سابِقُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها كَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۲۱﴾
برای نیل به آمرزشِ صاحباختیار خویش و بهشتی سبقت جویید که گستره آن همچون گستره آسمان و زمین است، و برای کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آوردهاند، آماده شده است؛ این افزونبخشی خداست، آن را به هر که خواهد [و شایسته بداند]، عطا میکند(1)؛ و خدا افزونبخشی بیحدّ دارد.540
حدید (57)
21
خواست خدا در این موارد قانونمند است و بستگی به روش خود انسانها دارد؛ به آیات 47 احزاب(33) و 26 شوری(42) توجّه فرمایید.
ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلاَّ فِي كِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ ﴿۲۲﴾
هیچ آسیبی در زمین و یا در وجود شما روی نخواهد داد، مگر آنکه قبل از ایجادش در دفتر [علم ما] رقم خورده(1)؛ که این بر خدا آسان است.540
حدید (57)
22
مفهوم آیه به بیان دیگر در آیات 155 بقره(2) و 51 توبه(9) آمده است.
لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ ﴿۲۳﴾
[این نکته را توجّه دادیم] تا بر آنچه از دستتان رفته است، افسوس نخورید و بدانچه به شما داده است، سرمست مشوید؛ که خدا هر متکبّر فخرفروشی را دوست ندارد؛540
حدید (57)
23
الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ مَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿۲۴﴾
همان کسانی که بخل میورزند و مردم را به بخل فرا میخوانند؛ و هر که [از انفاق] روی برتابد، [بداند که] خدا بینیاز و شایسته ستایش است.540
حدید (57)
24
لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ ﴿۲۵﴾
رسولان خویش را با نشانههای روشن فرستادیم و همراهشان کتاب و میزانِ [تشخیص حق از باطل] نازل کردیم(1) تا مردم به عدالت برخیزند؛ و آهن [و سایر فلزات] را پدید آوردیم که در آن سختی شدید و منافعی برای مردم هست، تا [مورد استفاده قرار دهید] و خدا کسانی را که او و رسولانش را بیتظاهر یاری میکنند، بشناسد؛ که خدا نیرومندی است فرا دست.541
حدید (57)
25
به بیان دیگر در آیه 17 شوری(42) آمده است.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهِيمَ وَ جَعَلْنا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْكِتابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ ﴿۲۶﴾
نوح و ابراهیم را [به رسالت] فرستادیم و در میان فرزندانشان [موهبتِ] پیامبری و کتاب را مقرّر داشتیم؛ برخی از آنان راه یافتند و بسیاری از آنان منحرف شدند.541
حدید (57)
26
ثُمَّ قَفَّيْنا عَلى آثارِهِمْ بِرُسُلِنا وَ قَفَّيْنا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَ آتَيْناهُ الْإِنْجِيلَ وَ جَعَلْنا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً وَ رَهْبانِيَّةً ابْتَدَعُوها ما كَتَبْناها عَلَيْهِمْ إِلاَّ ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ فَما رَعَوْها حَقَّ رِعايَتِها فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ ﴿۲۷﴾
از پی آنان رسولان [دیگر]مان و سپس عیسی فرزند مریم را پیاپی فرستادیم و انجیل را به او عطا نمودیم، و در دل پیروانش رأفت و مهربانی نهادیم؛ ولی ترک دنیا را که بدعت نهادند - و ما بر آنان مقرّر نداشته بودیم - [هدفشان] تنها طلب خشنودی خدا بود امّا آن گونه که شایسته آن بود، رعایتش نکردند(1)؛ آنگاه پاداش مؤمنانشان را عطا کردیم، ولی بسیاری از آنان منحرف بودند.541
حدید (57)
27
«رهبانیت» در آغاز به معنی ترس از خدا و بیتوجّهی نسبت به دنیا بود ولی تدریجاً جنبه کنارهگیری از اجتماع و ترک ازدواج و پشت پا زدن به نعمتهای دنیا را پیدا کرد که مغایر با عقل سلیم میباشد.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿۲۸﴾
ای ایمانآوردگان، در برابر خدا پروا کنید(1) و به رسولش [خالصانه] ایمان آورید تا خدا رحمت خویش را دو بار(2) بر شما ارزانی دارد و برای شما نوری پدید آورد که در پرتو آن گام بردارید(3) و شما را ببخشاید؛ که خدا آمرزگاری است مهربان؛541
حدید (57)
28
تقوی همان نیروی تسلّط بر نفس و کنترل آن در برابر تمایلات نفس است. معنی دقیق تقوی، خویشتنبانی است.
به آیه 201 بقره(2) توجّه فرمایید.
به آیه 122 انعام(6) توجّه فرمایید.
لِئَلاَّ يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتابِ أَلاَّ يَقْدِرُونَ عَلى شَيْءٍ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ أَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۲۹﴾
[این توضیح را دادیم] تا اهلکتاب نپندارند(1) که [مؤمنان] به افزونبخشی خدا دسترسی ندارند(2) و اینکه [آگاه باشند که] تمامی برتری به دست خداست و به هر که خواهد [و شایسته بداند]، عطا میکند(3)؛ که خدا افزونبخشی بیحدّ دارد.541
حدید (57)
29
کلمه «لِئلاّ» تشکیل شده از حرف «لِ» و «اَن» ناصبه و «لا» ی نفی.
مؤید این معنی آیات 111 و 135 بقره(2) میباشد.
به زیرنویس آیه 21 حدید(همین سوره) توجّه فرمایید.