وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ مِنْ بَعْدِ ما أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ الْأُولى بَصائِرَ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ﴿۴۳﴾
پس از هلاک نسلهای پیشین(1)، به موسی کتاب دادیم که بصیرت(2) و هدایت و رحمتی برای مردم بود، بسا که پند پذیرند.
سوره قصص (28) آیه 43
صفحه
389
سوره
قصص (28)
آیه
43
1
به آیه 44 یونس(10) توجّه فرمایید. ضمناً واژه «قرون» علاوه بر زمان، به معنی «اهل زمان» نیز می‌باشد.
2
بصائر: جمع بصیرة: بینش.
وَ ما كُنْتَ بِجانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنا إِلى مُوسَى الْأَمْرَ وَ ما كُنْتَ مِنَ الشَّاهِدِينَ ﴿۴۴﴾
و آنگاه که به موسی فرمان [پیامبری] دادیم، تو در دامنه غربی [کوه طور] حضور نداشتی و شاهد ماجرا نبودی.
سوره قصص (28) آیه 44
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
44
وَ لكِنَّا أَنْشَأْنا قُرُوناً فَتَطاوَلَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ وَ ما كُنْتَ ثاوِياً فِي أَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِنا وَ لكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ ﴿۴۵﴾
ولی [پس از موسی] نسلهایی پدید آوردیم که عمرشان به درازا کشید [و قرنها از داستان موسی گذشت]؛ تو هم در میان مردم مدین مقیم نبودی که [از داستان مطّلع باشی و] آیات ما را [که بیانگر داستان او در آنجاست] بر مشرکین بخوانی، و لیکن ما بودیم که فرستنده [این آیات] بودیم.
سوره قصص (28) آیه 45
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
45
وَ ما كُنْتَ بِجانِبِ الطُّورِ إِذْ نادَيْنا وَ لكِنْ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أَتاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ﴿۴۶﴾
و آن دم که [به موسی] ندا دادیم، کنار کوه طور نبودی، ولی به عنوان رحمتی از جانب صاحب‌اختیارت [بر تو وحی رسید] تا گروهی را که قبل از تو هشداردهنده‌ای به سراغشان نیامده است، هشدار دهی، بسا که پند پذیرند.
سوره قصص (28) آیه 46
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
46
وَ لَوْ لا أَنْ تُصِيبَهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّنا لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَيْنا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ آياتِكَ وَ نَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۴۷﴾
اگرنه این بود که چون به سزای رفتار گذشته خود دچار آسیبی شوند، [حجّت آورند و] گویند: صاحب‌اختیارا، چرا رسولی بر ما نفرستادی تا آیات تو را پیروی کنیم و ایمان آوریم، [بدون اعزام پیامبر مجازاتشان می‌کردیم(1)].
سوره قصص (28) آیه 47
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
47
1
به آیه 165 نساء(4) توجّه فرمایید.
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ ﴿۴۸﴾
ولی هنگامی که [پیامبرِ] حق، از جانب ما به سراغشان آمد، [کفّار مکه از سر لجاج] گفتند: چرا مانند معجزات موسی به او داده نشده است؟ مگر [معاندانی نظیر آنان] در گذشته معجزات موسی را انکار نکردند؟ گفتند: [موسی و برادرش] دو جادوگر(1) همدستند و ما همه را انکار می‌کنیم.
سوره قصص (28) آیه 48
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
48
1
تعبیر به «سحران» با آنکه قاعدتا «ساحران» باید گفته شود، برای تأکید بیشتر است و این قاعده در زبان عرب معمول است.
قُلْ فَأْتُوا بِكِتابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدى مِنْهُما أَتَّبِعْهُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ ﴿۴۹﴾
بگو: اگر راست می‌گویید، کتابی هدایت بخش‌تر از این دو(1) از جانب خدا بیاورید تا من هم از آن پیروی کنم.
سوره قصص (28) آیه 49
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
49
1
تورات و قرآن.
فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿۵۰﴾
اگر پاسخ ندادند، بدان که فقط از هوای نفس خویش پیروی می‌کنند؛ و گمراه‌تر از آن کس که هوای نفس خویش را بدون [توجّه به] هدایت خدا پیروی کند، کیست؟ مسلّماً خدا ستمگران را هدایت نخواهد کرد.
سوره قصص (28) آیه 50
صفحه
390
سوره
قصص (28)
آیه
50
وَ لَقَدْ وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ﴿۵۱﴾
این گفتار را پیاپی بر ایشان عرضه کردیم، بسا که پند پذیرند.
سوره قصص (28) آیه 51
صفحه
391
سوره
قصص (28)
آیه
51
الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ يُؤْمِنُونَ ﴿۵۲﴾
[برخی از] کسانی که (1) قبل از قرآن به آنان کتاب داده‌ایم، به قرآن نیز ایمان می‌آورند.
سوره قصص (28) آیه 52
صفحه
391
سوره
قصص (28)
آیه
52
1
نه همه آنها، بلکه آن عدّه از مسیحیان که در آیات 83-85 مائده(5) معرّفی شده‌اند.