وَ أَلْقِ ما فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ ما صَنَعُوا إِنَّما صَنَعُوا كَيْدُ ساحِرٍ وَ لا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتى ﴿۶۹﴾
آنچه در دست توست بیفکن تا هر چه ساخته‌اند، ببلعد؛ ساخته‌های آنان نیرنگ جادوگر است و جادوگر هر جا که رود، رستگار نخواهد شد(1).316
طه (20)
69
اشاره به گفتار فرعونیان است که در آیه 64 طه(همین سوره) آمده است.
فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّداً قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هارُونَ وَ مُوسى ﴿۷۰﴾
جادوگران [بی‌اختیار] به سجده درافتادند و گفتند: به صاحب‌اختیار موسی و هارون ایمان آوردیم.316
طه (20)
70
قالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ وَ لَتَعْلَمُنَّ أَيُّنا أَشَدُّ عَذاباً وَ أَبْقى ﴿۷۱﴾
[فرعون] گفت: چگونه قبل از آنکه اجازه دهم به او ایمان آوردید؟ بی‌تردید او بزرگ شماست که شما را جادو آموخته است؛ دست و پای شما را به عکس یکدیگر قطع می‌کنم و شما را بر تنه‌های(1) درخت خرما به دار می‌آویزم، و خواهید دانست کدام یک از ما مجازاتش سخت‌تر و پاینده‌تر است.316
طه (20)
71
جُذوع: جمع جِذع: تنه و شاخه درخت. در مورد تهدیدهای شدید فرعون و استقامت ساحران، آیات 124 و 125 اعراف(7) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.
قالُوا لَنْ نُؤْثِرَكَ عَلى ما جاءَنا مِنَ الْبَيِّناتِ وَ الَّذِي فَطَرَنا فَاقْضِ ما أَنْتَ قاضٍ إِنَّما تَقْضِي هذِهِ الْحَياةَ الدُّنْيا ﴿۷۲﴾
گفتند: هرگز تو را بر نشانه‌های روشنی که به ما رسیده و [نیز بر] آن که ما را آفریده است، مقدّم نخواهیم داشت، پس هر چه خواهی حکم کن؛ تو فقط بر زندگی دنیا[ی ما] حکم می‌کنی.316
طه (20)
72
إِنَّا آمَنَّا بِرَبِّنا لِيَغْفِرَ لَنا خَطايانا وَ ما أَكْرَهْتَنا عَلَيْهِ مِنَ السِّحْرِ وَ اللَّهُ خَيْرٌ وَ أَبْقى ﴿۷۳﴾
ما به صاحب‌اختیارمان ایمان آوردیم تا لغزشها و جادویی را که ما را به اکراه به آن وادار کرده‌ای بر ما ببخشد؛ و [لطف] خدا بهتر و پاینده‌تر است.316
طه (20)
73
إِنَّهُ مَنْ يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِماً فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لا يَمُوتُ فِيها وَ لا يَحْيى ﴿۷۴﴾
بی‌گمان(1) هر که [بی‌ایمان و] بزهکار(2) نزد صاحب‌اختیار خویش بازآید، جزای او دوزخ است؛ در آنجا نه می‌میرد و نه زندگی می‌کند(3).316
طه (20)
74
ضمیر در «انه» ضمیر شأن است و در ترجمه نمی‌آید؛ به زیرنویس آیه 1 توحید(112) مراجعه فرمایید.
از نظر معنی و مفهوم «مجرم» در این آیه و توجیه افزوده، با آیه 31 فرقان(25) مقایسه فرمایید.
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیه 36 فاطر(35) آمده است.
وَ مَنْ يَأْتِهِ مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ الصَّالِحاتِ فَأُولئِكَ لَهُمُ الدَّرَجاتُ الْعُلى ﴿۷۵﴾
و آنان که مؤمن و نیکوکار به پیشگاه او بازآیند، درجاتی بلند(1) خواهند داشت؛316
طه (20)
75
عُلی: جمع عَلیاء مؤنث اعلی: بالا و بلند.
جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ ذلِكَ جَزاءُ مَنْ تَزَكَّى ﴿۷۶﴾
[در] باغهای جاویدان بهشت که نهرها در دامن آن جاری است، و جاودانه در آن به سر برند؛ این است پاداش هر کس که پاکی ورزد.316
طه (20)
76
وَ لَقَدْ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقاً فِي الْبَحْرِ يَبَساً لا تَخافُ دَرَكاً وَ لا تَخْشى ﴿۷۷﴾
به موسی وحی کردیم که بندگان مرا شبانه [از شهر] خارج کن، و [با اعجاز ما] راهی خشک برای آنان در رود [نیل] بگشای(1) که نه ترسی از تعقیب [فرعونیان] خواهی داشت و نه بیمی [از غرق شدن].317
طه (20)
77
چگونگی شکافتن آب و گشایش راه را در آیه 63 شعراء(26) ملاحظه فرمایید. ضمناً در زبان عرب، کلمات «بحر» و «یم» به معنای دریا، برای آبهای وسیع و رودهای بزرگ هم بکار می‌رود. در آیات متوالی 77 و 78، منظور از بحر و یم، رود نیل است.
فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ ما غَشِيَهُمْ ﴿۷۸﴾
فرعون با سپاهش از پی آنان تاخت و امواج رود [نیل] آنان را فروپوشاند.317
طه (20)
78