قالَ قَرِينُهُ رَبَّنا ما أَطْغَيْتُهُ وَ لكِنْ كانَ فِي ضَلالٍ بَعِيدٍ ﴿۲۷﴾
[شیطانِ] همنشینش می‌گوید: صاحب‌اختیارا، من او را به طغیان نکشیدم، ولی او خود در ضلالتی بی‌پایان بود(1).
سوره ق (50) آیه 27
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
27
1
به آیات 36 زخرف(43) و 22 ابراهیم(14) که از دو جهت جداگانه این آیه را تبیین می‌کنند، توجّه فرمایید.
قالَ لا تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ ﴿۲۸﴾
[خدا] می‌گوید: در حضور من مخاصمه مکنید(1) که پیش از این به شما اعلام خطر کرده بودم(2).
سوره ق (50) آیه 28
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
28
1
برعکس جهنّمیان، قرآن در مورد بهشتیان می‌گوید: با صمیمیت و گرمی با یکدیگر صحبت می‌کنند؛ به آیات 46 و 47 حجر(15) ، 25-28 طور(52) ، 90 و 91 واقعه(56) توجّه فرمایید.
2
به آیه 63 اسراء(17) توجّه فرمایید.
ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَ ما أَنَا بِظَلاَّمٍ لِلْعَبِيدِ ﴿۲۹﴾
فرمان مجازات(1) نزد من تغییرپذیر نیست و [اگر قبلاً ابلاغ نشده بود، مجازات امروز] ظلمی فاحش(2) [بود که] دور از [شأن] من است.
سوره ق (50) آیه 29
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
29
1
برای توجیه ترجمه «قول» به «فرمان مجازات»، با آیات 16 اسراء(17) ، 13 سجده(32) و 71 زمر(39) مقایسه فرمایید؛ این فرمان مجازات در آیات 18 اعراف(7) ، 43 حجر(15) و 85 ص(38) آمده است.
2
خوانندگان عزیز توجّه دارند که «ظلاّم» صیغه مبالغه است و این کلمه ارتباط دقیق با مفاد آیه قبل و بخش ابتدایی همین آیه دارد.
يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ ﴿۳۰﴾
[به یاد آر] روزی که به دوزخ می‌گوییم: آیا مملوّ [از ستمگران] شده‌ای؟ می‌گوید: آیا بیش از این هم هست؟
سوره ق (50) آیه 30
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
30
وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ ﴿۳۱﴾
و [آن روز] بهشت در دسترس پرواپیشگان قرار داده می‌شود، نه [در فاصله‌ای] دور.
سوره ق (50) آیه 31
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
31
هذا ما تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ ﴿۳۲﴾
این همان پاداشی است که به شما وعده داده می‌شد که خاصّ هر بازگشت‌‌کننده [به سوی خدا] و عهدنگهدار است؛
سوره ق (50) آیه 32
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
32
مَنْ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنِيبٍ ﴿۳۳﴾
همان کس که در نهان از [خشم] خدای رحمان بترسد، و قلبی بازآینده [به سوی خدا] عرضه کند؛
سوره ق (50) آیه 33
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
33
ادْخُلُوها بِسَلامٍ ذلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ ﴿۳۴﴾
با سلامت به بهشت درآیید؛ این است روز جاودانگی.
سوره ق (50) آیه 34
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
34
لَهُمْ ما يَشاؤُنَ فِيها وَ لَدَيْنا مَزِيدٌ ﴿۳۵﴾
در آنجا هر چه بخواهند، دارند، و بیشتر از آن هم در اختیار ماست.
سوره ق (50) آیه 35
صفحه
519
سوره
ق (50)
آیه
35
وَ كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشاً فَنَقَّبُوا فِي الْبِلادِ هَلْ مِنْ مَحِيصٍ ﴿۳۶﴾
چه بسیار مردم روزگاران را قبل از آنان هلاک کردیم که سخت‌گیرتر از اینان بودند و به سرزمینها[ی مختلفی] راه جستند؛ آیا [به هنگام بلا] راه گریزی وجود داشت؟
سوره ق (50) آیه 36
صفحه
520
سوره
ق (50)
آیه
36