فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ وَهَبْنا لَهُ يَحْيى وَ أَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كانُوا يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ كانُوا لَنا خاشِعِينَ ﴿۹۰﴾
درخواستش را پذیرفتیم و یحیی را به او بخشیدیم و همسرش را [که نازا بود] شایسته [باروری] گردانیدیم(1)؛ آنان در نیکویی‌ها شتاب می‌ورزیدند و با امید [به رحمت] و ترس [از مجازات]، ما را [به نیایش] می‌خواندند، و در قبال ما فروتن بودند.329
انبیاء (21)
90
برای توجیه افزوده‌ها، به آیه 8 مریم(19) توجّه فرمایید.
وَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فِيها مِنْ رُوحِنا وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آيَةً لِلْعالَمِينَ ﴿۹۱﴾
و [به یاد آر] زنی را که پاکدامن بود و از روح خود در وجودش دمیدیم و او و فرزندش را آیتی برای جهانیان ساختیم.330
انبیاء (21)
91
إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ ﴿۹۲﴾
این [پیامبرانِ] شما گروهی یگانه‌اند و من صاحب‌اختیار شما هستم، پس مرا بندگی کنید.330
انبیاء (21)
92
وَ تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنا راجِعُونَ ﴿۹۳﴾
و[لی] دینشان را میان خود به تفرقه کشاندند؛ همه [برای حسابرسی] به پیشگاه ما بازمی‌گردند.330
انبیاء (21)
93
فَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلا كُفْرانَ لِسَعْيِهِ وَ إِنَّا لَهُ كاتِبُونَ ﴿۹۴﴾
و هر که در حال داشتن ایمان، نیکوکاری کند، تلاشش نادیده گرفته نخواهد شد(1)، و به سود او ثبت می‌کنیم.330
انبیاء (21)
94
در این رابطه به آیه 62 بقره(2) هم توجّه فرمایید.
وَ حَرامٌ عَلى قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها أَنَّهُمْ لا يَرْجِعُونَ ﴿۹۵﴾
و [بازگشت سکنه] شهری که آن را نابود کرده‌ایم، [به دنیا] ناشدنی است؛ آنان هرگز بازنخواهند گشت(1) [و فرصت توبه نخواهند داشت(2)].330
انبیاء (21)
95
اشاره به همان مفهومی است که به طور روشن‌تر در آیات 99 و 100 مؤمنون(23) آمده است.
برای توجیه افزوده، علاوه بر آیات 99 و 100 مؤمنون(23) ، به آیه 102 شعراء(26) توجّه فرمایید.
حَتَّى إِذا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ ﴿۹۶﴾
تا آنگاه که قید [اقوام فتنه‌گر] یأجوج و مأجوج گشوده شود و آنان از هر بلندی شتابان عبور کنند(1).330
انبیاء (21)
96
غالب مفسّران اتّفاق نظر دارند که منظور برپایی قیامت است و برقراری فتنه در جهان توسّط اقوام فتنه‌گر از علایم قیامت است. در سوره کهف هم اشاره‌ای به آزاد شدن این دو قوم فتنه‌گر در قیامت شده است. در عین حال باید گفت معنی و مفهوم آیه هنوز به درستی روشن نشده است.
وَ اقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذا هِيَ شاخِصَةٌ أَبْصارُ الَّذِينَ كَفَرُوا يا وَيْلَنا قَدْ كُنَّا فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا بَلْ كُنَّا ظالِمِينَ ﴿۹۷﴾
[در این هنگام] وعده راستین قیامت نزدیک می‌شود، آنگاه(1) دیدگان انکارورزان خیره خواهد ماند؛ [و می‌گویند:] وای بر ما که [نه فقط] از این [روز] در غفلت بودیم، بلکه ستمگر بودیم.330
انبیاء (21)
97
ضمیر «هی» در اینجا ضمیر شأن است و در ترجمه نمی‌آید؛ به زیرنویس آیه 1 توحید(112) مراجعه فرمایید.
إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَها وارِدُونَ ﴿۹۸﴾
شما و افرادی که به جای خدا بندگی[شان] می‌کنید، سوخت دوزخید، که در آن وارد خواهید شد.330
انبیاء (21)
98
لَوْ كانَ هؤُلاءِ آلِهَةً ما وَرَدُوها وَ كُلٌّ فِيها خالِدُونَ ﴿۹۹﴾
اگر اینان معبود [برحق] بودند، به دوزخ درنمی‌آمدند، و[لی] همه جاودانه در آن باقی خواهند ماند.330
انبیاء (21)
99