فَلَمَّا أَنْ جاءَ الْبَشِيرُ أَلْقاهُ عَلى وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيراً قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ ﴿۹۶﴾
و چون بشارت‌‌دهنده آمد و پیراهن را بر چهره او افکند، بینا گشت؛ [و] گفت: مگر به شما نگفتم از [تدبیر و قدرت] خدا چیزهایی می‌دانم که شما نمی‌دانید؟!
سوره یوسف (12) آیه 96
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
96
قالُوا يا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا كُنَّا خاطِئِينَ ﴿۹۷﴾
گفتند: ای پدر، در مورد گناهانمان برای ما آمرزش بخواه که خطاکار بوده‌ایم.
سوره یوسف (12) آیه 97
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
97
قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۹۸﴾
گفت: از [درگاهِ] صاحب‌اختیارم برای شما آمرزش خواهم خواست، که او بس آمرزگار و مهربان است.
سوره یوسف (12) آیه 98
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
98
فَلَمَّا دَخَلُوا عَلى يُوسُفَ آوى إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَ قالَ ادْخُلُوا مِصْرَ إِنْ شاءَ اللَّهُ آمِنِينَ ﴿۹۹﴾
و چون بر یوسف وارد شدند، پدر و مادرش را در کنار خود جای داد و گفت: با امنیت به مصر درآیید، ان شاءاللّه(1).
سوره یوسف (12) آیه 99
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
99
1
و این سرآغاز استقرار بنی‌اسرائیل در مصر بود.
وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً وَ قالَ يا أَبَتِ هذا تَأْوِيلُ رُءْيايَ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَعَلَها رَبِّي حَقًّا وَ قَدْ أَحْسَنَ بِي إِذْ أَخْرَجَنِي مِنَ السِّجْنِ وَ جاءَ بِكُمْ مِنَ الْبَدْوِ مِنْ بَعْدِ أَنْ نَزَغَ الشَّيْطانُ بَيْنِي وَ بَيْنَ إِخْوَتِي إِنَّ رَبِّي لَطِيفٌ لِما يَشاءُ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ ﴿۱۰۰﴾
پدر و مادر خود را بر تخت نشاند و همگان به خاطر او در حال ابراز فروتنی [به زمین] افتادند؛ آنگاه گفت: پدرم(1)، این تعبیر خواب پیشین من است(2) که صاحب‌اختیارم آن را تحقّق بخشید؛ و آنگاه که از زندان خارجم کرد و شما را، پس از فتنه گری شیطان میان من و برادرانم، از صحرا [به این منطقه] آورد، در حق من احسانِ [فراوان] کرد؛ بی‌گمان صاحب‌اختیار من در هر موردی که بخواهد باریک‌بین است؛ و اوست که دانا و فرزانه است.
سوره یوسف (12) آیه 100
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
100
1
کلمه «یا اَبَتِ» در اصل «یا ابی» است؛ در حالت ندا «یاء» متکلم را گاهی تبدیل به «تاء» می‌کنند. آیه 4 یوسف(همین سوره) نیز از همین مقوله است.
2
در رابطه با آیه 4 یوسف(همین سوره).
رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَ عَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ فاطِرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ ﴿۱۰۱﴾
صاحب‌اختیارا، بهره‌ای از فرمانروایی به من بخشیدی و پیش‌بینی نتیجه رویدادها و تعبیر خوابها را آموختی(1)؛ ای آفریننده آسمانها و زمین، تنها تو کارساز من در دنیا و آخرت هستی؛ جان مرا در حال تسلیم [در برابر خودت(2)] بگیر و به شایستگان ملحق فرما.
سوره یوسف (12) آیه 101
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
101
1
نمونه آن را در آیات 41 و 47-49 یوسف(همین سوره) ملاحظه فرمایید.
2
با بخش پایانی آیه 71 انعام(6) مقایسه فرمایید.
ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَ ما كُنْتَ لَدَيْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوا أَمْرَهُمْ وَ هُمْ يَمْكُرُونَ ﴿۱۰۲﴾
این [سرگذشت] از اخبار غیب است که بر تو وحی می‌کنیم؛ و هنگامی که [آن برادرانِ نابکار] دسیسه‌کنان همداستان شدند(1)، در کنارشان حضور نداشتی.
سوره یوسف (12) آیه 102
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
102
1
به آیات 15-18 یوسف(همین سوره) توجّه فرمایید.
وَ ما أَكْثَرُ النَّاسِ وَ لَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ ﴿۱۰۳﴾
و[لی] بیشتر مردم هرچند تو اصرار داشته باشی، ایمان نمی‌آورند(1).
سوره یوسف (12) آیه 103
صفحه
247
سوره
یوسف (12)
آیه
103
1
ابتدا به آیه 56 قصص(28) و بعد به آیه 50 همان سوره توجّه فرمایید.
وَ ما تَسْئَلُهُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ ﴿۱۰۴﴾
و تو هیچ پاداشی بر این [پیام] از آنان نمی‌خواهی؛ قرآن جز یادآوری برای جهانیان نیست.
سوره یوسف (12) آیه 104
صفحه
248
سوره
یوسف (12)
آیه
104
وَ كَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْها وَ هُمْ عَنْها مُعْرِضُونَ ﴿۱۰۵﴾
و چه بسیار نشانه‌ها[یی از الوهیت خدا] در آسمانها و زمین هست که به حال اعراض از کنارش می‌گذرند(1).
سوره یوسف (12) آیه 105
صفحه
248
سوره
یوسف (12)
آیه
105
1
مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیه 46 یس(36) آمده است؛ به آیه 101 یونس(10) هم توجّه فرمایید.