أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوى ثُمَّ يَعُودُونَ لِما نُهُوا عَنْهُ وَ يَتَناجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ وَ إِذا جاؤُكَ حَيَّوْكَ بِما لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَ يَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْ لا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِما نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿۸﴾
آیا توجّه نکرده‌ای به کسانی که از سخنان درگوشی [در مخالفت با رسول] نهی شده‌اند، ولی به آنچه نهی شده‌اند، بازمی‌گردند و به [منظور] گناه و تجاوز و نیز نافرمانی از رسول، با یکدیگر به نجوا می‌پردازند و چون به حضور تو آیند، با تو سلام و درود می‌گویند، نه به آن شیوه که خدا به تو درود گفته است(1)، و با خود می‌گویند: [اگر این مرد پیامبر خداست] چرا خدا ما را به خاطر گفتار [تمسخرآمیز]مان مجازات نمی‌کند(2)؟ دوزخ که به آن درمی‌آیند برای آنان کافی است؛ و بد سرانجامی است.
سوره مجادله (58) آیه 8
صفحه
543
سوره
مجادله (58)
آیه
8
1
به جای «السّلام علیک» می‌گفتند: «السّام علیک»، به معنی «دشواری و خستگی بر تو باد».
2
آیات 60 و 61 احزاب(33) در مورد همین دورویان و بیماردلان نازل شده است.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا تَناجَيْتُمْ فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ وَ تَناجَوْا بِالْبِرِّ وَ التَّقْوى وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۹﴾
ای ایمان‌آوردگان، اگر نجوا می‌کنید، به منظور ارتکاب گناه و تجاوز و نیز نافرمانی از رسول با یکدیگر نجوا نکنید، بلکه درباره نیکی و تقوا نجوا کنید؛ و در برابر خدایی که به پیشگاه او احضار می‌شوید(1)، پروا نمایید.
سوره مجادله (58) آیه 9
صفحه
543
سوره
مجادله (58)
آیه
9
1
برای توجیه ترجمه «حشر» به بخش آخر آیه 61 قصص(28) توجّه فرمایید.
إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۰﴾
عامل نجوا [های ناهنجار،(1)] شیطان است تا مؤمنان را پریشان خاطر کند، در حالی که بدون خواست خدا هیچ زیانی به آنان نمی‌رساند؛ پس مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند(2).
سوره مجادله (58) آیه 10
صفحه
543
سوره
مجادله (58)
آیه
10
1
البته نه هر نجوایی؛ برای توجیه افزوده، به آیه 114 نساء(4) توجّه فرمایید.
2
برای روشن شدن معنی و مفهوم «توکل» به زیرنویس آیه 48 احزاب(33) مراجعه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَ إِذا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۱۱﴾
ای ایمان‌آوردگان(1)، هرگاه(2) از شما خواستند که در مجالس جای را [بر دیگران] بگشایید، [بی‌درنگ] بگشایید تا خدا هم کار شما را گشایش دهد؛ و هرگاه گفتند: برخیزید، [بی‌درنگ] برخیزید تا خدا [مقامِ] افراد با ایمان و اهل دانش، از شما را به درجاتی بالا برد؛ و خدا به آنچه می‌کنید آگاه است.
سوره مجادله (58) آیه 11
صفحه
543
سوره
مجادله (58)
آیه
11
1
به زیرنویس آیه 29 نساء(4) و زیرنویس اول آیه 267 بقره(2) مراجعه فرمایید.
2
دو واژه «إذ» و «إذا» هر دو به معنی «هنگامی که» است، با این تفاوت که «اذ» مربوط به گذشته، و «اذا» مربوط به آینده می‌باشد.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا ناجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقَةً ذلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ أَطْهَرُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۱۲﴾
ای ایمان‌آوردگان، هر گاه می‌خواهید با رسول خصوصی صحبت کنید، قبل از آن [در راه خدا] انفاق کنید؛ این برای شما بهتر و شایسته‌تر است؛ و اگر امکان انفاق نداشتید، خدا آمرزگاری است مهربان.
سوره مجادله (58) آیه 12
صفحه
544
سوره
مجادله (58)
آیه
12
أَ أَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ اللَّهُ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ ﴿۱۳﴾
آیا از انفاق قبل از مذاکرات خصوصی هراسان شدید؟ اکنون که نکردید و خدا هم [به رحمت خویش] بر شما بازگشت، به نماز و زکات و اطاعت خدا و رسولش بپردازید؛ و خدا از اعمالی که می‌کنید آگاه است.
سوره مجادله (58) آیه 13
صفحه
544
سوره
مجادله (58)
آیه
13
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ ﴿۱۴﴾
آیا توجّه نکرده‌ای به کسانی که گروهی را که خدا بر آنان خشمگین است، به دوستی گرفتند(1)؛ [در واقع] آنان نه از شما هستند، نه از ایشان(2)، و آگاهانه به دروغ سوگند یاد می‌کنند.
سوره مجادله (58) آیه 14
صفحه
544
سوره
مجادله (58)
آیه
14
1
به آیه 11 حشر(59) توجّه فرمایید.
2
به آیه 143 نساء(4) توجّه فرمایید.
أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذاباً شَدِيداً إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۱۵﴾
خدا برای آنان مجازاتی سخت آماده کرده است؛ به راستی رفتار زشتی داشتند.
سوره مجادله (58) آیه 15
صفحه
544
سوره
مجادله (58)
آیه
15
اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ ﴿۱۶﴾
سوگندهای خویش را سپری قرار داده‌اند(1) [برای پوشش نیاتشان] و [مردم را] از راه خدا بازداشتند(2)، از این روی مجازاتی ذلّت‌بار [در انتظار] دارند.
سوره مجادله (58) آیه 16
صفحه
544
سوره
مجادله (58)
آیه
16
1
نمونه‌های آن را در آیات 62 و 74 و 95 توبه(9) ملاحظه فرمایید.
2
نمونه‌های آن را در آیات 156 و 168 آل‌عمران(3) و 18 احزاب(33) ملاحظه فرمایید.
لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ ﴿۱۷﴾
هرگز اموال و فرزندانشان در برابر خدا به هیچ وجه به حالشان سودمند نخواهد بود(1)؛ آنان جاودانه دوزخی‌اند.
سوره مجادله (58) آیه 17
صفحه
544
سوره
مجادله (58)
آیه
17
1
پاسخ گفتار جاهلانه آنان است که در آیات 35 و 36 کهف(18) و 35 سبأ(34) آمده است.