وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً ﴿۳﴾
و از جایی که گمان نمی‌بَرَد، روزی‌اش عطا می‌کند؛ و هر که بر خدا توکل کند(1)، خدا برایش کافی است؛ خدا فرمان خود را به موقعِ اجرا می‌گذارد؛ و مسلّماً برای هر چیز، اندازه [و نظمی] مقرّر داشته است.
سوره طلاق (65) آیه 3
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
3
1
برای روشن شدن معنی و مفهوم «توکل»، به زیرنویس آیه 29 ملک(67) مراجعه فرمایید.
وَ اللاَّئِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِنْ نِسائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلاثَةُ أَشْهُرٍ وَ اللاَّئِي لَمْ يَحِضْنَ وَ أُولاتُ الْأَحْمالِ أَجَلُهُنَّ أَنْ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْراً ﴿۴﴾
همسران شما که از دوره ماهانه ناامیدند، ولی مطمئن نیستید و نیز آنان که هنوز دوره ماهانه به خود ندیده‌اند، عدّه طلاقشان سه ماه است؛ و پایان عدّه زنان باردار وضع حمل ایشان است؛ و هر که از خدا پروا کند، خدا در کارش آسانی پدید می‌آورد.
سوره طلاق (65) آیه 4
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
4
ذلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنْزَلَهُ إِلَيْكُمْ وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُعْظِمْ لَهُ أَجْراً ﴿۵﴾
این، فرمان خداست که بر شما نازل کرده است؛ و هر که از خدا پروا کند، بدیهایش را می‌زداید(1) و پاداش او را بزرگ گرداند.
سوره طلاق (65) آیه 5
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
5
1
به زیرنویس آیه 7 عنکبوت(29) مراجعه فرمایید.
أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَ إِنْ كُنَّ أُولاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ أْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ تَعاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرى ﴿۶﴾
همسران مطلّقه خود را در محلّ سکونت خود، با استفاده از امکانات خویش اسکان دهید و برای اینکه عرصه را بر آنان تنگ کنید، آزارشان مرسانید؛ و اگر باردار هستند، تا هنگام وضع حمل نفقه ایشان را بدهید؛ و اگر [کودک را] به خواست شما شیر می‌دهند، پاداششان را بپردازید؛ و بین خود به شایستگی توافق کنید؛ و اگر هماهنگی نداشتید، [زن] دیگری [فرزند را] به درخواست شوهر شیر دهد.
سوره طلاق (65) آیه 6
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
6
لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللَّهُ لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ ما آتاها سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً ﴿۷﴾
فراخدست باید از دارایی خود [برای شیر دادن فرزند] هزینه کند؛ و هر که روزی‌اش محدود باشد، در آن [حدّ] که خدا به او داده است، هزینه کند؛ خدا هیچ کس را جز به اندازه توانی که به او داده است، تکلیف نمی‌کند؛ و پس از سختی، آسانی پدید می‌آورد.
سوره طلاق (65) آیه 7
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
7
وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِهِ فَحاسَبْناها حِساباً شَدِيداً وَ عَذَّبْناها عَذاباً نُكْراً ﴿۸﴾
چه بسیار [مردم] شهرها که از فرمان صاحب‌اختیارشان و رسولان او سر باز زدند و از آنان به سختی حساب کشیدیم، و به مجازاتی دشوار گرفتارشان کردیم(1)؛
سوره طلاق (65) آیه 8
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
8
1
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 17 اسراء(17) ، 11 انبیاء(21) و 45 حج(22) آمده است.
فَذاقَتْ وَبالَ أَمْرِها وَ كانَ عاقِبَةُ أَمْرِها خُسْراً ﴿۹﴾
تا وبال عمل خود را چشیدند و سرانجام کارشان خسران بود.
سوره طلاق (65) آیه 9
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
9
أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذاباً شَدِيداً فَاتَّقُوا اللَّهَ يا أُولِي الْأَلْبابِ الَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْراً ﴿۱۰﴾
[در آخرت نیز] خدا مجازات سختی برای آنان آماده کرده است، پس ای خردمندان(1) با ایمان، در برابر خدا پروا کنید(2)؛ که خدا مایه تذکر برای [هدایت] شما نازل کرده است،
سوره طلاق (65) آیه 10
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
10
1
«اولی» به معنی دارندگان، صاحبان، جمع است و مفرد آن می‌شود «ذو».
2
تقوی همان نیروی تسلّط بر نفس و کنترل آن در برابر تمایلات نفس است. معنی دقیق تقوی، خویشتن‌بانی است.
رَسُولاً يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِ اللَّهِ مُبَيِّناتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ يَعْمَلْ صالِحاً يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقاً ﴿۱۱﴾
رسولی [فرستاد] که آیات روشنگر خدا را بر شما می‌خواند تا مؤمنانِ نیک‌رفتار را از تاریکیها به سوی روشنایی رهسپار گرداند؛ و هر که به خدا ایمان آورد و به شایستگی عمل کند، خدا او را به باغهایی [از بهشت] درآورد که نهرها در دامن آن جاری است و جاودانه در آن به سر خواهد برد؛ به راستی خدا روزی را برای او نیکو گردانیده است.
سوره طلاق (65) آیه 11
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
11
اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْماً ﴿۱۲﴾
خداست که هفت آسمان(1) را آفرید و از زمین نیز همانند آنها [طبقات مختلفی مقرّر داشت]؛ امر خدا بر گستره آسمانها و زمین فرود می‌آید، [این حقایق را بیان کردیم] تا بدانید خدا بر هر کاری تواناست، و دانش او به هر چیزی احاطه دارد.
سوره طلاق (65) آیه 12
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
12
1
عدد هفت در قرآن به عنوان عدد تکثیر نیز به کار رفته است؛ از این نظر به آیه 27 لقمان(31) توجّه فرمایید.