لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿۴﴾
تا مؤمنانِ نیک‌رفتار را پاداش دهد؛ آنان آمرزش و روزی فاخر دارند.428
سبأ (34)
4
وَ الَّذِينَ سَعَوْا فِي آياتِنا مُعاجِزِينَ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ ﴿۵﴾
و کسانی که در برابر آیات ما جبهه گرفتند(1)، مجازاتی دردناک [ناشی] از اضطراب خواهند داشت.428
سبأ (34)
5
به آیات 5 انبیاء(21) ، 4 و 5 فرقان(25) و 43 سبأ(همین سوره) توجّه فرمایید.
وَ يَرَى الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ هُوَ الْحَقَّ وَ يَهْدِي إِلى صِراطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿۶﴾
اهل دانش [به خوبی] می‌دانند: قرآنی که از جانب صاحب‌اختیارت بر تو نازل شده، حق است و به راه [خدای] فرا دست و شایسته ستایش(1) هدایت می‌کند.428
سبأ (34)
6
برای شناخت سریع‌تر راه خدا، به زیرنویس آیه 153 انعام(6) در مورد ده فرمان قرآنی مراجعه فرمایید.
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلى رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿۷﴾
و انکارورزان می‌گویند: آیا می‌خواهید مردی را به شما معرّفی کنیم که خبر می‌دهد: آنگاه که [پس از مرگ] سخت متلاشی شدید، به آفرینشی جدید بازمی‌آیید(1)؟!428
سبأ (34)
7
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 5 رعد(13) ، 49 و 98 اسراء(17) و 10 سجده(32) آمده است.
أَفْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَمْ بِهِ جِنَّةٌ بَلِ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ فِي الْعَذابِ وَ الضَّلالِ الْبَعِيدِ ﴿۸﴾
[می‌گویند] آیا دروغ به خدا نسبت داده(1) یا به نوعی جنون گرفتار شده است؟ [نه،] بلکه کسانی که به آخرت باور ندارند، در مجازات و گمراهی بی‌پایان قرار گرفته‌اند.429
سبأ (34)
8
به آیات 44-46 حاقه(69) توجّه فرمایید. ضمناً کلمه «اَفتَری» در اصل «اَاِفتَری» بوده که همزه وصل حذف شده و همزه استفهام به جای خود باقی مانده است.
أَ فَلَمْ يَرَوْا إِلى ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفاً مِنَ السَّماءِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِكُلِّ عَبْدٍ مُنِيبٍ ﴿۹﴾
آیا [انکارورزان] به آسمان و زمین در اطرافشان نمی‌نگرند [و نمی‌دانند که قادر به گریز از آن نیستند]؟ اگر بخواهیم آنان را در زمین فرو می‌بریم یا پاره‌هایی(1) از آسمان را بر سرشان می‌افکنیم. قطعاً در این [هشدار] برای هر بنده بازآینده [به درگاه خدا] نشانه‌ای است.429
سبأ (34)
9
کسَف: جمع کسفَه: قطعه.
وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ مِنَّا فَضْلاً يا جِبالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَ الطَّيْرَ وَ أَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ ﴿۱۰﴾
به داود از جانب خویش فضیلتی بزرگ بخشیدیم(1)؛ [و گفتیم] ای کوهها، [در تسبیح خدا] با او همآواز شوید(2)، و پرندگان را [در خدمتش گماشتیم(3)]، و آهن را برایش نرم گرداندیم،429
سبأ (34)
10
این فضیلت را در اواسط آیه 251 بقره(2) و آیه 20 ص(38) ملاحظه فرمایید.
برای توجیه افزوده، به آیه 18 ص(38) توجّه فرمایید.
برای توجیه افزوده، به آیه 79 انبیاء(21) توجّه فرمایید.
أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ وَ قَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۱۱﴾
[و گفتیم] که زِرِه‌های بلند با بافت منظّم بساز(1)، و به شایستگی عمل کنید که به آنچه می‌کنید بینا هستم.429
سبأ (34)
11
نکته ظریف در این آموزش این است که ابزار دفاعی مطرح است نه تهاجمی.
وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ غُدُوُّها شَهْرٌ وَ رَواحُها شَهْرٌ وَ أَسَلْنا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَ مِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ السَّعِيرِ ﴿۱۲﴾
و باد را در خدمت سلیمان [گماشتیم(1)] که صبحگاهان راه یکماهه را طی می‌کرد و عصرگاهان نیز راه یکماهه را(2)؛ و چشمه مس مذاب را برایش روان ساختیم؛ و گروهی از دیوان به فرمان صاحب‌اختیارش در خدمت او کار می‌کردند؛ و هر یک از آنها که از فرمان ما منحرف می‌شد، مجازات سوزانش می‌چشاندیم.429
سبأ (34)
12
این جمله در این آیه مجمل آمده، ولی در آیه 36 ص(38) کامل بیان شده است.
«غُدُوّ» مدّت صبح تا ظهر است و «رواح» ظهر تا غروب.
يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ مَحارِيبَ وَ تَماثِيلَ وَ جِفانٍ كَالْجَوابِ وَ قُدُورٍ راسِياتٍ اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُكْراً وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبادِيَ الشَّكُورُ ﴿۱۳﴾
آنها برای سلیمان هر چه می‌خواست، از محرابها(1) و مجسّمه‌ها(2) و ظروف بزرگ(3) در حدّ استخر و دیگهای(4) عظیمِ ثابت می‌ساختند؛ ای خاندان داود، در عمل سپاسگزار باشید؛ ولی اندکی از بندگان من سپاسگزارند.429
سبأ (34)
13
محاریب: جمع محراب: پرستشگاه.
تماثیل: جمع تمثال: مجسمه.
جوابِ اصل آن جوابی است: جمع جابیه: حوض.
قدور: جمع قِدر: دیگ.