لِلَّذِينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنى وَ الَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ أُولئِكَ لَهُمْ سُوءُ الْحِسابِ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمِهادُ ﴿۱۸﴾
کسانی که [دعوت] صاحب‌اختیارشان را پذیرا شدند، [سرانجام] نیکویی دارند؛ و کسانی که [دعوت] او را پاسخ نداده‌اند، اگر دوبرابر آنچه در زمین است در اختیارشان باشد، [از وحشت مجازات] همه را فدای رهایی خویش کنند؛ آنان دشواری حساب را خواهند داشت، و جایگاهشان دوزخ است؛ و بد قرارگاهی است(1)251
رعد (13)
18
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 91 آل‌عمران(3) ، 36 مائده(5) ، 47 زمر(39) و 15 حدید(57) آمده است.
أَ فَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمى إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ ﴿۱۹﴾
آیا کسی که آگاهی دارد که آنچه از جانب صاحب‌اختیارت بر تو نازل شده است، حقیقت دارد، همچون کسی است که کور [دل] است؟ تنها خردمندانِ با خلوص پند می‌پذیرند؛252
رعد (13)
19
الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ لا يَنْقُضُونَ الْمِيثاقَ ﴿۲۰﴾
همانان که به پیمان الهی وفا می‌کنند و پیمان نمی‌شکنند؛252
رعد (13)
20
وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ يَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ ﴿۲۱﴾
و آنان که روابط [نیکوی خویشاوندی] را(1) که خدا به برقراری آن فرمان داده است، حفظ می‌کنند و از [تصوّر معصیت در مقابل] صاحب‌اختیارشان بیمناکند و از سختی حساب ترس دارند.252
رعد (13)
21
برای توجیه آنچه به جای موصول قرار داده‌ایم، به آیه 1 نساء(4) توجّه فرمایید.
وَ الَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ ﴿۲۲﴾
و کسانی که در جستجوی خشنودی صاحب‌اختیارشان شکیبایی می‌ورزند و نماز برپا می‌دارند و از آنچه روزیشان کرده‌ایم، در نهان و آشکار انفاق می‌کنند(1) و بدی را با نیکی دفع می‌کنند(2)، آنان هستند که نیک فرجامی خواهند داشت؛252
رعد (13)
22
انفاق نهان در مواردی که حفظ حرمت شخص ضروری است، و انفاق آشکار در مواردی که موجب تشویق و ترغیب دیگران گردد. در مورد انفاق نهان و آشکار، به آیات 271 و 274 بقره(2) و از جهت دیگر به آیه 254 بقره(2) توجه فرمایید.
به آیه 34 فصلت(41) و 54 قصص(28) توجّه فرمایید.
جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ الْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ ﴿۲۳﴾
[همان] باغهای جاویدان بهشت که به اتّفاق پدران [و مادران] و همسران و فرزندانِ صالحشان به آن درآیند(1) و فرشتگان از هر دری بر [ای پذیرایی] آنان وارد خواهند شد.252
رعد (13)
23
در میان صالحان اهل بهشت، نعمت روابط خانوادگی و خویشاوندی زمینی، محفوظ خواهد ماند، آیات 74 و 75 فرقان(25) ، 56 یس(36) ، 8 غافر(40) ، 70 زخرف(43) و 21 طور(52) را ملاحظه فرمایید.
سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ﴿۲۴﴾
[و گویند:] سلام بر شما به خاطر پایداری که کرده‌اید؛ و [به راستی] آسایش آخرت نیکوست.252
رعد (13)
24
وَ الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ﴿۲۵﴾
و کسانی که پیمان خدا را پس از بستن آن می‌شکنند(1) و روابط [نیکوی خویشاوندی] را(2) که خدا به برقراری آن فرمان داده است، می‌گسلند و در زمین تبهکاری می‌کنند، مورد نفرین [خدا و مردم] هستند و دشواری آخرت را [در انتظار] دارند.252
رعد (13)
25
اشاره به فرمان خدا و پیمان فطری است که در آیات 60 و 61 یس(36) و 172 اعراف(7) آمده است. به مضمون مشابه در آیه 27 بقره(2) توجه فرمایید.
برای توجیه آنچه به جای موصول قرار داده‌ایم، به آیه 1 نساء(4) توجّه فرمایید.
اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ وَ فَرِحُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلاَّ مَتاعٌ ﴿۲۶﴾
خداست که روزی را بر هر که بخواهد، فراخی بخشد و یا محدود گرداند؛ و [بیشتر مردم] به زندگی دنیا شادمانند؛ در حالی که زندگی دنیا در مقایسه با آخرت برخورداری ای [زودگذر] است.252
رعد (13)
26
وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنابَ ﴿۲۷﴾
انکارورزان می‌گویند: چرا معجزه‌ای از صاحب‌اختیارش بر او نازل نشده است؟؛ بگو: خدا هر که را بخواهد، گمراه می‌کند(1) و هر که [به سوی او] بازگردد، به سوی خویش هدایتش خواهد کرد.252
رعد (13)
27
به آیه 27 ابراهیم(14) و یضِلُّ اللّه الظّالمین توجّه فرمایید؛ در آیات 34 و 74 غافر(40) هم به ترتیب تصریح شده که خدا اسرافگران و انکارورزان را گمراه می‌کند. برای توضیح بیشتر آیه 142 بقره(2) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.