وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ ﴿۶﴾
مسلّماً این قرآن را از جانب فرزانه‌ای آگاه فرا می‌گیری.377
نمل (27)
6
إِذْ قالَ مُوسى لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ ناراً سَآتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُمْ بِشِهابٍ قَبَسٍ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ ﴿۷﴾
[به یاد آر] آنگاه(1) که موسی [در تاریکی صحرا] به خانواده‌اش گفت: من آتشی [از دور] دیدم؛ به زودی خبری از آن برای شما می‌آورم یا پاره آتشی که گرم شوید.377
نمل (27)
7
دو واژه «إذ» و «إذا» هر دو به معنی «هنگامی که» است، با این تفاوت که «اذ» مربوط به گذشته، و «اذا» مربوط به آینده می‌باشد.
فَلَمَّا جاءَها نُودِيَ أَنْ بُورِكَ مَنْ فِي النَّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ﴿۸﴾
چون به آتش رسید، ندایی برخاست که: مبارک باد آن که در آتش است و آن که پیرامون آن است(1)؛ و منزّه است خدای صاحب‌اختیار جهانیان(2).377
نمل (27)
8
آنکه درون آتش بوده، فرشته وحی و بیرون از آن، موسی‌ع بوده است؛ این نظر را تورات نیز به گونه‌ای تأیید می‌کند (سفر خروج، باب سوّم، سیمان 2).
در مورد ندایی که برخاست، مطلب کاملتر در آیات 12-15 طه(20) آمده است.
يا مُوسى إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۹﴾
ای موسی، بی‌گمان منم خدای فرا دست و فرزانه(1)،377
نمل (27)
9
ضمیر «إنّه» در این آیه و «إنّی» در آیه بعد، ضمیر شأن است و در ترجمه نمی‌آید؛ ضمیر شأن به منظور توجّه دادن به امر مهمّ در آغاز جمله آورده می‌شود.
وَ أَلْقِ عَصاكَ فَلَمَّا رَآها تَهْتَزُّ كَأَنَّها جَانٌّ وَلَّى مُدْبِراً وَ لَمْ يُعَقِّبْ يا مُوسى لا تَخَفْ إِنِّي لا يَخافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ ﴿۱۰﴾
چوبدست(1) خود را بیفکن؛ و چون موسی آن را دید که به سان ماری سبکخیز می‌خزد، واپس گریخت و برنگشت؛ [خدا گفت:] ای موسی، مترس که پیامبران در آستان من ترسی ندارند؛377
نمل (27)
10
«عصا» در زبان عربی به معنی چوبدستی است. آنچه در زبان فارسی به آن عصا می‌گویند در زبان عربی «مِنسَأه» نامیده می‌شود و یکبار در آیه 14 سبأ(34) آمده است.
إِلاَّ مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۱﴾
مگر کسی که مرتکب ظلمی شده باشد؛ آنگاه [حتّی او هم اگر] از پی بدی، به شایستگی تغییر روش دهد، [ایمن است(1)] که من آمرزگاری مهربانم.377
نمل (27)
11
به آیات 22 و 23 اعراف(7) ، 87 انبیاء(21) و 16 قصص(28) توجّه فرمایید.
وَ أَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ فِي تِسْعِ آياتٍ إِلى فِرْعَوْنَ وَ قَوْمِهِ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ ﴿۱۲﴾
دستت را به پهلوی خویش بر، تا سپید [و] بی‌آسیب خارج شود؛ [این] از جمله نُه معجزه‌ای است(1) برای [دعوت] فرعون و قومش که آنان گروهی منحرف بوده‌اند.377
نمل (27)
12
به بعضی از آنها در قرآن اشاره شده است؛ به آیات 60 بقره(2) ، 108 و 117 اعراف(7) ، 63 شعراء(26) و 12 نحل(27) توجّه فرمایید.
فَلَمَّا جاءَتْهُمْ آياتُنا مُبْصِرَةً قالُوا هذا سِحْرٌ مُبِينٌ ﴿۱۳﴾
ولی هنگامی که نشانه‌های روشن ما به آنان رسید، گفتند: این جادویی است آشکار.377
نمل (27)
13
وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوًّا فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ ﴿۱۴﴾
با آنکه در دل به آن یقین داشتند، از سر ستم و سرکشی انکار کردند؛ ببین سرانجام تبهکاران چگونه بود.377
نمل (27)
14
وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ وَ سُلَيْمانَ عِلْماً وَ قالاَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنا عَلى كَثِيرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۱۵﴾
به داود و سلیمان دانشی [وسیع(1)] دادیم، و گفتند: سپاس(2) خاصّ خداست که ما را بر بسیاری از بندگان با ایمان خویش برتری بخشید.377
نمل (27)
15
نوع دانش داود در آیات 20 ص(38) و 16 نمل(همین سوره) آمده است.
حمد در زبان عرب به معنای سپاس و ستایش - هر دو - آمده است؛ سپاس در برابر نعمت و ستایش در برابر کمالات ذاتی او. برای توضیح بیشتر به زیرنویس آیه 34 فاطر(35) مراجعه فرمایید.