وَ لا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْباطِلِ وَ تَكْتُمُوا الْحَقَّ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۴۲﴾
و آگاهانه حق را به باطل میامیزید و آن را کتمان نکنید.7
بقره (2)
42
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ ﴿۴۳﴾
و نماز برپا دارید و زکات بدهید و با فروتنان هم آهنگ باشید.7
بقره (2)
43
أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَ أَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ ﴿۴۴﴾
آیا مردم را به نیکی فرا میخوانید و خود را از یاد میبرید(1)؟ حال آنکه کتاب [آسمانی] میخوانید؛ آیا خردورزی نمیکنید؟7
بقره (2)
44
به آیه 2 صف(61) توجّه فرمایید لم تقولون ما لا تفعلون.
وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعِينَ ﴿۴۵﴾
و [به هنگام مشکلات] از شکیبایی و نماز یاری جویید(1)؛ و البته این [امر] دشوار است، و[لی] نه برای فروتنان،7
بقره (2)
45
برای توجیه افزوده، این جمله را با آیه 39 ق(50) مقایسه فرمایید: فَاصبِر عَلی ما یقُولُونَ وَ سَبِّح بحَمدِ رَبِّک قَبلَ طُلُوع الشَّمسِ وَ قَبلُ الغُرُوب، مضمون مشابه در آیه 153 بقره(همین سوره).
الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُونَ ﴿۴۶﴾
همانان که یقین دارند به لقای صاحباختیار خویش نایل خواهند شد(1) و به پیشگاه او بازمیگردند.7
بقره (2)
46
منظور از «ظنّ» در اینجا و در آیه 249 بقره، یقین است؛ با بخش انتهایی آیه 4 بقره(2) مقایسه فرمایید.
يا بَنِي إِسْرائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ ﴿۴۷﴾
ای دودمان یعقوب، نعمت مرا که بر شما ارزانی داشتهام و شما را [به موهبت توحید] بر مردم [زمانه] برتری دادم، به خاطر آورید؛7
بقره (2)
47
وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ ﴿۴۸﴾
و بترسید از روزی که هیچ کس بلاگردان دیگری نشود(1) و هیچ شفاعت و امدادی از او پذیرفته نگردد و مجازات هیچ کس بازخرید نشود(2) و آدمیان مورد یاری قرار نگیرند(3).7
بقره (2)
48
به آیات 15 اسراء(17) و نیمه اوّل 18 فاطر(35) توجّه فرمایید: وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وزرَ أُخری.
به آیات 36 مائده(5) ، 18 رعد(13) و 47 زمر(39) توجّه فرمایید.
توضیح بیشتر این روز را در آیات 123 و 254 بقره(2) و 41 دخان(44) ملاحظه فرمایید.
وَ إِذْ نَجَّيْناكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذابِ يُذَبِّحُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ وَ فِي ذلِكُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ ﴿۴۹﴾
[به یاد آرید] آنگاه که شما را از [سلطه] فرعونیان نجات دادیم(1) که شما را به سختی آزار میدادند، پسرانتان را میکشتند و دخترانتان را زنده رها میکردند؛ و در این [دشواریها و نجات]، آزمونی بزرگ از جانب صاحباختیارتان بود؛8
بقره (2)
49
تحقّق بیان سرشار از توکل موسی است که در بحبوحه دشواریها، در حالی که به ظاهر هیچ روزنه امیدی وجود نداشت، خطاب به خاندان یعقوب اظهار داشت و در آیه 128 اعراف(7) آمده است.
وَ إِذْ فَرَقْنا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْناكُمْ وَ أَغْرَقْنا آلَ فِرْعَوْنَ وَ أَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿۵۰﴾
و هنگامی که رود [نیل] را به [خاطر ورود] شما شکافتیم(1)، آنگاه شما را نجات داده و فرعونیان را در برابر چشمانتان غرقه ساختیم(2)8
بقره (2)
50
برای چگونگی شکافتن آب و گشایش راه، به آیات 63 شعراء(26) و 77 طه(20) توجّه فرمایید؛ ضمناً در زبان عرب، «بحر» و «یم» به معنای دریا، برای آبهای وسیع و رودهای بزرگ هم بکار میرود و اینجا، منظور از بحر، رود نیل است.
شرح غرق شدن فرعونیان را در آیات 60-66 شعراء(26) ملاحظه فرمایید.
وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ ﴿۵۱﴾
و [با این وجود،] آنگاه که [برای نزول تورات] با موسی چهل شب میعاد نهادیم(1)، شما ستمگرانه در غیابش گوساله را [به پرستش] گرفتید(2)!8
بقره (2)
51
مجموعه سی شب و ده شب است؛ شرح جزئیات را در آیه 142 اعراف(7) ملاحظه فرمایید.
شرح کامل این ماجرا را در سوره طه(20) آیات 83 تا 98 ملاحظه فرمایید.