قالُوا يا نُوحُ قَدْ جادَلْتَنا فَأَكْثَرْتَ جِدالَنا فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿۳۲﴾
گفتند: ای نوح، با ما به مجادله برخاستی و جدال را از حد گذراندی؛ اگر راست میگویی مجازاتی را که به ما وعده میدهی پیش آر(1).225
هود (11)
32
اقوام دیگر نیز همین درخواست را از پیامبرانشان داشتند؛ این درخواستها در مورد قوم صالح در آیه 77 اعراف(7) و در مورد قوم شعیب در آیه 187 شعراء(26) و در مورد قوم لوط در آیه 29 عنکبوت(29) و در مورد قوم هود در آیه 22 احقاف(46) و در مورد مشرکین مکه در آیات 32 انفال(8) و 16 ص(38) آمده است.
قالَ إِنَّما يَأْتِيكُمْ بِهِ اللَّهُ إِنْ شاءَ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ ﴿۳۳﴾
گفت: فقط خدا اگر اراده کند، آن [مجازات] را پیش میآورد، و [او را] به تنگ نخواهید آورد.225
هود (11)
33
وَ لا يَنْفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَكُمْ إِنْ كانَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۳۴﴾
اگر خدا بخواهد شما را به راه تباهی واگذارد(1)، اندرز [هایی] که به تمایل خودم بدهم، سودی به حالتان نخواهد داشت؛ او صاحباختیار شماست؛ و به پیشگاه او بازگردانده میشوید.225
هود (11)
34
به آیه 27 ابراهیم(14) و یضل اللّه الظالمین توجّه فرمایید.
أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرامِي وَ أَنَا بَرِيءٌ مِمَّا تُجْرِمُونَ ﴿۳۵﴾
مگر میگویند قرآن را خودش جعل کرده است(1)؛ بگو؛ اگر من آن را جعل کرده باشم، وبال گناهم به عهده من است، و من از بزهکاریهای شما مبَرا هستم.225
هود (11)
35
به زیرنویس اوّل آیه 13 هود(همین سوره) توجّه فرمایید.
وَ أُوحِيَ إِلى نُوحٍ أَنَّهُ لَنْ يُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِكَ إِلاَّ مَنْ قَدْ آمَنَ فَلا تَبْتَئِسْ بِما كانُوا يَفْعَلُونَ ﴿۳۶﴾
به نوح وحی شد که جز آنان که [تاکنون] ایمان آوردهاند، هرگز کسی از قوم تو ایمان نخواهد آورد، پس از آنچه میکردند اندوهگین مباش.225
هود (11)
36
وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا وَ لا تُخاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ ﴿۳۷﴾
و کشتی را زیر نظر ما و طبق وحی ما بساز و درباره ستمگران از من درخواستی مکن، که همه غرق خواهند شد.225
هود (11)
37
وَ يَصْنَعُ الْفُلْكَ وَ كُلَّما مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌ مِنْ قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ قالَ إِنْ تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَما تَسْخَرُونَ ﴿۳۸﴾
[نوح] کشتی را میساخت و هر گاه که سران قومش بر او میگذشتند، تمسخر میکردند. [نوح می] گفت: اگر ما را تمسخر میکنید، ما هم [به موقع خود] همین گونه شما را تمسخر خواهیم کرد.226
هود (11)
38
فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ يَأْتِيهِ عَذابٌ يُخْزِيهِ وَ يَحِلُّ عَلَيْهِ عَذابٌ مُقِيمٌ ﴿۳۹﴾
به زودی خواهید دانست که کیست آنکه مجازاتی بدو رسد که رسوایش کند و مجازاتی پاینده بر او فرود آید.226
هود (11)
39
حَتَّى إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيها مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَ أَهْلَكَ إِلاَّ مَنْ سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلاَّ قَلِيلٌ ﴿۴۰﴾
چون فرمان ما فرارسید و چشمه(1) فوران کرد، گفتیم: از هر یک [از دامها] یک زوج [نر و ماده(2)] همراه خانوادهات در کشتی بردار، به جز کسی که فرمان مجازات در مورد او از قبل مقدّر شده است(3) و [نیز] ایمان آوردهها را [در کشتی سوار کن]؛ و جز عدّه کمی به او ایمان نیاورده بودند.226
هود (11)
40
معنی و مفهوم «تنّور» در این آیه به درستی روشن نیست، ولی در آیه 12 قمر(54) ، سطح زمین مطرح شده است؛ از این مقایسه به نظر میرسد منظور چشمه بزرگی است. ضمناً واژه «تنور» در فارسی و عربی یکسان است ولی در عربی واژه دیگری هم دارد که «وَطیس» میگویند.
به زیرنویس اوّل آیه 143 انعام(6) توجّه فرمایید.
همسر و یکی از فرزندانش؛ وضع همسر نوح در آیه 10 تحریم(66) بیان شده است و فرزندش در آیه 46 هود(همین سوره)؛ ضمناً برای روشن شدن معنی و مفهوم «قول» در اینجا، با آیه 16 اسراء(17) مقایسه فرمایید؛ منظور فرمان مجازات خداست که در آیات 18 اعراف(7) ، 43 حجر(15) و 85 ص(38) آمده است.
وَ قالَ ارْكَبُوا فِيها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۴۱﴾
[نوح] گفت: در کشتی سوار شوید و حرکت و توقّفش با نام [و خواست] خداست، که صاحباختیار من به راستی آمرزگار و مهربان است.226
هود (11)
41