؛ و اگر ایمان دارید در برابر خدا پروا کنید.117
مائده (5)
57
وَ إِذا نادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ ﴿۵۸﴾
و چون به نماز فرا می‌خوانید، آن را به استهزاء و بازیچه گیرند؛ زیرا گروهی بی‌خرد هستند.118
مائده (5)
58
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ هَلْ تَنْقِمُونَ مِنَّا إِلاَّ أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلُ وَ أَنَّ أَكْثَرَكُمْ فاسِقُونَ ﴿۵۹﴾
بگو: ای اهل‌کتاب، آیا جز [برای] این بر ما عیب می‌گیرید که به خدا و کتابهایی که بر ما و قبل از آن نازل شده است، ایمان داریم و [جز برای] اینکه بیشتر شما منحرفید.118
مائده (5)
59
قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيْهِ وَ جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنازِيرَ وَ عَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ ﴿۶۰﴾
بگو: آیا شما را به [اعمالی که] از نظر جزا نزد خدا بدتر از این [خورده‌گیری بی‌موردتان] است، آگاه سازم؟ [اعمال] آنان که خدا نفرینشان کرده و بر آنان خشم گرفته است و برخی از آنان را [به حالت] بوزینه و خوک(1) گردانید و نیز کسانی که [به جای خدا] طاغوتها [و امرای خودکامه] را بندگی کردند؛ آنان در جایگاهی بدترند و از راه درست گم‌گشته‌تر.118
مائده (5)
60
قرده: جمع قِرد و خنازیر: جمع خنزیر.
وَ إِذا جاؤُكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَ هُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما كانُوا يَكْتُمُونَ ﴿۶۱﴾
چون نزد شما آیند، اظهار ایمان کنند و حال آنکه با همان انکار که آمدند، بازگشتند؛ و خدا از آنچه پنهان می‌داشتند آگاه‌تر است.118
مائده (5)
61
وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۶۲﴾
بسیاری از آنان را می‌بینی که در گناه و تجاوز و حرامخواری می‌شتابند؛ به راستی رفتار زشتی دارند.118
مائده (5)
62
لَوْ لا يَنْهاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَصْنَعُونَ ﴿۶۳﴾
چرا الهیون و علمای مذهبی، آنان را از گفتار گنه‌آلود و حرامخواریشان بازنمی‌دارند؟ به راستی رفتار زشتی دارند.118
مائده (5)
63
وَ قالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ يَداهُ مَبْسُوطَتانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشاءُ وَ لَيَزِيدَنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْياناً وَ كُفْراً وَ أَلْقَيْنا بَيْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ كُلَّما أَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ ﴿۶۴﴾
یهودیان گفتند: دست خدا بسته است(1)! دستهاشان بسته باد که به خاطر این گفتار مورد نفرین قرار گرفتند؛ دو دست(2) [توانای] او گشوده است(3)، آن گونه که بخواهد [بی‌دریغ] می‌بخشد. آیاتی که از جانب صاحب‌اختیارت بر تو نازل شده است، بر طغیان و انکار بسیاری از آنان می‌افزاید؛ و [به کیفر آن] تا روز رستاخیز میانشان دشمنی و کینه ایجاد کردیم؛ هر گاه که آتشی برای جنگ افروختند، خدا آن را فرونشاند. پیوسته در زمین به تبهکاری می‌کوشند؛ و خدا تبهکاران را دوست ندارد.118
مائده (5)
64
اشاره نیش دار یهودیان به موضوع آیات 11 حدید(57) و 17 تغابن(64) است؛ و نیز در همین مضمون می‌گفتند خدا نیازمند است و ما بی‌نیاز هستیم؛ به آیه 181 آلعمران(3) توجّه فرمایید.
واژه «یدا» در آیه، در اصل «یدان» بوده که «نون» تثنیه طبق قاعده، در اثر اضافه شدن به ضمیر «ه» حذف شده است. این واژه در آیات 57 کهف(18) و 40 نبأ(78) و نیز واژه «یداک» در آیه 10 حج(22) از همین مقوله است.
بسته بودن دست کنایه از بخل و باز بودن آن کنایه از بخشندگی است؛ به آیه 29 اسراء(17) توجه فرمایید.