كَلاَّ إِذا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿۲۱﴾
هان؛ آنگاه که زمین به سختی و شدّت در هم کوفته شود،593
فجر (89)
21
وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿۲۲﴾
و [فرمان(1)] صاحب‌اختیارت فرا رسد و فرشتگان صف‌زده حضور یابند؛593
فجر (89)
22
برای توجیه افزوده، به نیمه دوّم آیه 19 انفطار(82) و الامر یومئذ للّه و نیز آیه 33 نحل(16) توجّه فرمایید.
وَ جِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّى لَهُ الذِّكْرى ﴿۲۳﴾
در آن روز، دوزخ [برابر بزهکاران] آورده شود(1)، در چنین روزی انسان به خود آید(2)، امّا چه سود؟!593
فجر (89)
23
در مورد بهشتیان نیز همین معنی در آیه 90 شعراء(26) آمده است. ضمناً بنا بر قاعده، فعل ماضی در آغاز کلام آیات 21 و 22، معنی مضارع می‌دهد، مانند آیه 43 اعراف(7) و 24 حج(22).
به آیه 27 فرقان(25) توجّه فرمایید.
يَقُولُ يا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَياتِي ﴿۲۴﴾
[با حسرت] گوید: کاش برای حیات [ابدی ا] م(1) پیش اندیشی کرده بودم؛594
فجر (89)
24
به آیات 64 عنکبوت(29) و 7 روم(30) توجّه فرمایید.
فَيَوْمَئِذٍ لا يُعَذِّبُ عَذابَهُ أَحَدٌ ﴿۲۵﴾
در آنروز کسی [جز خودش] موجب مجازات و دربند شدن او نشود(1).594
فجر (89)
25
به آیه 44 یونس(10) « إِنَّ اللَّهَ لا یَظلِمُ النَّاسَ شَیئاً وَ لکِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُم یَظلِمُونَ » که مضمون آن در 8 آیه دیگر نیز تکرار شده است توجّه فرمایید، همچنین آیه 39 اعراف(7) « فَذُوقُوا العَذابَ بِما کُنتُم تَکسِبُون» و نیز آیه 52 یونس(10) «هَل تُجزَونَ إِلاَّ بِما کُنتُم تَکسِبُون».
وَ لا يُوثِقُ وَثاقَهُ أَحَدٌ ﴿۲۶﴾
ترجمه این آیه، در آیه قبل ادغام شده است.594
فجر (89)
26
يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿۲۷﴾
ای نفس آرام و مطمئن(1)،594
فجر (89)
27
به آیه 28 رعد(13) توجّه فرمایید؛ ضمناً عکس این وضعیت را در مورد افراد بی‌پرهیز در آیات 8 و 9 نازعات(79) ملاحظه فرمایید.
ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً ﴿۲۸﴾
به سوی صاحب‌اختیارت بازگرد؛ خشنود و مورد پسند؛594
فجر (89)
28
فَادْخُلِي فِي عِبادِي ﴿۲۹﴾
در صف بندگان [خاصّ] من داخل شو،594
فجر (89)
29
وَ ادْخُلِي جَنَّتِي ﴿۳۰﴾
و به بهشت من درآی(1).594
فجر (89)
30
در آیات 27-30 به خاطر مؤنث بودن واژه «نفس» همه ضمیرها مؤنث آمده. عکس این حالت در آیات 73 هود(11) و 33 احزاب(33) آمده است.