لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَدْخُلُوا بُيُوتاً غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيها مَتاعٌ لَكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ ﴿۲۹﴾
گناهی بر شما نیست که به محلهای غیرمسکونی که کاری در آن دارید، درآیید؛ و خدا هر چه را آشکار و پنهان دارید، می‌داند.
سوره نور (24) آیه 29
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
29
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ ﴿۳۰﴾
به مردان با ایمان بگو: دیدگان خویش را [از نگاههای ناروا] فرو دارند(1) و پاکدامنی ورزند، که برای آنان شایسته‌تر است؛ مسلّماً خدا نسبت به رفتارشان آگاه است.
سوره نور (24) آیه 30
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
30
1
افعال «یغضّوا» و «یحفظوا» مجزوم به لام امر مقدر است و در اصل «لِیغضّوا» و «لِیحفظوا» بوده است. همچنین است «یغضُضنَ» و «یحفَظنَ» در آیه بعد.
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۳۱﴾
و [نیز] به زنان با ایمان بگو: دیدگان خویش را [از نامحرمان] فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور و آرایش خویش را جز آنچه [قهرا] ظاهر است، نمایان نکنند و باید روپوش‌های خود را بر سینه افکنند و زیور و آرایش خود را آشکار نکنند، جز برای شوهران و پدران یا پدرشوهران و فرزندان یا فرزندان شوهر و برادران یا پسران برادر(1) و پسران خواهر و زنان [معاشر]شان و یا زنان اسیری که در اختیارشان قرار گرفته است، یا وابستگانی که تمایل جنسی ندارند، یا کودکان(2) نابالغ؛ و چنان گام برندارند که زیور و زیباییهای نهانشان مورد توجّه قرار گیرد؛ ای ایمان‌آوردگان، همگی به درگاه خدا بازگردید، بسا که رستگار شوید.
سوره نور (24) آیه 31
صفحه
353
سوره
نور (24)
آیه
31
1
«بنی‌اخوانهنّ» در اصل «بنین اخوانهنّ» بوده، که «نون» آن به علت اضافه شدن، حذف شده است.
2
واژه «طفل» هم برای مفرد و هم برای جمع به کار می‌رود و در اینجا معنی جمع دارد.
وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى مِنْكُمْ وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ ﴿۳۲﴾
وابستگان مجرّدِ خود را همسر دهید و نیز مردان و زنان اسیری که در اختیار شما هستند و شایستگی دارند؛ اگر نیازمند باشند، خدا از افزون‌بخشی خود آنها را بی‌نیاز خواهد کرد؛ و خدا فراخی‌بخش و داناست.
سوره نور (24) آیه 32
صفحه
354
سوره
نور (24)
آیه
32
وَ لْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لا يَجِدُونَ نِكاحاً حَتَّى يُغْنِيَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ الَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ فَكاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْراً وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِي آتاكُمْ وَ لا تُكْرِهُوا فَتَياتِكُمْ عَلَى الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَنْ يُكْرِهْهُنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِنْ بَعْدِ إِكْراهِهِنَّ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۳۳﴾
کسانی که امکان ازدواج ندارند، باید خویشتن‌داری کنند تا خدا از افزون‌بخشی خود بی‌نیازشان گرداند؛ و از اسیران جنگی که در اختیار دارید، آنان که خواستار بازخرید و آزادی خویشند، اگر در وجودشان شایستگی سراغ دارید، بپذیرید و از مال خدا که به شما ارزانی داشته است، [برای تسهیل آزادی‌شان] به آنان ببخشید(1)؛ و زنان اسیری که در اختیار شما هستند، اگر پاکدامنی خواهند آنان را به زشتی سوق ندهید، تا بدین وسیله خواهان بهره زندگی دنیا باشید؛ و [اگر] کسی ایشان را برخلاف میلشان به زشتی سوق دهد، خدا پس از وادار شدنِ آنان، آمرزگاری است مهربان.
سوره نور (24) آیه 33
صفحه
354
سوره
نور (24)
آیه
33
1
اشاره به همان موضوع است که با عنوان «و فی الرقاب» در آیه 60 توبه(9) آمده است.
وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ مَثَلاً مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ ﴿۳۴﴾
به سوی شما آیاتی روشن و داستانی از زندگی پیشینیان شما و اندرزی برای پرواپیشگان نازل کردیم.
سوره نور (24) آیه 34
صفحه
354
سوره
نور (24)
آیه
34
اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فِيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِي زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ يَكادُ زَيْتُها يُضِيءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿۳۵﴾
خدا روشنی [بخشِ] آسمانها و زمین است؛ مَثَل نورش چون چراغدانی است حاوی چراغ، در حبابی بلورین همچون ستاره‌ای درخشان که از [عصاره] درخت مبارک(1) زیتونی فروغ می‌گیرد که نه خاوری است و نه باختری، و عصاره‌اش [از شدّت صفا] نزدیک است روشنی دهد، گرچه آتشی به آن نرسیده باشد؛ نوری است افزون بر نوری(2)؛ خدا هر که را خواهد، به نور خود(3) هدایت می‌کند(4)؛ و برای مردم مَثَلها می‌زند؛ و خدا به هر چیزی داناست؛
سوره نور (24) آیه 35
صفحه
354
سوره
نور (24)
آیه
35
1
به آیات 14 و 15 نجم(53) توجّه فرمایید.
2
تاکنون مفسّران در مورد جملات مبهم این آیه توضیح روشنی که به صورت دقیق مفهوم آن را بیان کند، ارائه نداده‌اند. به ترجمه و توضیح و زیرنویس آیه 7 آل‌عمران(3) توجّه فرمایید.
3
اشاره به همان نوری است که در آیات 122 انعام(6) و 22 زمر(39) و 28 حدید(57) آمده است.
4
به زیرنویس سوّم آیه 142 بقره(2) مراجعه فرمایید.
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ ﴿۳۶﴾
[نور آن چراغ] در خانه‌هایی است که خدا مقرّر داشته است که رفعت [مقام] یابد و نامش در آنها یاد شود، در آن [خانه]ها هر بامداد و شبانگاه او را تقدیس می‌کنند(1)،
سوره نور (24) آیه 36
صفحه
354
سوره
نور (24)
آیه
36
1
ذکر نام خدا در دو طرف روز صبح و شب در موارد مختلف دیگری نیز در قرآن مورد تأکید قرار گرفته است، مثل آیات 52 انعام(6) ، 205 اعراف(7) ، 28 کهف(18) ، 42 احزاب(33) ، 55 غافر(40) ، 9 فتح(48) و 25 انسان(76).
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ ﴿۳۷﴾
افرادی(1) که هیچ تجارت و داد و ستدی آنان را از یاد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات بازنمی‌دارد و از [محاسبه در] روزی که دلها و دیدگان، دگرگون شوند(2)، ترسانند.
سوره نور (24) آیه 37
صفحه
355
سوره
نور (24)
آیه
37
1
کلمه «رجال» در اینجا بنا به قاعده تغلیب به کار رفته است و اعم از زنان و مردان است.
2
منظور اضطراب است، مثل آیات 10 احزاب(33) و 18 غافر(40) ؛ ضمناً عبارت اخیر به بیان دیگر در آیات 8 و 9 نازعات(79) آمده است.
لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ ﴿۳۸﴾
تا خدا به قیاس بهترین اعمالشان آنان را پاداش دهد و از افزون‌بخشی خود بر پاداش آنان بیفزاید؛ و خدا هر که را بخواهد، بی‌دریغ روزی می‌بخشد.
سوره نور (24) آیه 38
صفحه
355
سوره
نور (24)
آیه
38