هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ ﴿۳﴾
که هدایت و رحمتی است برای نیکوکاران؛411
لقمان (31)
3
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ ﴿۴﴾
همانان که نماز برپا می‌دارند و زکات می‌پردازند و به آخرت یقین دارند.411
لقمان (31)
4
أُولئِكَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۵﴾
آنان مورد هدایتی از صاحب‌اختیار خویش قرار گرفته‌اند و رستگارند.411
لقمان (31)
5
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ ﴿۶﴾
بعضی از مردم در پی گفتارِ بی‌پایه و اساس اند تا [دیگران را] ناآگاهانه از راه خدا گمراه سازند، و راه خدا را به استهزاء گیرند؛ آنان مجازاتی(1) ذلّت‌بار [در انتظار] دارند.411
لقمان (31)
6
برای توجیه ترجمه «عذاب» به مجازات، به زیرنویس آیه 46 انبیاء(21) مراجعه فرمایید.
وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِ آياتُنا وَلَّى مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْراً فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ ﴿۷﴾
چون آیات ما بر او خوانده شود، متکبّرانه روی برگرداند، گویی که آن را نشنیده است و در گوشهایش سنگینی است؛ او را از مجازاتی دردناک خبر بده(1).411
لقمان (31)
7
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 72 حج(22) و 16 محمّد(47) آمده است.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ ﴿۸﴾
و[لی] مؤمنانِ نیک‌رفتار باغهای پرنعمت بهشت را [در انتظار] دارند،411
لقمان (31)
8
خالِدِينَ فِيها وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۹﴾
[که] جاودانه در آن [به سر برند]؛ خدا [آن را] به درستی وعده داده است(1)؛ و او فرادست و فرزانه است.411
لقمان (31)
9
عبارت «وَعدَ اللّه حَقًّا» مخفف عبارت «وَعَدَ اللّه وَعدا حَقًّا» است. این عبارت در آیات 122 نساء(4) و 4 یونس(10) نیز آمده است.
خَلَقَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها وَ أَلْقى فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ ﴿۱۰﴾
آسمانها را بدون ستونهایی قابل رؤیت(1) آفرید و در زمین برای تغذیه شما(2) کوههای ثابت پی افکند و از هر [گونه] موجود زنده در آن پراکند؛ و از آسمان باران را فرستادیم و از هرگونه [گیاه] سودمندی در زمین رویاندیم.411
لقمان (31)
10
اشاره ظریفی به نیروی جاذبه است.
به زیرنویس اول آیه 15 نحل(16) توجّه فرمایید.
هذا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي ما ذا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ ﴿۱۱﴾
این آفرینش خداست، امّا به من نشان دهید دیگران چه آفریده‌اند(1)؟ حقیقت این است که آن ستمگران [شرک‌زده] در گمراهی آشکارند.411
لقمان (31)
11
برای روشن‌تر شدن، به آیه 17 نحل(16) توجّه فرمایید؛ ضمناً همین معنی و مفهوم در آیات 4 احقاف(46) و 73 حج(22) نیز آمده است.
وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۱۲﴾
لقمان(1) را دانشِ توأم با بینش دادیم [و توصیه کردیم] که: خدای را سپاس دار؛ هر که سپاس دارد، به سود خود اوست؛ و هر که کفران ورزد [به زیان او،(2)] که خدا بی‌نیاز و شایسته ستایش است.412
لقمان (31)
12
لقمان از شخصیتهای فرزانه عربستان قبل از اسلام است و سمت پیامبری نداشته است. و تاریخ زندگی‌اش روشن نیست.
برای توجیه افزوده به آیه 7 ابراهیم(14) توجّه فرمایید.